Mờ ảo

 MỜ ẢO 

 Tây ăn ngậm miệng im lặng còn ta ăn là phải hít hà, sì sụp, soàn soạt, ợ rồi xoa bụng mới là đỉnh điểm của ngon, của sự khen ngợi người nấu về bữa ăn ngon. 

Tây nhà thích tràn ngập ánh sáng còn ta phải tôi tối để bộ lư đồng nó ánh lên, rồi hoành phi câu đối mờ ảo mới là trang nghiêm, kính cẩn

THÀNH BẠI THEO NGŨ HÀNH
Vì sao thành công, vì sao thất bại là 1 câu chuyện dài. Với ngũ hành thì ta có thể giải thích như sau:
- Mộc: các ý tưởng, sáng kiến, kế hoạch của bạn
- Thổ: lĩnh vực ngành nghề hoạt động
- Thủy, hỏa: mức độ hỗ trợ, ngăn cản từ môi trường xã hội, luật pháp, con người, vốn liếng, sự kiện ngẫu nhiên...và cuối cùng là
- Kim: cách thức, phương tiện giải quyết vấn đề 

ĐIỂM DỪNG 

 Dạo này nhiều GS bác sĩ vướng vòng lao lý có thể do họ không trang bị đủ phanh thắng để có điểm dừng. Bs kiếm tốt mà tham làm GĐ, tham quá thì hỏng. Có chuyên môn, có nghề mà đi đua la liếm với tụi vô nghề ngỗng.

HỔNG GIÒ 

 Tiếp tục vụ bác sĩ giám đốc Tuấn bị khởi tố. Với cơ chế 1 thủ trưởng và tâm lý ăn cây nào rào cây ấy của nhân viên thì GĐ đương nhiệm rất vững vàng, các cơ quan chức năng rất khó khui ra được sai phạm. 

 Tuy nhiên GĐ sẽ bị hổng giò khi được (bị) điều chuyển, thăng chức, đá lên...mà không cài cắm được đệ tử kế nhiệm. Anh đi rồi thì sai phạm ở chỗ cũ rất dễ bị khui.

BÀI TOÁN 1/3 

Nếu 1 dự án làm đàng hoàng phải mất 10 tỷ trong khi chỉ được duyệt chi 3,3 tỷ thì bạn sẽ làm gì? 

A. Không làm 

 B. Làm và xin bổ sung vốn dần 

C. Tăng lên 30 tỷ để duyệt chi xuống 10 tỷ là vừa 

 D. Tăng lên 60tỷ 

 E. Khác 

HAY CHÊ 

Mỹ cái gì cũng làm được nhưng chỉ bán được hàng mắc tiền 

 Nga cái gì cũng làm được nhưng chỉ bán được vũ khí 

 TQ cái gì cũng làm được mà giá nào cũng bán được 

 VN cái gì cũng không làm được nhưng cái gì cũng chê được.

TRUNG DUNG 

 Trung dung là trung chính, trung hòa, hài hòa, cân bằng không thiên lệch kiểu thái quá hay bất cập. Nhưng câu hỏi đặt ra là cân bằng, hài hòa với những yếu tố nào? 

Người TQ nói đến các yếu tố như âm dương, ngũ hành và thiên địa nhân. Và do họ chú ý tới, tập trung vào quan hệ giữa người với người, quan hệ xã hội nên đã phân tích rất sâu về các tình huống theo chữ thời trong kinh Dịch với 1 nửa là mối quan hệ với đạo-qui luật xã hội và 1 nửa là đối nhân, trong đó trung dung là tính cân bằng, quân bình mà họ hướng tới và đề cao.

NHO GIÁO 

 Nho giáo: văn minh nông nghiệp số 1 thế giới TQ. VN số 1 đông nam á 

 Nho giáo + TBCN: số 2 thế giới Nhật bản, Hàn quốc, Đài loan, Singapore 

 Nho giáo + XHCN: cực đoan TQ thời Mao CT, VN thời bao cấp, Triều tiên 

 Nho giáo + XHCN+TBCN: sắp số 1thế giới TQ. VN số 1 về tỉ lệ XNK/GDP

KINH THI 

Hứng quan quần oán...đa thức ư điểu thú thảo mộc chi danh. 

Nghĩa: Thi có thể kích thích, động viên, giúp ta rút kinh nghiệm, xem xét, giúp ta tổ chức hợp quần, bầy cho ta cách biểu lộ lòng oán trách. Thi dạy ta đạo lý, gần thì thờ cha, xa thì thờ vua, lại giúp ta biết nhiều thứ cỏ cây chim muông. 

Nhưng thực tế sau này hiểu là: Thi làm ta đủ cung bậc cảm xúc từ vui vẻ, chiêm nghiệm, hòa mình vào tới bất mãn oán trách. Nội dung gần từ cha mẹ tới tận vua, lại có thể tưởng tượng là cây cỏ muông thú để nói lên ý mình. Thể nào viết văn thơ hơi chút là bị suy diễn thành nhân văn giai phẩm ngay.

THÁNH GIÁ VÀ CÁ

 Có lần nhạc sĩ Trần Tiến tới nhà Trịnh Công Sơn mà phải ngồi chờ mãi vì TCS đang nói chuyện với 1 cô gái Nhật về thiền. Vậy là trong đầu Trần Tiến bật lên câu âm dương nằm ngang, ngũ hành nằm dọc, 1 bài hát ra đời. 

 Âm dương ngày đêm nên nằm ngang còn ngũ hành sao lại nằm dọc? Dưới con mắt của Khổng tử thì vạn vật đều có tôn ti trật tự trên dưới nghiêm ngặt của nó. 

Vua là con trời cai quản thế gian, mọi thứ từ thần dân, đất đai, tài nguyên,...đều của vua. Dưới vua, xếp theo trật tự trên xuống là sĩ nông công thương với lớp sĩ khi làm quan là cha mẹ của dân. Với quân sư phụ thì mọi người được phân cao thấp rõ ràng và gia đình trở thành hạt nhân của xã hội. Từ gia đình phóng dạng lên gia tộc và vua tôi cũng như gia đình lớn. 

 Có 1 điều thú vị là 2 nền văn minh lớn châu á là TQ và Ấn độ đều phân biệt, phân chia đẳng cấp rất rõ ràng, kỹ lưỡng. Ấn độ phân chia còn cực đoan đến giờ vẫn loay hoay kẹt trỏng. Từ hệ thống tôn ti trật tự này mới xuất hiện phương cách quản trị, luật lệ, cách hành xử thần dân, ...theo hàng dọc. 

 Vd người TQ khi đó mặc áo tay xòe rất bất tiện khi đánh trận nhưng chỉ khi vua nhận ra tay áo chẽn của tụi nhung địch là tiện nên ra lệnh bỏ tay áo xòe thì mọi người mới thi hành. Hay Hitler, Stalin tự tay duyệt từng loại vũ khí rồi vua Minh mạng cấm quần không đáy là những điển hình của đỉnh cao chỉ huy, tất cả thực hiện theo hàng dọc.  

Văn minh Hy lạp theo chế độ thành bang, họ hình thành tầng lớp công dân ngay khi xã hội đang ở trong hình thái chiếm hữu nô lệ. Từ đây, khái niệm tương đương đại biểu, quốc hội hình thành. Cấu trúc này cho ra đời công dân citizen, viện nguyên lão hay còn diễn đạt cách khác là phương cách quản trị theo chiều ngang. 

Cấu trúc này được củng cố bởi chế độ phong kiến châu Âu tầng lớp quý tộc có lãnh địa riêng của mình. Đông Tây vậy là khác biệt từ đây: Tây lãnh chúa có đất riêng và vua có quyền lực giới hạn còn Đông vua quyền lực tuyệt đối, giới quan lại chỉ có bổng lộc, quyền thu thuế chớ không được sở hữu riêng đất đai và quân đội. VD khi cần tiền để chiến tranh thì vua châu Âu phải đi vay nợ chớ bên này vua không có khái niệm đi vay. 

Từ phương cách hàng ngang này mới dẫn tới đặc trưng quản trị kiểu phi tập trung và các ngành phát triển đa dạng. Tất nhiên cả đông và tây không thể có thuần dọc học thuần ngang được vì bản chất con người 2 thuộc tính cá nhân và cộng đồng không thể tách rời. 

Với sự phát triển tư tưởng đó thì phương Tây hình thành lối trọng chiều ngang và kết hợp chiều dọc như hình cây thánh giá, nặng phần siêu hình, tưởng tượng còn phương Đông trọng chiều dọc và kết hợp nhẹ chiều ngang cho ra hình tượng giống con cá, nặng về thực tế vật chất trực quan hơn. Ảnh hưởng này xuyên suốt rất ít người châu Á thoát khỏi.  

Mô hình thánh giá có ưu điểm khuyến khích quyền cá nhân, quyền tư hữu, làm tăng xác suất của sáng kiến phát minh và chúng có khả năng lan tỏa đồng bộ ra các ngành nghề khác nhau. Tuy nhiên mô hình này cũng không tránh khỏi những tình huống cực đoan như phát xít và chiến tranh giữa các quốc gia. 

 Mô hình cá tuy tập trung quyền lực vào vua nhưng cũng chỉ tới huyện. Đất vua chùa làng nên làng được tự trị, điều này là 1 trong những lý do hay có khởi nghĩa nông dân. Cá có ưu điểm thịnh trị khi có vua sáng, tức là may mắn có độc tài sáng suốt. Mô hình này cũng giúp ổn định bền vững trong điều kiện không có biến cố đột biến nằm ngoài trật tự, dự liệu của người đứng đầu.    

Với 1.0 thì phương tây vượt lên trước và từ đây phương thức quản trị hàng ngang phi tập trung được coi là mẫu mực và lần lượt được áp dụng vô các nước vốn theo mô hình hàng dọc ở mức độ khác nhau. 

 Dù thế nào thì những phương cách ngoại lai này cũng sẽ gây ra đụng chạm, mâu thuẫn. Vd như tham nhũng. Quan VN xưa lương thấp phải có bổng. 

Mức độ bổng do vụ việc dân đền ơn và đạo đức của quan quyết định. Nôm na tưng đó là hợp tình hợp lý, hài hòa. 

 Thứ 2 là quan xưa không quản về kinh tế mà dân tự do làm, quan chỉ thu thuế, xử kiện, phòng hỏa, lũ lụt nên mức cám dỗ vật chất không lớn. 

 Thứ 3 sỹ là 1 đẳng cấp rất cần danh dự. Vậy là khi qui định cấm nhận, tặng quà áp vô thì gen cả ngàn năm có lối chối bao giờ đâu. 

 Mâu thuẫn lợi ích

 Cái này tây thủ rất kỹ nhưng sang ta thì lại vướng làm nghề gì ăn nghề nấy. Nói vậy thôi thời nhà Nguyễn thi hành luật hồi tỵ cũng rất nghiêm khắc nên tránh được cảnh gà què ăn quẩn cối xay như bây giờ. 

XEM KỊCH

 Khách nước ngoài tới VN coi múa rối nước ở Hà nội, ở Huế thì coi nhã nhạc cung đình, vô nam coi cải lương. Nói chung là đa dạng nhưng kịch tiêu biểu thì không biết là vở nào?

 Như sang Thái lan thì đặc sản là vũ đoàn bê đê, các vũ công chuyển giới nhìn xa đẹp hơn con gái bình thường diễn tích nàng Sita, khỉ Hanuman rõ tính dân tộc. Sang Mỹ coi vua sư tử. Chưa coi thì nghĩ mình biết rồi vì đã xem phim nhưng hóa ra kịch là 1 trải nghiệm hoàn toàn khác, hay và giúp hiểu rõ về thổ dân da đỏ hơn nhiều. Còn TQ thì diễn cái biết ngay Võ tòng đả hổ, Thanh xà bạch xà đúng kiểu rạp thời xưa...đại khái thế.

Doanh nhân VN

Doanh nhân VN 

Canh 1 thì đất phân lô 

 Canh 2 chứng khoán 

 Canh 3 ngân hàng 

Canh 4 cơ sở hạ tầng 

 Canh 5 từ thiện ví dầu à ơi 

 Thêm: bộ công an thành lập trung đoàn không cảnh.

PHONG VŨ BIỂU CỦA NỀN KINH TẾ 

 Dạo 93,94 chỗ tôi bắt đầu quen biết với 2 chuyên gia chứng khoán nước ngoài. Người thứ nhất là Mr. Frank Chin, người Mỹ gốc Hoa tóc cột túm phía sau như đuôi ngựa, từng làm môi giới ở NYSE. Người thứ hai là Dr. Raymond Chen từ ĐH Hongkong. 

 Với trình bày và tài liệu của 2 ông, 1 người môi giới chứng khoán và 1 giáo sư ĐH từ năm 96 tôi mới biết cơ bản về thị trường chứng khoán trong đó có khái niệm chỉ số chứng khoán là phong vũ biểu của nền kinh tế do các công ty hàng đầu của quốc gia hiện diện trong rổ chỉ số. Tới 2000 thị trường chứng khoán đi vào hoạt động với số ít công ty cỡ không lớn bọn tôi vẫn tự hỏi cho tới khi nào thì chỉ số thực sự là phong vũ biểu của nền kinh tế. 

 2021 có người trên MXH bảo giờ nó đúng là phong vũ biểu của nền kinh tế rồi anh ạ. Thấm thoắt cũng 25 năm ngày ubcknn được thành lập cuối cùng thì những ông lớn của nền kinh tế VN cũng hiện diện tại HOSE và nhà đầu tư nước ngoài từ vị trí chủ đạo dẫn dắt thị trường, là ngọn cờ để nhà đầu tư nội quan sát giờ chỉ còn chiếm khoảng 5% và nhà đầu tư nội giờ đang làm chủ cuộc chơi. 

Từ khi covid thì cũng là lúc kinh tế ảo tách rời khỏi kinh tế thực. Từ đây khi các kênh sản xuất đầu tư truyền thống bị nghẽn lại thì nó chảy dồn qua kênh chứng khoán và một dạng chỉ báo sớm leading indicator xuất hiện Vnindex là phong vũ biểu ngược của mức độ hồi phục nền kinh tế?

 TTCK giờ ít người còn nhớ hoặc biết tới 2 vị chuyên gia thầm lặng này. Thật đáng tiếc là Mr. Chin mấy năm nay không có thông tin còn Dr. Chen trẻ hơn thì đã mất từ lâu. 

NHÂN QUẢ TRONG KINH TẾ
Trong khi chờ bài bình luận hay về giải Nobel kinh tế 2021 từ các chuyên gia thì tôi đánh vòng quanh chút về nhân quả.
Chúng ta thường nghe Phật sợ nhân, chúng sinh sợ quả. Đó là vì tư duy 2 bên khác biệt. Với người thường thì cố gắng hoàn thành công việc theo kiểu nước tới lấy đất ngăn, giặc tới tướng ngăn, tức là ứng phó, đối phó là chính để đạt được kết quả.
Còn Phật đại diện cho việc nắm được qui luật vận động khách quan và dẫn dắt mình thuận theo dòng chảy qui luật đó, không bao giờ phá vỡ sự cân bằng hài hòa trong tự nhiên.
Tôi nhớ hồi nhỏ có lần tắm ở Đồ sơn. Bãi biển vắng vì bên cạnh là 1 bãi đá hàu bám, đáy ở đó dốc nên sóng lớn và khi rút ra nó hướng về phía bãi đá mà tôi có biết đâu.
Ung dung nằm ngửa trên phao (xăm ô tô) thả trôi bồng bềnh rất thích. Tới khi nhỏm đầu ngó thì đã ở khu vực bãi đá. Cứ sóng đánh vào thì vô được vài m mà khi nước rút ra nó lại kéo mình ra xa vài m.
Sau 4,5 lần cố gắng thì tới bờ, vui quá đứng dậy lại té cái oạch vì rêu trơn và nước lại kéo ra xa.
Lần này có kinh nghiệm khi nước vô thì tranh thủ lần theo mỏm đá để vô, nước rút thì ôm đá trụ lại, vô bờ cũng đợi con sóng lớn để trượt qua chỗ bờ rêu.
Trưa ngồi ăn mới nghe người lớn kể hôm qua có người chết đuối ở đó, thật hú vía. 

CHU KỲ CẢNG BIỂN 

Thời xưa vùng thanh nghệ là nơi thương nhân TQ, Chiêm thành ghé qua trên con đường buôn bán của họ. Đó là 1 lý do làm người Trại mạnh lên sau khuynh loát quyền lực của người Kinh. Sau đó với việc Chiêm thành bị diệt thì cảng dời về Hội an là chính và Phố hiến. Giờ đây cảng Nghi sơn đang quay trở lại làm đầu mối cho miền trung như cách đây cả ngàn năm.  

MÔ HÌNH KINH TẾ 

 Các nước tư bản thì dựa vào tầng lớp trung lưu. Coi trung lưu là trụ cột trong phát triển và tiêu thụ. Còn TQ sau thời Mao ct dựa vào quần chúng để nắm quyền lực thì Đặng tiểu bình mèo trắng mèo đen dựa vào người giàu, tầng lớp doanh nhân để phát triển kinh tế. 

 Tới thời Tập ct lại muốn kéo người nghèo lên với giấc mơ phú dụ. Như vậy mô hình TQ dựa vào tầng lớp giàu và nghèo. Còn VN dựa vào tầng lớp nào?

NGHIỆN 

 TQ vừa rồi hạn chế tối đa con nít chơi game vì họ sợ hủy hoại tương lai của chúng giống như cha ông ngày xưa nghiện thuốc phiện. Họ cũng có tính xấu nữa là nghiện đấu tố, còn lại có ưu điểm nghiện cờ bạc và nghiện làm việc, nghiện làm giàu.

SẮC MÀU KINH TẾ
Ngày trước ở nam bộ có cặp đôi hắc công tử và bạch công tử lừng lẫy 1 thời còn ở ngoài bắc rất thú vị cũng cô Tư Hồng, người phụ nữ doanh nhân hàng đầu được Đào trinh nhất viết thành tiểu thuyết.
Đáng tiếc sau 54 vì cô trước làm ăn với Pháp là thành tư sản mại bản rồi nên người ta chỉ nhắc tới tội phá thành HN.
Còn Bạch Thái Bưởi là tư sản dân tộc nên được kính trọng, tuy nhiên lối làm ăn tư bản của ông như thế nào thì cũng bỏ xó.
Đó là 2 màu rõ nhất. Ngoài ra có thể kể thêm ông Sơn Hà chỉ về màu xanh, nước mắm Vạn vân có công tử Đoàn chuẩn tài danh chỉ màu đen.

CÁC BÀ
Ở HP có đảo Cát bà, theo truyền thuyết là các bà mà gọi chệch đi. Ở xứ ta nữ thường lanh lẹ, giỏi giang hơn nam nên giả thiết này cũng có lý.
Hôm nay điểm qua 1 số quí bà tiêu biểu:
Hai bà Trưng nổi dậy chống thái thú Tô định, tướng xung quanh toàn nữ chứng tỏ VN khi ấy còn ở trạng thái mẫu hệ.
Thế mà các ông viết sử toàn tả Hùng vương, ở 1 thời xa xăm là đàn ông. Chứng tỏ truyền thuyết Hùng vương mới có thời phụ quyền.
Nói tới hai bà trưng thì cũng phải nhắc tới Triệu thị Trinh, người nữ thủ lĩnh có lẽ cuối cùng của thời mẫu hệ.
Mẹ của Thánh gióng. Ai là cha của Phù đổng thiên vương không rõ nhưng việc 1 cậu bé 3 tuổi chưa biết nói biết cười mà vẫn được nuôi chứng tỏ bà cũng khá giả hoặc được trợ giúp vì ngày xưa những đứa trẻ yếu ớt, khuyết tật rất dễ bị bỏ. Sứ giả đến tận nhà và đáp ứng mọi yêu cầu có vẻ phi lý chứng tỏ lai lịch ghê gớm.
Ngoài ra thời đại đồ đồng mà yêu cầu cả ngựa sắt roi sắt thì truyện cũng được sáng tác sau này rồi.

Thái hậu Dương vân nga vẫn nổi tiếng là lấy 2 vua: Đinh tiên hoàng và Lê đại hành. Điều này cho thấy bà là đại diện cho thế lực của dòng họ Dương nổi tiếng, và như vậy phụ nữ cũng đại diện cho dòng tộc được chớ không phải chỉ nam giới.

 Linh từ quốc mẫu Trần thị dung. Khi thái tử nhà Lý chạy loạn đã được họ Trần giúp rập để trở về ngôi báu và Trần thị dung đã được cấy vào như người tiên phong mở lối cho quyền lực họ Trần trong triều nhà Lý. 

Chiêu hoàng công chúa. Mặc dù thế lực của họ Trần rất mạnh và họ quyết chiếm quyền của nhà Lý nhưng tính chính danh vẫn rât quan trọng nên con trai họ Trần làm phò mã và là chồng của vua nữ thì mới ép vợ nhường ngôi cho chồng chứng tỏ thế lực dựa vào họ Lý vẫn còn rất mạnh. Bách tính còn nhớ tới họ Lý thì Trần thủ độ mới sợ hãi tìm cách diệt sạch tôn thất nhà Lý 1 cách không khoan nhượng

VÌ SAO HỒ NGUYÊN TRỪNG KHÔNG ĐƯỢC LÀM VUA? 

Nhỏ học sử cứ thắc mắc vì sao Hồ nguyên trừng không được làm vua trong khi ông có đủ hết lá bài trong tay: con trưởng, tài giỏi, biết chế đại pháo hơn quân Minh. 

Khi cả nhà bị bắt giải về TQ thì có mỗi ông được trao chức quan chế tạo pháo còn mấy người kia lao cải tất. Trong khi đó Hồ hán thương là con thứ, không tỏ rõ tài năng gì? Theo các bạn vì sao Hồ hán thương được chọn? 

Đơn giản vì HHT lấy con vua Trần và Hồ quí ly muốn dùng vị thế đó để xoay xỏa tính chính danh do vương triều mình lập ra. Hi vọng nhà Minh không nổi giận và tôn thất nhà Trần, bách tính chấp nhận, không chống đối quyết liệt.

CÁC BÀ (3) 

Thảm án Lệ chi viên gắn liền với tên thái hậu Nguyễn thị anh. Nhiều người nói bà mưu giết Nguyễn trãi. Thực ra với luật dạo đó mà vua chết khi chỉ có Nguyễn thị lộ bên cạnh thì kết quả tru di 3 đời cũng là bình thường. 

Ở đây Nguyễn trãi nhìn tướng mẹ Lê tư thành biết là bậc mẫu nghi thiên hạ nên tìm cách giúp đỡ nên sau mới xuất hiện vị vua xuất sắc Lê thánh tông. 

 Bà chúa chè vương phi Đặng thị huệ được lòng chúa Trịnh sâm nên con được nối ngôi. Tuy nhiên tụi kiêu binh đã đảo chính góp phần làm thế lực chúa Trịnh yếu hẳn và suy tàn. 

Bà chúa chè quê vùng thánh gióng nên sự nghiệp cũng như ngôi sao băng.

DU HỌC SINH VÀ CHUYÊN GIA 

 Nga hồi Pie đại đế mới lên còn là 1 nước lạc hậu. Ông đích thân sang Hà lan học nghề đóng tàu, tất nhiên còn có hàng trăm người trẻ tuổi đi học đủ các ngành ở châu âu. Đồng thời ông mời chuyên gia tới Nga xây dựng đất nước. Chả bao lâu sau đánh bại Thụy điển, đất nước trở nên hùng cường. 

 Nhật khi duy tân Minh trị cũng cử người đi học, thuê chuyên gia tương tự và trở thành nước châu á đầu tiên đánh bại 1 cường quốc châu âu. 

 TQ Đặng tiểu bình khi 16 tuổi đã cùng 1k6 thanh niên người Hoa sang Pháp du học, sau hàng ngàn người sang LX, sang Mỹ và chuyên gia LX sau 49 ở TQ đông đảo. 

 VN thời Phan bội châu cũng có 400 du học sinh ở Nhật, tuy nhiên chủ yếu học quân sự. Sau đi học TQ, LX rất nhiều dù sau chuyển sang kinh tế thị trường thì lớp người này cũng chiếm nhiều vị trí lãnh đạo và tỷ phú. 

Còn chuyên gia thì rõ ràng quá quan trọng từ 49 tới trước đổi mới. Sau đó dấu ấn chuyên gia chỉ còn ở thể thao và 1 số ngành công nghiệp còn du học sinh chủ yếu là tự phát, không có chương trình của nhà nước đủ tầm và chất lượng.

ĐÀI LOAN VÀ TRUNG QUỐC 

 Khi Tưởng giới thạch chạy ra Đài loan thì xứ đó đã phát triển ngon lành sau chừng 50 năm Nhật chiếm đóng. Với chiến tranh Triều tiên thì Đài loan như hổ mọc thêm cánh, họ xuất khẩu hàng nhựa, đồ chơi, dệt may, da giày...vào Mỹ. 

Tới 80 thì họ lại gặp may lần nữa: TQ tiến hành 4 hiện đại hóa. Khi đó những mặt hàng Đài loan có thế mạnh đã tới ngưỡng vì chi phí đắt đỏ. Rất nhanh họ tiến vào đại lục và xây dựng nhà máy sản xuất hàng nhựa, gia dụng ở đó để khai thác lực lượng nhân công rẻ, đông đảo. 

 Thời gian qua đi, giới nhà giàu ĐL tăng vọt và có tới 1tr người ĐL sinh sống ở đại lục. Họ là người đầu tư lớn nhất và có công nhất trong việc biến TQ thành công xưởng của thế giới. Tuy việc này làm chênh lệch giàu nghèo ở ĐL tăng nhưng cũng nhiều công ty trở nên lớn mạnh như TMSC, ACER, ASUS... 

Còn TQ với bản tính cần cù chịu khó sáng tạo, họ nắm bắt, sao chép và cải tiến rất nhanh. Với qui mô siêu khủng của mình thì họ trở nên mạnh khủng khiếp. Và giấc mơ thống nhất ĐL gần hơn bao giờ hết còn liệu ĐL có hối hận vì tham lợi đã trở thành 1 trong những nhân vật chính nuôi con rồng lửa siêu khủng này không?

 

Trật tự tự trật

 ODP

 Đợt này nhìn bà con hàng hàng lớp lớp đi xe máy rời SG về quê mới nhớ tới chương trình ra đi có trật tự ODP ngày xưa. Ngoài ODP thì đợt di cư 54 tổ chức cũng tốt ngoài ra thì hỗn loạn cả như tùy nghi di tản, thuyền nhân, thùng nhân. 

 Ngó sang kinh doanh cũng vậy, chuyển động Brown là chính, y hệt như giao thông trước Covid. Nên cái thiếu nhất của người việt chính là chữ O: orderly có trật tự. 1 đàn chim, đàn cá không thể di cư dài hàng vạn km trót lọt nếu thiếu trật tự.

GÒ CÔNG
Tên gò công vừa gồng vừa co thật chính xác. Cứ nhìn động tác mấy anh kiến càng khi khoe cơ bắp là thấy thẳng thì không nổi cơ lên được.
Gồng có nhiều mức, từ gồng cho lên bắp thịt ở tay, chân, ngực bụng tới gồng cứng toàn thân. Đặc điểm chung của gồng là vận sức, nín hơi và sau khi gồng người mệt vì đã dốc cạn sức. Trong hiệp khách hành khi Tạ yên khách tập vận công xông mới phát hiện có kẻ rình rập đã rất sợ hãi phải tìm cách lủi ngay vì khi đó người đã cạn kiệt sức.
Để cơ bắp đẹp thì kiến càng hay chơi thuốc nên hại sức khỏe mà biếm họa vẫn vẽ cơ bắp cuồn cuộn mà chim lại như trái ớt, thõng thượt rụt rè rất buồn.
Có nhiều người luyện gồng tới mức thiết bố sam như võ sư Hà châu dao chém vô bụng bình bịch, giáo đâm họng cong vêu và nằm cho xe hủ lô cán qua ngon lành...nhưng đó là biểu diễn chớ khi đấu đài thì ông vẫn thua tới mức từ bỏ sự nghiệp thi đấu tranh giải. 

Gò công và Trần huy liệu

 Sau 54 ông Trần huy liệu là viện trưởng viện sử học VNDCCH nhưng ông thành danh với 2 nhân vật miền nam. 

 Thứ nhất gắn liền với Gò công chính là Bình tây đại nguyên súy Trương định anh hùng kháng Pháp đám lá tối trời. 

Ông Trần huy liệu đã đưa câu: Phan Lâm mãi quốc, triều đình khí dân gắn với Trương định, từ đó Phan thanh giản và triều Nguyễn chết tên. 

Thứ hai là Lê văn tám đuốc sống đốt cháy kho bom địch. So với ông, chưa có nhà văn VN nào có trí tưởng tượng cao và ảnh hưởng mạnh đến như thế.

TỨ BÌNH NHÂN VẬT
Người TQ có văn minh nông nghiệp rất rực rỡ nên họ thường tư duy trên mặt phẳng cánh đồng và với họ 4 phương với họ ở trung tâm là hoàn hảo nhất.
Chính vì thế mà số 4 rất được ưa chuộng và họ gom vào bức tứ bình cho dễ quan sát như tứ thời xuân hạ thu đông, mai lan cúc trúc, sỹ nông công thương, ngư tiều canh độc...Hôm nay giới thiệu 4 nhân vật như tứ bình của TQ cùng có tên Bình.
- Lâm bình nhi trong Kim bình mai tượng trưng cho mùa xuân, xuân tình, sức sinh sản của người TQ. Ta biết TQ mạnh nhất ở sự đông dân.
- Trần bình người chia thịt vĩ đại tượng trưng cho túi khôn TQ, cuộc sống là mưu kế, mưu sâu kể hiểm li gián mua chuộc lòng người. Mùa đông trời lạnh dễ nghĩ mưu tính kế sâu xa.
- Đặng tiểu bình tượng trưng cho sự giỏi giang trong kinh doanh, làm ăn vượt khó 1 gánh lạc xoong đi khắp thế giới và không ai nghĩ ổng giàu có thế lực dữ vậy. Đây là mùa thu lay động lòng tiền.
- Tập cận bình. Tượng trưng cho bản năng gốc nhất thống thiên hạ, độc bá quần hùng truyền y bát từ Tần thủy hoàng, Mao trạch đông. Là mùa hè chói chang mặt trời đỏ. 

CON MỘT 

 Đội bóng trai làng VN vừa rồi thua đội bóng em chã con một TQ đúng là cũng xui. Tuy biết game có hên xui nhưng trận này tỉ lệ trai láu VN đưa vào hơi thấp và trong đội lại có em chã Thanh bình, Tấn trường. 

 Còn TQ biết toàn con 1 thì chả làm được trò trống gì nên đã giở chiêu nhập tịch tăng sức chiến đấu và may mắn họ có số 7, người không phải em chã hiếm hoi.

LỚN THUYỀN LỚN SÓNG
TQ rất mạnh nhưng sẽ gặp những con sóng nào?
Ăn: mới tự túc được khoảng 95%
Năng lượng: 70% dầu, 44% gaz nhập. Vừa rồi cam kết phát thải cộng với không thèm nhập than từ Úc lập tức thiếu điện.
Nước: ngăn nước chảy xuống phía nam làm sông cửu long cạn hẳn, dẫn nước định xanh hóa vùng hoang mạc thì vùng cây lương thực lại khô hạn.
Dân số: với chính sách 1 con giờ cuống đít bẻ lái vì chưa giàu đã già hiển hiện
Mô hình phát triển dựa vào xây dựng, bđs qua Evergrande bộc lộ đã hết đà, cần động lực mới. 

CHO TAN NỖI SỢ
Xưa Phàn khoái hộ vệ Lưu bang phó hội Hạng võ gọi là Hồng môn yến. Hạng võ ghê gớm lắm, ai nhìn cũng sợ, Phàn khoái tuy trong bụng hơi ớn nhưng vẫn nhìn trừng trừng. Tây sở bá vương thấy thế vẫy lại cho miếng thịt heo và ly rượu để tráng sỹ uống cho tan cơn sợ.
Không biết có phải vì thế không mà Phàn khoái hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, Hán cao tổ giả đau bụng lủi mất.
Như vậy, ngoài đấu trí, đấu lực thì còn độ lỳ, độ dũng cảm, chỉ trong gang tấc quyết định thắng thua.
Năm 75, cũng chính vì choáng váng cú Buôn mê thuột mà hoảng lên tùy nghi di tản dẫn đến thua. Đó là do cái sợ làm mờ lý trí.
Đợt Covid vừa rồi cũng vậy, trước thấy zero Covid đơn giản không ngờ chủng delta quá bá đạo, càng ai ở đâu ở đó càng bùng phát. Càng sợ càng siết, càng sai nguyên tắc 5k, cho tới khi thấm mệt mới sống chung với dịch và trở lại hết sợ hãi.
Cho nên thận trọng chớ không ngạo nghễ, không khiếp sợ mới đưa ra được cách giải quyết hợp lý và hiệu quả. 

NGĂN CÁCH
Tới giờ tôi vẫn không hình dung được Vinashin đóng tàu biển mà trụ sở ở HN thì làm sao ban bệ con người ở đó có tinh thần đại dương được. Đó có phải là 1nguyên nhân làm cho hoạt động trở nên viển vông không?
Trường đại học tách rời viện nghiên cứu thì 2 bên trao đổi học thuật và nghiên cứu với nhau được. Khối này lại ngăn cách với doanh nghiệp thì sao hiểu được DN cần gì và DN cũng diễn bài kinh nghiệm khỏi cần kiến thức update?
Cũng như thế bộ y tế ngồi ở HN chỉ đạo chống dịch trong SG mà bác sĩ, chuyên gia đầu ngành không biết dân nghèo cỡ nào, ở chen chúc trong phòng trọ chật chội cỡ nào với số lượng lên đến hàng triệu thì làm sao có thể đưa ra phương án đúng được.
Cho nên nước xa không cứu được lửa gần, người giàu thì không hiểu được người nghèo luôn luôn đúng. 

Cỏ dại

 CỎ DẠI 

 4 tháng rồi mới xỏ giày vô công viên. Cỏ đã mọc lan ra lối đi, có chỗ tới gần nửa và hoa dại trắng vàng nở như đường quê. Có cây lớn tét ngang thân ngã rạp chắn lối và mấy con chó hùng cứ trong bãi cỏ thấy người xâm phạm lãnh địa của chúng nên sủa inh ỏi và chạy vòng vòng tuần quanh biên giới nó định.

 Covid qua mới thấy trong khó khăn những hoang dại, thú tính nổi lên thì những lòng tốt, tận tâm cũng khoe sắc. 2 đầu của giải quang phổ xấu tốt, giỏi dốt hiện lên rõ ràng, và cũng có những cây to, ghế lớn bị tét cành tét đít.

TẨU HỎA NHẬP MA
Có 1 người tập thiền rất có năng khiếu. Hít vào phình bụng, thở ra từ từ. Cứ thế khí xuống đan điền, theo nhâm mạch đốc mạch...cả hệ kinh lạc khí tới đâu chỗ đó thông suốt khoan khoái dễ chịu, sức khỏe tăng tiến thật là nhất hô bá ứng.
Tiến tới anh dùng thần kinh chỉ huy ngủ mấy giờ, thức mấy giờ, ngủ sâu nên da mặt hồng hào, mắt sáng như sao. Thuận đà kiểm soát luôn việc ỉa đái cho bộ đồ lòng khỏe mạnh, thận thì anh dùng khí lực cách sơn đả ngưu xử mấy viên sỏi bể nát.
Công lực đại thành quay ra kiểm soát nhịp tim cho nó đập thật chậm hi vọng tim tăng tuổi thọ...
Cứ thế đại sư dùng thần kinh trung ương thay thế dần hệ thần kinh thực vật. Mọi người trầm trồ giỏi quá, thật đúng là đỉnh cao chỉ huy, mọi thứ cứ răm rắp răm rắp.
Được 1 thời gian ngon lành. 1 hôm anh đi ăn nhà hàng bị ngộ độc thực phẩm, ảnh vận công trục độc ra nhưng tự nhiên mọi thứ chống lại ảnh. Bụng đau đầu đau họng ới mê mệt, tới lúc đi bệnh viện thì mới khỏi nằm li bì mất cả tuần.
Sau đợt đó ảnh mới chịu để tụi thần kinh thực vật tự nhiên làm việc của mình, đầu không phát í chí quản đít nữa. 

CÔNG VIỆC
Chú tôi tốt nghiệp bách khoa hà nội thì bị gọi đi lính. Dân đại học lần ấy đi đông vì thiếu lính.
Huấn luyện ở Sơn tây, cuối tuần được nghỉ xả hơi vì đã xong chương trình chỉ còn chờ phân bổ.
Anh em đang hí hửng tính chơi bời, ăn uống hay về thăm gia đình thì lệnh trên truyền xuống tự túc vật liệu, tự sáng tác sản phẩm theo ý từng người, chiều chủ nhật chấm điểm.
Mọi người đồn nhau sẽ phân loại đi đâu làm gì dựa trên kết quả này nên hăng say sôi nổi làm việc.
Người nặn tượng, người xây mô hình, người vẽ, người đẽo gọt...
Chiều chủ nhật không thấy cấp trên nói gì. Mọi người lại tiếp tục sửa chữa, nâng cấp bận rộn.
Tới cuối tuần sau chỉ huy xuất hiện thông báo sáng hôm sau hành quân mà chả hỏi gì tới sản phẩm. Có chú lính sốt ruột hỏi thì được trả lời các cậu tự hủy chúng đi.
Hóa ra chỉ là mẹo giữ lính bận rộn trong thời gian rảnh tránh tình trạng ra ngoài phá làng phá xóm hay trốn về nhà mà thôi. 

CÁCH NGHĨ CỦA NGƯỜI ÚC 

 Đi sang Úc lâu lâu rồi mà chưa viết về nước Úc, chỉ nhớ xứ sở thanh bình và người dân vui vẻ múa hát khi đi bộ trên vỉa hè rộng ở Melbourne một tối trong lành và họ tự nhận họ nông dân, hơi đụt so với Anh Mỹ. 

 Gần đây có 2 việc làm nhắc tới tính cách Anglosaxon của họ. TQ mua than, quặng, rượu vang, bò...từ Úc rất nhiều. Từ khi TQ không hài lòng là giở chiêu truyền thống dọa và trừng phạt thương mại rất nặng ký. Tưởng họ sợ ai dè ép quá thì Úc tham gia AUKUS luôn và mua ngay tàu ngầm hạt nhân xem ai làm gì được ai. Đó là chất Anh khi Hitler đánh cả châu âu nhưng Churchil kiên quyết không sợ.

 Thứ 2 là việc Covid. Trong khi VN 12 app quân xuất hiện rồi giấy tờ con dấu...đủ thứ thì như tiểu bang NSW họ cấp cho mỗi người 1 thẻ cứng in QR code. Đi tiêm phòng, vô nơi công cộng chỉ quẹt thẻ là chính quyền nắm được thông tin mà người dân không phải làm gì cả.

Dự kiến áp dụng toàn quốc vào 25.10, tất nhiên còn tranh cãi chán

 Note: do đó họ thích đọc sách giành cho dummies còn người việt thông minh quá nên lúc nào cũng đòi nâng cao bỏ qua cơ bản.

TIẾN CỬ

 Thời TBT Đ10 VN bắt đầu cử người tham gia các định chế quốc tế nên tìm người khó vì người vừa thông thạo tiếng anh, nghiệp vụ lại vừa hồng thì hiếm. Cử người đi WB ô Đ10 mới hỏi chú chọn ai. Có người này tiếng Anh tốt, nghiệp vụ khỏi chê nhưng trước là công chức cao cấp chế độ cũ có được không anh? Tất nhiên là không rồi. 

 Mấy hôm sau. Có người này rành nghiệp vụ, đang là bí thư chỉ có tiếng anh giờ phải học? Việc gấp mà học thì bao giờ mới giao tiếp nối, không được rồi. Gần tới ngày gửi thư trả lời anh trợ lý mới bảo: Em tìm mãi mới thấy 1 người ok hết chỉ hiềm chức còn thấp chưa được như yêu cầu. 

 Chú hẹn lên đây coi giò coi cẳng xem. Tất nhiên là việc tiến cử thành công mỹ mãn

TỰ LÀM 

 Trước nhà tương lai học Tofler nổi như cồn và ông dự báo con người sẽ ngày càng thích tự làm vì thời gian rảnh tăng. Sau đó thấy có IKEA là có vẻ giống còn lại phụ thuộc vào chuyên môn hóa ngày càng tăng như xe tự lái... 

Tới dịch Covid lần này thì đúng là nhiều việc nhà, chăm sóc bản thân phải tự làm. Vd như cắt tóc chẳng hạn, dự là sẽ có chừng 10% trai ra đường tóc ngắn mà hơi nham nhở

HÔN NHÂN 

 Thời hiện đại thường lấy nhau vì tình và mấy đứa trẻ vẫn hay hát ta yêu nhau vì sinh lý...chớ trước kia thường cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy. Nhà khá giả thì môn đăng hộ đối còn bình dân là nồi nào úp vung ấy. 

 Ngoài ra với nhà giàu thường gả con gái cho học trò nhà nghèo nhưng học giỏi, đỗ đạt tú tài, cử nhân...tức là bên có tiền, bên có quyền kết hợp với nhau, tập tục đó kéo dài tới tận thời Pháp thuộc. Sau đó thì lại tới thời con trai có học nhưng lý lịch không đẹp lại tìm lấy vợ công nông binh để được ghi lý lịch thành phần tốt hơn. 

 Vua chúa xưa lấy vợ thế nào? Ngày nay xem phim nhiều cứ nghĩ vua tuyển vợ là mĩ nữ, thật ra không đơn giản thế mà tầm ấy lấy vợ là củng cố quyền lực, liên minh chính trị được đặt lên hàng đầu chớ người đẹp lãnh những sứ mệnh nặng nề, kinh thiên động địa hơn. 

 Vd họ dùng để cầu hòa như Chiêu quân cống Hồ, An tư công chúa gả cho Thoát hoan khi vua Trần bị đuổi đánh...rồi dùng để đổi đất như Huyền trân công chúa lấy vua Chiêm để nhà Trần được thêm 2 châu Ô Rí...còn vua gả con gái cho tù trưởng biên viễn là thường nên mọi người xót cây quế đưa cho thằng Mán nó vày từ tích ấy. Tóm lại là vì quyền lực, quyền lợi là chính chớ sắc là phụ thôi.

CHÊNH VÊNH 

 Chênh vênh chỉ trạng thái cân bằng không chắc chắn, không bền vững. Trạng thái này khi gặp lực đủ lớn dễ dẫn đến tình trạng trứng để đầu đẳng, rất mệt, giống như đi xe đạp phải luôn đạp xe, ngưng là đổ. 

Với cá nhân thì ở trạng thái vòng quay của chuột. Luôn vắt mũi bỏ miệng, ráo mồ hôi là hết tiền...tóm lại thu nhập thấp chi tiêu tằn tiện, có rất ít hoặc không có tích lũy. Chỉ cần vài tháng thất nghiệp là bay hết mấy năm tích lũy. 

 Với công ty thì biên lợi nhuận rất thấp hoặc luôn cố gắng duy trì dòng tiền hoạt động. Họ thường đứng cuối trong chuỗi và phụ thuộc vào nhà cung cấp hoặc khách hàng chính. Khi bên kia hắt hơi sổ mũi thì bên này ốm nặng. 

 Việc về quê và đứt gãy chuỗi cung ứng làm thế chênh vênh bị mất, bắt buộc phải mất thời gian để lập lại thế cân bằng mới.