Tran Tuan Anh: TẦU HỎA KÝ

MỘT SỐ CÂU HỎI VỀ THỜ CÚNG

1. Treo hình trên bàn thờ

Theo nguyên tắc nam tả nữ hữu bắt nguồn từ TQ và lấy bàn thờ làm trung tâm. Với xác định như thế thì khi ta nhìn bàn thờ nam sẽ ở bên phải ta, nữ ở bên trái và nam sẽ ở bên tay trái của nữ.

Theo lối này sẽ phát sinh một số câu hỏi:

- Người chủ nhà cúng tế như vậy chỉ là khách, các cụ trên bàn thờ mới là chủ. Có lẽ quan niệm này xuất phát từ việc cho rằng bàn thờ là nơi trú ngụ của linh hồn, và như thế các cụ vẫn còn sống. Tin ở ma, sợ ma cũng từ đây mà ra.

- Quá khứ, tổ tiên quan trọng hơn hiện tại, người sống

- Nam ở bên tay trái nữ. Thông thường nam 1 bên là sự nghiệp, 1 bên là gia đình và người nữ ở bên trái người nam để người nam tiện việc che chở, bảo vệ người nữ, đồng thời bên trái cũng gần tim là nơi đặt lòng yêu thương. Như vậy lối sắp đặt này ngược với thực tế cuộc sống, làm nam khó phát huy sự nghiệp và phụ thuộc người nữ. Có lẽ chính nhìn cách bố cục này mà có nhận xét rằng người Việt theo đạo thờ Mẫu.

- Cách bố trí này thể hiện tư duy cõi âm ngược với cõi dương? Vậy thì tại sao dân gian lại phổ biến trần sao âm vậy?

- Người TQ viết từ phải qua trái nên theo thói quen cũng nhìn từ phải qua trái trong khi người Việt viết từ trái qua phải sẽ nhìn ngược lại chứ.

2. Ngưu lang Chức nữ

Bàn thờ lấy tâm là lư hương chiếu lên trên là trục trung tâm, hình không được để trên trục này mà phải ở 2 bên, như vậy tách hẳn bên nam 1 bên và nữ 1 bên. Trục dọc giống dải ngân hà ngăn cách Ngưu lang Chức nữ.

Đây có phải là ảnh hưởng của nam nữ thụ thụ bất thân? Giao thiệp giữa nam và nữ, giữa vợ và chồng phải luôn có khoảng cách vì nam dương nữ âm, nếu gần nhau quá thì có hại kiểu vua nghe vợ thì mất nước. Trong phạm vi gia đình nhờ lằn ranh này mà việc giữ vợ chồng tương kính như tân dễ duy trì hơn chớ như vợ chồng bây giờ không phải là 3 cùng mà everything cùng luôn thì giữ lễ khó hơn lên trời.

3. Không xài hình chung

VD 2 ông bà không được chung 1 khung hình, coi đó là coi thường. Như đã nói ở (2) và mỗi người 1 khung hình thể hiện sự riêng tư tới tận khi chết. Chuyện tình như chim liền cánh, như cây liền cành nếu có khi còn sống cũng bị con cháu cho ngồi khung riêng, không được sum vầy như khi còn sống.

Chuyện riêng tư còn có thể lên tới mức mỗi người 1 bát nhang riêng, không chung đụng. Thể hiện quyền sở hữu tư là tối thượng hay do phát sinh từ việc cấm kỵ chôn trên 2 người vào 1 mộ?

GIA PHẢ

Gia phả thường ghi chi tiết về Nam còn nữ chỉ ghi là lấy ai sau hầu như không nhắc nữa vì là nữ nhi ngoại tộc. Không đâu thể hiện trọng nam khinh nữ bằng gia phả. Ráng sanh được đứa con trai có lý của nó, nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô.

Mặc dù về sinh học thì gene người nữ truyền đời đời còn gene người nam chỉ như tráng men, vài đời là lạt.

Cho nên, nếu nói về bình đẳng giới thì cái đầu tiên cần làm là phải thay đổi thể thức của gia phả sao cho nam nữ ghi chi tiết như nhau.

Một việc quá khó vì nó vừa là tập quán lại vừa là dinh lũy đặc quyền của đàn ông.

PHÒNG THỜ TRUYỀN THỐNG

Các cụ quan niệm người chết là cõi âm nên phòng thờ nhìn phải tôi tối, thâm nghiêm và lạnh lẽo. Vật liệu tường cột, án thờ thường bằng lim, mít sẫm màu. Hoành phi, cuốn thư câu đối nền đen chữ đồng hay thếp vàng hợp với đồ thờ như đỉnh đồng, chân nến đồng phản xạ ánh vàng thấp thoáng uy nghiêm trong ánh sáng lờ mờ.

Cái đó cộng với không gian rộng làm ta cảm nhận vô đây là bước vào thế giới khác.

Trên nói về âm dương, giờ nói về ngũ hành trên bàn thờ vì âm dương ngũ hành là căn bản của quan niệm xưa.

Kim: là kim loại ở đây là đồng có tác dụng trừ ma trấn quỉ khử độc nên nhiều nhà toàn bộ vật dụng trên bàn thờ là đồng, chí ít cũng có đỉnh đồng thu linh khí, cặp chân nến đồng hoặc thêm lư hương, ly nước. Có lẽ tục thờ cúng xuất hiện từ thời đồ đồng vì ta không thấy vật dụng sắt thép. Thậm chí tới cây sắt trong đà bê tông cốt thép còn bị coi là phạm phong thủy, đúng là lối suy nghĩ cổ xưa.

Mộc: bàn thờ hoặc bộ thờ cúng cũng có thể bằng gỗ tự nhiên, càng quí càng tốt và tất nhiên phải được cắm bông, tự nhiên càng tốt.

Thủy: 3 ly nước trước lư hương, bầu rượu, chai rượu

Hỏa: nhang, đèn nến thắp sáng. Không biết để làm tín hiệu định vị cho người âm biết nơi chốn hay để sưởi ấm.

Thổ: trong bát nhang, ở vật dụng thờ bằng đá, gốm sứ..

BÀN THỜ NGÀY NAY

Kiểu phòng thờ truyền thống giờ rất khó thực hiện do đất chật người đông, không gian sống chủ yếu là chung cư, nhà phố nhỏ và nhiều ánh sáng.

Ngoài ra việc lựa chọn thâm nghiêm quá cũng làm lớp trẻ xa lánh, không thấy gần gũi.

Cho nên phòng thờ cũng cần trở nên hiện đại thân thiện và bảo vệ môi trường hơn.

Như nến, nhang, đèn giờ nhiều nhà xài điện. Tuy nhiên điện dễ gây cháy nổ thì họ xài pin, pin sạc...

Bàn thờ, hoành phi câu đối cũng nhiều tông màu sáng, nhẹ nhàng hơn.

Thường bày rượu nặng giờ có lẽ cũng nên thay bằng nước để giảm rượu bia...

Sắp tới nên xài màn hình để thay cho ảnh thờ. Ngày thường màn hình để hình chúa, phật tùy gia chủ. Tới ngày giỗ màn hình chuyển sang hình người thờ cúng đồng thời phát lời hoặc video về người đã khuất. Lễ trọng sẽ được thông báo trước cho gia chủ cần chuẩn bị những gì, mời ai...cho tiến kịp thời 4.0.

3 Miền

Mùa mưa, mùa đốt lò này mới thấy VN được chia thành 3 miền rõ rệt là miền trung, miền trúng và miền trũng.

Miền trúng: trúng quả, trúng cử, trúng qui hoạch...

Miền trung: trung bình, trung thành, chung chung...

Miền trũng: mưa là ngập, trũng về trình độ, về văn hóa...

HẺM CHỢ

Thứ 7 chở con đi học thêm ngày 2 lượt qua hẻm chợ chùa Long vân.

Chợ thuộc loại sầm uất bán đủ thứ từ quần áo giày dép tới rau cỏ thịt cá tươi sống...qua đó xe đi chậm chậm là may mắn, hôm nào xui có xe hơi đi đằng trước thì xác định, còn xui hơn nữa có xe hơi đi ngược chiều nhau thì kẹt kiểu Quảng ngãi ngay.

GIẾNG NGỌC

Giếng Ngọc ở Cổ loa. Tương truyền rằng sau khi Trọng thủy phản bội làm Mỵ châu chết thì chàng hối hận quá khóc lóc đất rộng để làm gì.

Nước mắt Trọng thủy hòa với máu Mỵ châu con trai ngậm lấy thành ngọc. Viên ngọc này nếu được rửa nước giếng Ngọc thì nó sáng long lanh, đạt được 10 phần vẻ đẹp.

Nay Cổ loa đã có loa phường hậu thế. Nếu xây 1 loạt cao ốc 50,70 tầng bao quanh hồ Tây thì ta sẽ có new giếng Ngọc vừa vặn nằm trong new Cổ loa.

KHI NÀO CẦN NGƯỜI TÀI

Mọi người luôn luôn nghĩ người tài luôn cần. Nhưng thực tế họ có thật cần thiết như thế không?

Ở môi trường mở và cạnh tranh tương đối hoàn hảo thì đúng là luôn cần người tài, không có họ rất dễ bị tụt hậu.

Còn trong môi trường đóng, cạnh tranh không lành mạnh thì thực ra chỉ cần người tài khi nước sôi lửa bỏng mà thôi. Khi vận hành bình thường thì đôi khi người tài lại vướng cẳng- thuyết 1 rừng không thể có 2 hổ nói vậy.

Chúng ta có thể tham khảo trường hợp kinh điển Nguyễn Trãi.

Khi chống quân Minh thì Lê Lợi làm vua, Nguyễn Trãi làm thần. Tới khi hòa bình làm điển chế thì Nguyễn Trãi còn chả bằng thái giám Lương Đăng.

KPI

Key Performance Indicator là chỉ số đánh giá hiệu quả không chỉ áp dụng cho cá nhân, bộ phận, doanh nghiệp mà còn áp dụng cho cơ quan nhà nước và tổ chức phi lợi nhuận.

Quản trị công ty Corporate Governance cũng vậy, không chỉ áp dụng cho công ty cổ phần, tnhh mà cả DNNN và DN tư nhân.

Tuy nhiên có nhiều đơn vị lại cần KSI Key Safety Indicator hơn.

Những người hay hô hào mua cp này bán cp kia không biết có ai thống kê độ đúng sai của họ không nhỉ?

Ai mà sai trên 50% thì đáng bị lêu lêu

CHIẾC LY BẠC

Hồi còn sống ba tôi cứ ước ao có ly bạc uống nước cho vệ sinh mà tìm hoài không có.

Giờ những cái đó sẵn, ly VN đúc giá khoảng 2tr5 trở lên (ly trong hình minh họa là 8tr) còn hàng TQ họ dùng cốt đất nung rồi quét bạc phủ lên nên giá chỉ khoảng 500k.

Vừa đẹp vừa rẻ, tay nghề cao tinh xảo lại tiết kiệm nguyên liệu thì TQ mãi là người thầy so với VN

NÚI XÍT

Có lần ra mỏ Cao sơn Quảng ninh tầm chiều, cả không gian màu tim tím than. Giữa văn phòng mỏ và vịnh là những bãi đá xít cao như những ngọn đồi chắn tầm nhìn ra vịnh.

Hỏi anh mỏ thì được biết đó là phế phẩm thải loại ra khi khai thác than, hơn 100 năm rồi nó cứ lưu cữu rồi nhiều dần đều. Mang đi san lấp, đổ bỏ xuống biển không xuể.

Vậy nên ở QN mà không lấn biển thì không giải quyết được rác thải than xít. Tuy vậy ngó còn dễ hơn đám xỉ làm vệ sinh vỏ tàu ở Khánh hòa chả hạn.

TỪ GREAT WALL TỚI GREAT PONZI

Sau khi thống nhất TQ thì Tần thủy hoàng ra lệnh xây dựng Vạn lý trường thành để ngăn quân di địch phía bắc. Dù chả bảo vệ được mấy nhưng có hiệu quả kỳ lạ là càng thua thì đất nước càng mở rộng và đồng hóa ngược dân Di Địch.

Tới khi TQ tiến hành 4 hiện đại hóa chuyển sang làm công xưởng cho thế giới thì họ cũng phát triển thị trường bất động sản, cơ sở hạ tầng ở mức vạn lý. Hiệu quả thì nhiều người nghi ngờ đó là Great Ponzi nhưng nó trở thành cỗ máy cái cho nền kinh tế trong vài chục năm qua.

Liệu Zero Covid hay chiến lược 1 vành đai, 1 con đường bắt buộc xuất lực ra ngoài mà vốn không chỉ chảy trong hệ thống như xưa có làm Great Ponzi lộ diện hay nó lại có sức mạnh như Vạn lý trường thành khi xưa? Miễn là thật to còn càng kém hiệu năng thì của cải càng đổ về TQ?

ĐƯỜNG SẮT CAO TỐC

Chỉ chở khách vì VN dài và hẹp, đất nhìn ra biển như mặt tiền hiếm và quí nên làm du lịch kết hợp bất động sản lợi hơn.

Hàng hóa cự ly ngắn thì xe tải còn chủ yếu là đường biển.

Vả lại giai đoạn 1 chỉ làm Hà nội-Vinh và SG- Nha trang. Chỉ riêng bđs tăng giá 2 đoạn đó là đã dư trang trải cho cả dự án bắc nam rồi.

Nên có giải thưởng nckh về chứng khoán mang tên Lê Văn Châu để ghi công người số 1 của ngành chứng khoán VN.

CMSN ông.

Quan lại...tài

Thầy tăng...xin

Tướng lĩnh...lương

Hồng phúc...hồng hồng tuyết tuyết

NƯƠNG TỰA

Gần nhà có quán bia hơi HN rất đông khách, thế là từ từ các quán mọc lên bên cạnh để tụ hội. Nào là ẩm thực 3 miền, chả cá Lã vọng, quán quê, cháo lòng...

Để xem có nương tựa ngôi sao được không hay là lại làm nền.

TỤC LỆ THỜ HÌNH CÓ TỪ BAO GIỜ?

Người Việt khi thờ cúng thường để hình người đã khuất trên bàn thờ nên mới có thơ trào phúng là:

Mai sau về với ông bà

Núp sau nải chuối ngắm gà khỏa thân.

Những nước đồng văn đồng chủng với ta như TQ, Nhật bản có cùng tục lệ như vậy không?

Nhật bản thì lại thờ thẻ bài ghi biệt hiệu của người đã khuất được xin ở chùa còn người TQ thờ bài vị.

Có lẽ do Pháp cai trị VN 1 thời gian dài nên người Việt mới có tục lệ thờ hình ảnh. Đây là sự giao thoa văn hóa, và như thế tục lệ này mới có từ thời Pháp thuộc?

Ps: nhiều nhà cũng không thờ hình mà thờ bài vị, giờ phong trào để bài vị cũng phát triển.

LỄ NGHINH ÔNG

Chủ nhật ra Phan thiết cậu taxi mới bảo anh chị ra trễ 1 ngày không được dự lễ nghinh Ông, đám từ 7h sáng tới 3h chiều, dài cả cây số.

Nói đi nói lại 1 hồi mới biết là lễ nghinh Ông Quan vân trường chớ không phải là Ông Nam hải cá voi như mình nghĩ.

Dân nam vậy nhiều lễ nghinh Ông, trong SG thì có Ông Lê Văn Duyệt Việt hơn.

Xứ nam là xứ của các bà nhưng lại chịu nghinh ông.

THẾ CHÂN VẠC VÀ 3 HANG THỎ

Người TQ tin ở thế chân vạc, chia rồi lại hợp, hợp rồi lại tan như thế tam quốc trong tam quốc diễn nghĩa rồi phe xhcn với LX, tbcn với Mỹ còn TQ đứng đầu không liên kết.

Sau khi LX sụp đổ thì cạnh tranh chuyển sang hình thái kinh tế và

3 hang thỏ và 3 chuỗi cung ứng xuất hiện.

Người TQ có thuyết con thỏ đẻ nhanh, chịu làm, lo xa có 1 hang cho hiện tại, 1 hang dự phòng và 1 hang cho tương lai. Giống như người việt có nhà ở quê, nhà ở phố và nhà ở tây.

Kinh tế toàn cầu hóa xuất hiện chuỗi sản xuất, cung ứng tòan cầu nhằm tối ưu hóa chi phí và người Nhật bản còn có JIT nhằm đưa lưu kho về không.

Nhưng làm quá như vậy lại phạm vào nguyên tắc cũng rất quan trọng là không bỏ trứng vào 1 giỏ. Cạnh tranh, trả đũa thương mại và đặc biệt là đại dịch Covid đã làm các nhà hoạch định áp dụng lại thuyết 3 hang thỏ. Từ nay chuỗi cung ứng sản xuất sẽ chia 3 và mọi người tin chắc rằng hang thứ 3 sẽ ở VN rất nhiều.

Bụng to lò xo ngắn

Tuổi càng nhiều giấc mơ càng gần mặt đất

CHẠY TIẾP SỨC

Đình Hồng diên tổ chức chạy việt dã. Xệ chạy lượt nhì, Xệ chạy khỏe lắm, cứ băng băng.

Bỗng thấy máy phát điện Xệ ôm chạy, cửa gỗ lim bên vệ đường Xệ cắp nách, thấy giấy vệ sinh Xệ vội vàng cắm cây chuyền vô sâu đít quần lấy mông kẹp chặt rồi vơ bịch chạy.

Tới lượt, người thứ 3 phải rút cây chuyền ra, vừa vung tay chạy thì mặt xây xẩm do hít phải hơi lá thội, ráng chạy nửa vòng giao vội cho người thứ 4 chạy tiếp, mùi quá nặng đi. Cả người thứ 3 lẫn người thứ 4 đều nhiễm độc, chân tay rũ liệt ngất xỉu khi còn cách đích xa.

Thời drone mới thấy bộ binh bị săn như săn thỏ, xe tăng thì như vịt còn kho hậu cần thì như lò nướng.

ÁC SI MÉT

Là nhà bác học nổi tiếng với câu nói: hãy cho tôi 1 điểm tựa, tôi có thể bẩy tung cả trái đất lên.

Câu này nhà đầu tư tài chính khoái lắm, dùng đòn bẩy có thể bẩy giá cổ phiếu, đất đai lên tưng bừng bừng luôn.

Nhưng ông còn có câu nói nữa về học vấn cũng nổi tiếng không kém khi trả lời vị vua ham học nhưng học thấy khó quá là: trong khoa học , không có con đường riêng cho nhà vua.

Vốn thông quái nên Xệ nghiền ngẫm câu nói trên rất kỹ và phát minh ra 1 định luật làm đoản mạch học vấn luôn.

Đó là: hãy mua lấy bằng cấp, ta có thể bẩy tung đít tới bất cứ chiếc ghế nào ngon ăn.

STYLE SẾP

Hôm rồi ngồi với mấy nguyên sếp, kịu sếp, ex sếp...nghe họ gọi nhau là:

- Công binh: chuyên gia gài mìn những vụ việc khó, bố trí nhân sự vào cuối nhiệm kỳ để làm khó, khống chế sếp mới.

- Hậu cần: chơi chiêu bóc ngắn cắn dài, cạn kiệt nguồn vốn làm người kế nhiệm chật vật ăn đong, vá lỗ hổng.

- Không quân: đưa ra kế hoạch viển vông trên trời để bắt buộc kế nhiệm phải tân quan tân chính sách.

- Pháo binh: hưu rồi suốt ngày ý kiến, phê bình...giã tới tấp người mới làm anh ta phải lầm bầm sao khi chưa về hưu không nói, không làm đi, cứ như mình vô can.

3 ANH EM NHÀ TÂY SƠN

Đã có rất nhiều sách báo tài liệu truyện...viết về họ. Ở đây tôi chỉ đề cập đến vài nét thường bị bỏ qua hoặc coi nhẹ.

Anh hai: Nguyễn Nhạc là người khởi xướng, thủ lĩnh phong trào Tây sơn.

Anh ba: Nguyễn Huệ là tướng tài, chiến thần

Út: Nguyễn Lữ, người chế ra hùng kê quyền và thiên về tu đạo.

Khởi nghĩa thành công ta thấy Tây sơn áp dụng lối cai trị của người Chăm với Nguyễn Nhạc là đại vương, đóng đô ở Qui nhơn là đại bản doanh.

Tiểu vương út đóng ở Gia định còn tiểu vương chiến thần đóng ở Phú xuân, kinh đô nhà Nguyễn.

Và rồi Nguyễn Hữu Chỉnh xuất hiện xúi Nguyễn Huệ đánh ra bắc diệt nhà Trịnh và tôi nghĩ rằng đã giới thiệu cho Nguyễn Huệ mô hình cai trị tập trung kiểu TQ.

Đánh ra bắc lần thứ nhất Nguyễn Huệ bị Nguyễn Nhạc lấy quyền đại vương bắt rút về, không cho chiếm đất, chỉ lấy chiến lợi phẩm.

Về sau, khi Nguyễn Lữ để mất Gia định làm Phú xuân chật vật ăn đong do thiếu nguồn cung lương thực thì Nguyễn Huệ quyết định chuyển sang mô hình cai trị tập trung kiểu TQ vì thấy ưu việt hơn mô hình tiểu vương Chăm pa.

Kết quả Nguyễn Huệ đã gom quyền của 3 vương vào 1 mối, ra bắc diệt Vũ văn nhậm và trực trị đàng ngoài luôn.

Chỉ còn diệt Nguyễn Ánh là thu giang sơn vào 1 mối nhưng chiến thần đã chết sớm.

NGƯỢC NẮNG

Hay còn gọi là cú nhòm nhà bệnh.

Kinh doanh hay tổ chức nào hoạt động cũng muốn được thông suốt yên ả nhưng truyền thông hay MXH lại luôn muốn có chuyện giật gân nóng sốt để câu view.

Nên ngược nhau, 1 bên muốn việc to hóa nhỏ, nhỏ thành không có gì còn bên kia trừ trường hợp con voi trong phòng còn lại rất thính và thích tạo trend cơn bão trong tách trà. Nhiều lá cải chứng tỏ thiên hạ thái bình.

TÀU HỎA KÝ

Từ HN vào Vinh nên đi xe giường nằm hay xe lửa?

Loay hoay 1 hồi rồi nhân tiện sáng dậy sớm mới ra ga Hàng cỏ vừa xem nhà ga vừa mua vé luôn.

Nhà ga chính bị bom Mỹ đánh sập nên sau xây lại kiểu LX nên xấu và chỏi với 2 bên cánh gà kiểu Pháp. Thật tiếc vì mấy nước xung quanh nhà ga trung tâm đều rất đẹp.

Đi sớm vậy mà chỉ còn vé khoang 6 giường giá 305k, cộng 2 cuốc Grab nữa là 350k, rẻ và tiện lợi chán so với xe giường nằm.

Vô trong ga là thấy ngành đường sắt nghèo, cầu thang bộ với đường dẫn dốc chớ không có thang cuốn.

Toa tôi là toa ghép do đông khách quá, lên tàu mới biết mình hên vì có người phải mua vé đi quảng bình giá tới 1tr lận, vậy là mấy người khuyên tôi nên đi sớm né lễ là đúng. Dân về quê choa đông quá, làm tàu cao tốc tuyến này chắc có lời.

Tàu chạy lắc lư nghiêng ngả, kêu rầm rĩ, wc hư nên phải sang toa khác.

Tin vui là wc giờ không còn xả thẳng xuống đường còn tin buồn là đối với chị em phụ nữ thì cái ni là cực hình.

Kể ra làm toa chuyên wc có lẽ sẽ ok hơn.

Tàu khởi hành 10h40 đến Vinh lúc 5h30, thời gian chờ tránh tàu chắc gần tiếng. Cứ tàu chạy thì tôi ngủ còn dừng thì lại bị thức giấc.

Kết luận: đi tàu phù hợp với nam dễ ngủ và có uống bia trước khi đi.

Tran Tuan Anh

Thứ Năm, 10 tháng 11, 2022

TẦU HỎA KÝ

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét