THANH THẾ

 CHIẾC ÁO BÀ BA 

Về áo sống thì tây có:

- Chiếc áo không làm nên thầy tu và 

- Hoàng đế cởi truồng 

Còn đông thì có:

- Y phục xứng kỳ đức 

- Lạ sợ áo quần 

Nay thì giới kinh doanh thường than áo pháp luật chật quá kìm hãm sự phát triển. Tới khi xin giải cứu cũng muốn chính phủ công nhận áo này em đã tự thay đổi kiểu dáng, tự nới rộng ra rồi...

Nhưng thật ra nếu không có sự chuẩn bị từ trước thì mặc áo mới vô lại thấy loay hoay không biết là khuy cài đằng trước hay sau mới là đúng kiểu như thành phố Thủ đức chả hạn.

QUI LUẬT KINH TẾ 30 NĂM 

Người ta tính rằng cứ 30năm thì nền tảng kinh tế lại thay đổi lớn. 

Như VN có thể lấy mấy mốc sau:

- Từ 1954 đến 1984: kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp. Tới 84 thì hết đà kiệt sức. 

- Từ 1985 đến 2015: đổi mới, bung ra, phá rào...giúp nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhưng tới 2015 thì những lợi thế do đổi mới mang lại đã sử dụng gần hết. 

- 2016 đến 2046: đòi hỏi phải quá trình đổi mới lần 2. Việc này khó, không dễ. Giống như từ nhà trệt cấp 4 tiến hành cải tạo móng, đúc cột, đổ sàn lên tầng vậy.

Trong khi làm tất nhiên phải dỡ bỏ cả mái, gạch ngói vật liệu cũ. 

Công cuộc đốt lò là hành động chứng minh.

CON VUA THÌ LẠI LÀM VUA 

Con sãi ở chùa lại quét lá đa...

Là câu quen thuộc. Mọi người vẫn hiểu ý chính là bình thường trật tự xã hội vẫn sắp xếp như thế, người tầng lớp dưới muốn xuyên thủng trật tự nghiêm ngặt đó hầu như là bất khả trừ khi làm bạo lực cách mạng.

Tuy vậy nó còn thể hiện sự lặp lại trong các thế hệ. Vd như đời sống, công việc, sự nghiệp của con cái cũng thường thường giống cha mẹ. 

Như con gái lấy chồng dựa vào hình mẫu trong vô thức của cha, con trai thì dựa vào mẫu mẹ.

Công việc cũng thế cha hanh thông thì con cũng dễ suôn sẻ, sống trong gia đình hay xào xáo thì sau lập gia đình cũng hay xáo xào...

Trong mỗi con người đều có phần thiện ác. Đức xưa Hitler đá bay cả hệ thống, vừa rồi Mỹ rung cả rinh nhưng kết quả vẫn là lạc quan. Thiện vẫn ưu thế hơn còn ác luôn là đối trọng.

SÚC CỐT CÔNG

Gấu bắc cực Nga to lớn khuyềnh khoàng lừa lừa nhào vô bắt gà U cà. Tưởng phen này được bữa cháo gà xé phay, nào ngờ gà này đeo cựa sắt đá lủng bụng gấu. 

Chắc cựa tẩm thuốc, chỉ thấy xương cốt gấu bắc cực to thứ nhì thế giới bỗng nhiên kêu răng rắc rồi nhỏ lại như con gấu chó , còn nhỏ hơn chị gấu trúc hàng xóm. 

Cả làng cả nước kinh dị vội vàng đổ xô mua cựa sắt, luyện đá làm chi cho vũ khí tăng vọt. 

Chỉ tội mấy con trước mê vuốt gấu giờ đâm lo. Mua tiếp vuốt gấu thì dở hơi mà mua cựa gà thì lúc chuyển đổi như rắn lột da, yếu nhớt rất nguy hiểm.

THANH THẾ

Là uy tín, thế lực và tiếng tăm nhưng trong bài này nó còn có nghĩa là thế của người Thanh, xứ Thanh.

Thanh cậy thế, Nghệ cậy thần là 1 câu quen thuộc vì xứ Thanh là nơi sản sinh ra vua chúa kéo dài từ thời Hậu Lê (1428) tới thời Nguyễn (1945) kéo dài nhất trong các xứ.

Thời Lý Trần vùng Bắc bộ được gọi là vùng Kinh lộ và từ Thanh Nghệ, Quảng bình là dân Trại.

Khi Lê Lợi đánh đuổi được nhà Minh tiến vào Đông quan thì người Ngô và liên quan trở về TQ rất đông, đồng thời dân Kinh lộ người chịu ra làm quan với nhà Hậu Lê cũng không nhiều.

Điều này tương đối dễ hiểu vì trước đó nhiều người Kinh lộ cũng ủng hộ quân Minh đánh nhà Hồ và trong cuộc kháng chiến cũng hợp tác với quân Minh chống lại nghĩa quân Lam sơn.

Lê Lợi người Mường lên ngôi đánh dấu sự thống trị của người Trại trước người Kinh lộ. Trong gần 400 năm trước thì các vua nhà Lý Trần đều là người gốc TQ đi xuống phía nam nên dù giành độc lập thì sự đồng thuận về gốc gác, văn hóa vẫn rõ nét.

Nhiệm vụ của nhà Hậu Lê như vậy không chỉ là cai trị mà còn phải đoàn kết, thống nhất làm cho sự phân biệt Kinh Trại mờ dần đi (Mâu thuẫn giữa dân đồng bằng và dân vùng cao nguyên thường hay xảy ra, ví dụ như dân England và dân Scotland trong lịch sử cũng đánh nhau tưng bừng). 

Với mục đích đó thì truyền thuyết trăm trứng Lạc Long Quân, Âu Cơ rồi 18 đời Hùng vương ra đời. Từ nay dân Việt có chung quốc tổ, cội nguồn.

Tới thời nhà Nguyễn thu phục người Minh hương cũng na ná như thế.

Nếu lấy xứ Thanh làm trung tâm thì ta có thể thấy tiến trình phát triển của VN là bắc thâu Kinh lộ, nam đoạt Chiêm Miên. Dấu tích phân biệt vẫn còn khi nhà Nguyễn nhận người trong vùng của mình là Hán nhân, vùng sáp nhập vô là Đường nhân, Tống nhân, Minh hương…

Tới khi Pháp đô hộ VN thì công cuộc đề cao sự độc lập, giảm sự phụ thuộc vào nhà Thanh càng phát triển hơn nữa với tác phẩm tiêu biểu Việt Nam sử lược của Trần Trọng Kim, cứ ai thắng TQ thì trở thành anh hùng.   

THẦY VÀ THỢ 

VN thiếu thầy cổ cồn trắng hay thiếu thợ cổ xanh?

Nhiều thông tin cho biết là thiếu thợ. 

Các DN nói khó tuyển thợ có tay nghề trong khi ĐH ra khó kiếm việc làm. 

Mặt khác xuất khẩu lao động lại cũng rất phát triển mà đây là nguồn thợ chớ đâu. 

Có câu một người lo bằng kho người làm. Vậy người lo đâu?

Chứng tỏ VN thiếu nhất là người lo. 

Vậy theo bạn người lo là ai?

BẠN LỚP TRƯỞNG 

Đầu cấp 2, cứ mỗi buổi chào cờ thứ hai là có đội trống của trường. Trong đó có cậu mắt sáng, áo trắng quần xanh đeo khăn quàng đỏ đánh trống đại rất nổi bật. 

Tới lớp 7 thì tôi chuyển sang lớp cậu làm lớp trưởng. 2 đứa chơi với nhau từ đấy, rồi cha mẹ 2 nhà cũng chơi với nhau và tình cờ 2 em nhà tôi cũng cùng lớp với em nhà bạn.

Cứ thế tình bạn của chúng tôi trải 45 năm. 

Nhớ 10 năm trước bạn còn trẻ trung khỏe mạnh vào viếng bố tôi mà hôm nay bạn đã ra đi.

Người tuổi rồng thăng trầm vùng vẫy vừa tròn 60.

RIP người bạn lớp trưởng đánh trống của tôi.

TẦM NHÌN 

Ngước mắt coi khinh ngàn lực sỹ 

Cúi đầu làm ngựa bé nhi đồng 

Lỗ Tấn 

Copecnic nhà thiên văn hồi nhỏ rất thích ngắm sao. Cứ vừa đi vừa ngửa cổ nhìn bầu trời kết quả ngã chỏng gọng.

Bà vú mới khuyên trước khi cậu nhìn bầu trời cậu cần quan sát kỹ mặt đất. 

Như vậy muốn có tầm nhìn xa thì phải có đầy đủ yếu tố chớ không chỉ ngây thơ nhiệt tình kiểu anh chủ nhiệm của Hoàng Trung Thông hay của chị phụ nữ cấy lúa mặt cắm xuống đất chổng mông lên trời hay anh thợ cày lấy đít trâu làm thước ngắm.

LAO ÁI 

Hồi trẻ luyện môn xỏ khuyên đồng nặng vào chim đi 10m vẫn tươi cười như không. 

Lã bất vi mới dâng cậu chàng cho mẹ của Tần thủy hoàng đế.

Thái hậu mê tít, thoạt tiên là phi công sau có con cùng Thái hậu đã thề đưa con lên ngôi vua thay Tần Doanh Chính. 

Vua biết tất nhiên là giết chết Lao Ái cùng 2 đứa em cùng mẹ khác cha với mình, đày Thái hậu vô lãnh cung.

Ở VN chỉ có Hà Ô lôi chuyên làm phi công cho các bà chốn hậu cung nhưng không có chức tước gì. Khi bị lộ thì vua Trần sai đem vào cối giã 7 ngày không chết, kể cũng là chuyện lạ. 

Về sau đạo diễn Trần Khải Ca mới bắt chước chuyện xưa làm phim Sắc giới kể chuyện cô gái giả làm tình nhân sỹ quan Nhật để chờ cơ hội ám sát. 

Ngặt nghèo thay từ tình dục phát triển thành tình yêu và cô gái đã quay lại tố cả nhóm mưu sát. 

Ngẫm lại mới thấy thời phong kiến đại đa số các cuộc hôn nhân cũng đâu bắt đầu bằng tình yêu mà vẫn thủy chung hạnh phúc hơn các lứa đôi hiện đại lấy nhau vì tình.

QUÂN CỜ ĐEN 

là tàn quân của Thái bình thiên quốc thua bên TQ nên chạy qua VN cướp bóc từ các tỉnh biên giới tới tận Sơn tây, Hà nội. 

Nhà Nguyễn khi đó chống lại nhiều thế lực như cướp biển, khởi nghĩa nông dân rất vất vả tới khi đám Cờ đen này qua tất nhiên không dẹp nổi. 

Nhà Nguyễn cầu cứu nhà Thanh thì họ khuyên sắc phong cho chúng để chúng giữ an ninh luôn. 

Giữ an ninh tất nhiên kèm với quyền thu thuế đường sông mạn VN TQ. 

Giữa lúc đó thì Pháp hằm hè chiếm Bắc kỳ. Nhà Nguyễn lại cầu cứu nhà Thanh. 

Lần này nhà Thanh cử quân qua kết hợp với quân Cờ đen và quân triều đình chống Pháp. 

Sau khi dẹp được Cờ vàng thì quân Cờ đen rất mạnh, được trang bị súng trường nạp hậu, đại bắc Krupp hiện đại tương đương Pháp nên đã là chủ lực đánh nhau với Pháp nổi bật 2 trận Cầu giấy chặt đầu 2 chỉ huy Pháp, rồi các trận Sơn tây, Sơn la, Bắc lệ, Hưng hóa...Làm Pháp thiệt hại nặng phải dùng hải quân đánh sang TQ thì TQ mới chịu từ bỏ quyền bảo hộ VN, rút quân về nước. 

Quân Cờ đen bị bỏ rơi, dần dần thua Pháp, dạt sang Lào cũng bị Pháp dẹp. Lưu vĩnh phúc chủ tướng Cờ đen về làm quan bên TQ, có lúc là tư lệnh chống Nhật ở Đài loan. 

Quân Cờ đen với 2 cú chặt đầu quan Pháp trở nên lừng tiếng nhưng cũng khét tiếng cướp giết hiếp, buôn nô lệ ở miền bắc.

TỤC CẢI TÁNG

Miền bắc người chết sau tối thiểu 3năm được bốc mộ, xếp xương vào tiểu sành và đem chôn vĩnh viễn. 

Tục lệ đó gọi là cải táng, ngược với miền nam là chôn vĩnh viễn 1 lần không có thủ tục bốc mộ. 

Gần đây miền bắc có cải tiến từ dạo Covid bằng cách đem thiêu lấy cốt ( thiêu còn xương) và cho vào tiểu sành rồi chôn vĩnh viễn, sau đó không có làm cải táng nữa.

CUỘC CỜ

Thoạt tiên khi Nga tấn công vũ bão thì phương Tây nghĩ U cà sẽ thua thảm nên đề nghị TT di tản nhưng ổng kiên quyết chối từ.

Đội hình đột kích lính dù, không quân và xe tăng tràn ngập thì có tên lửa phòng không vác vai Stinger và chống tăng Javelin nghênh đón.

Hệ thống vệ tinh, điện thoại internet của phương Tây chỉ đấu với tác chiến điện tử huyền thoại của Nga.

U cà dùng Drone xác định mục tiêu, diệt xe pháo tàu chiến Nga.

Tới khi Nga dùng tên lửa hành trình, drone, không quân thì U cà được trang bị hệ thống phòng không từ pháo tới tên lửa để nghênh tiếp.

Với cách đánh tập trung quân, hỏa lực tập trung thì có Himar bắn xa hơn, chính xác hơn đối chọi.

Nga biển người thì bên kia được trang bị tăng, thiết giáp để tiến hành phản công.

Giai đoạn cuối chắc sẽ có thêm máy bay, tên lửa tầm 300km để bên kia hết ý chí và sức lực.

Ếch được đun nóng từ từ để không đủ nóng máu vác hột mít ra chơi ẩu.

LƯỚI TRỜI 

Lồng lộng thưa mà không lọt vì hoạt động theo nguyên lý âm dương. 

Ví dụ như sếp trước ngành trồng rừng kiếm củi. Khi rừng đã lên cao thì sếp về hưu cho sếp mới lên.

Sếp mới sẽ làm gì? Theo luật âm dương thì sẽ là người đốt lò. Kiếm củi 3 năm đốt 1 giờ mà. 

Sếp cũ 10 năm kiếm củi để sếp mới đốt trong 3 giờ 20 phút. 

Note: giờ thiên đình bằng năm hạ giới.

BÀ CẢ ĐỌI

 ĐÔNG DU KÝ

Trong tứ đại danh tác của TQ thì có 3 tác phẩm xiển dương tam giáo.

Tây du ký xiển dương Phật giáo

Tam quốc diễn nghĩa xiển dương Nho giáo

Hồng lâu mộng xiển dương Đạo giáo.

Qua 3 tác phẩm này ta có thể thấy Phật giáo nói về ước mơ, mục đích; Nho giáo nói về lễ nghĩa còn Đạo giáo nói về cuộc sống tự nhiên hàng ngày.

Nói về hàng ngày, chuyện trong nhà ngoài phố nên ngoài Hồng lâu mộng lầu son gác tía còn có Phong thần diễn nghĩa và đặc biệt có Đông du ký như là để đối họa với Tây du ký.

Tây du ký nói Phật thì Đông du ký nói về tiên, nói về con người trải qua nhiều kiếp phấn đấu trở nên kim cang bất hoại, sống ngang trời đất.

Bát tiên quá hải hay phong thần diễn nghĩa cũng đề cập đến sự ganh đua, cạnh tranh gay gắt giữa các phái trong cùng 1 đạo có khi còn dữ dội hơn sự cạnh tranh giũa các đạo.

Trong Đạo giáo là truyện giữa 2 phe Xiển giáo và Triệt giáo. Xiển giáo là xiển dương đạo, lựa chọn từ những người tinh hoa còn Triệt giáo thì bất cứ ai thành tâm, mong muốn đều được tham gia. Câu chuyện hơi giống giữa Thiên chúa và Tin lành hay Đại thừa và Tiểu thừa, Sunni và Shia… 

Phong Thần Diễn Nghĩa tuyên dương Pháp gia thông qua hình tượng Triệt giáo:

- Tất cả mọi người bất kể nguồn gốc xuất thân đều có quyền và có cơ hội như nhau.

- Sự thưởng phạt phải căn cứ trên công trạng chứ không phải căn cứ trên con ông cháu cha.

- Kẻ thất phu làm đúng thì vẫn phải thưởng, quan đại phu làm sai thì vẫn phải phạt.

- Nhân định thắng thiên. Thể chế phải được xây dựng và hiện thực hóa bởi bộ máy quan lại chứ không phải bởi thần tiên.

Tuy nhiên cả 2 truyện lại đề cao Xiển giáo và chê Triệt giáo. Điều này cũng cho thấy câu chuyện đời thường là được khen chưa chắc đã là tiến bộ và ngược lại cũng đúng.

SỢ 

Đây là lý do chính làm TQ chậm trễ trong ngăn chặn dịch Covid . 

Nhân viên sợ sếp chớ corona nó không sợ. Hay như ngân hàng Việt nhân viên nghe lời sếp làm mất 17 tỷ. Sếp trốn còn nv đi tù thay. Cứ mặc định sếp luôn luôn đúng thì mọi lý thuyết quản trị tân cổ chi cũng trở thành sàm xí hết

KHINH KHÍ CẦU

Nhân việc khinh khí cầu TQ bay qua đất Mỹ rồi bị bắn hạ mới nhớ hồi Pháp xâm lược VN cũng dùng khinh khí cầu để thám sát vị trí quân ta, xem thời tiết và hỗ trợ bộ binh, pháo binh tác chiến.

Lợi hại thế nên mấy bác cứ ỉ eo sao quân ta không biết phục kích, không đào hào hố…để đánh du kích. Quân ta dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương biết cả nhưng Pháp hỏa lực mạnh lại có khinh khí cầu hỗ trợ nên bố phòng của ta bị lộ. 

Hơn nữa dân ta nhìn thấy khinh khí cầu cứ như nhìn thấy quái vật, thiên tướng nhà trời nên quá sợ khiếp đảm còn lòng nào đánh đấm. Giống như 1 ngàn năm trước dân ta cũng phát hoảng khi nhìn thấy cánh diều Cao Biền.

Như vậy về mức độ ồ ề tò mò ChatGPT hay bất cứ cái gì mới là ta có truyền thống cả ngàn năm ở tầm mức bộ lạc rồi.

5 giai đoạn 

1. Thời đại Công nghiệp hóa 

là thời kỳ mà thương mại toàn cầu - do Argentina, Úc, Canada, Châu Âu và Hoa Kỳ thống trị - được tạo điều kiện thuận lợi bởi bản vị vàng. Nó chủ yếu được thúc đẩy bởi những tiến bộ trong giao thông vận tải giúp giảm chi phí thương mại và tăng khối lượng thương mại.

2. Thời kỳ giữa hai cuộc chiến

đã chứng kiến sự đảo ngược mạnh mẽ của quá trình toàn cầu hóa do xung đột quốc tế và sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo hộ. Bất chấp việc Hội Quốc Liên thúc đẩy hợp tác đa phương, thương mại đã trở thành khu vực hóa trong bối cảnh các rào cản thương mại và sự phá vỡ bản vị vàng thành các khối tiền tệ.

3. Kỷ nguyên Bretton Woods 

chứng kiến Hoa Kỳ nổi lên như một cường quốc kinh tế thống trị với đồng đô la, sau đó được chốt bằng vàng, làm nền tảng cho một hệ thống với các tỷ giá hối đoái khác được chốt bằng đồng bạc xanh. Sự phục hồi sau chiến tranh và tự do hóa thương mại đã thúc đẩy sự mở rộng nhanh chóng ở châu Âu, Nhật Bản và các nền kinh tế đang phát triển, đồng thời nhiều quốc gia nới lỏng kiểm soát vốn. Nhưng chính sách tài chính và tiền tệ mở rộng của Hoa Kỳ được thúc đẩy bởi chi tiêu xã hội và quân sự cuối cùng đã khiến hệ thống trở nên không bền vững. Hoa Kỳ đã chấm dứt khả năng chuyển đổi đô la sang vàng vào đầu những năm 1970 và nhiều quốc gia đã chuyển sang chế độ tỷ giá hối đoái thả nổi.

4. Kỷ nguyên Tự do hóa

chứng kiến việc dỡ bỏ dần dần các rào cản thương mại ở Trung Quốc và các nền kinh tế thị trường mới nổi lớn khác và hợp tác kinh tế quốc tế chưa từng có, bao gồm cả sự hội nhập của khối Xô Viết cũ. Tự do hóa chiếm phần lớn sự gia tăng thương mại và Tổ chức Thương mại Thế giới, được thành lập vào năm 1995, đã trở thành cơ quan giám sát đa phương mới của các hiệp định thương mại, đàm phán và giải quyết tranh chấp. Dòng vốn xuyên biên giới tăng mạnh, làm tăng tính phức tạp và tính liên kết của hệ thống tài chính toàn cầu.

5. Quá trình “Cân bằng hóa chậm” 

diễn ra sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu được đặc trưng bởi sự chậm lại kéo dài trong tốc độ cải cách thương mại và làm suy yếu sự ủng hộ chính trị đối với thương mại mở trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng.

Shekhar Aiyar và Anna Ilyina

SẾP VÀ LAO CÔNG 

Sếp và nhân viên vệ sinh về hưu cùng ngày.

3 năm sau ghé thăm lại cơ quan. Mọi bút tích, bàn ghế của sếp không thấy nữa nhưng ở WC vẫn còn dòng chữ mọi người giữ gìn vệ sinh chung của chị lao công.

Kết luận rút ra là nên có phòng truyền thống và WC phải được nâng cấp và làm vệ sinh thường xuyên hơn.

CORE BUÔN CORE QUAN 

Người mỗi tỉnh vùng miền có tính cách khác nhau như người bắc nói khéo, người trung tiết kiệm, người nam khoái vui...nhưng ở tầm dân tộc thì người VN có 1 điểm rất giống nhau. 

Đó là điểm rất thích làm quan. 

Người Pháp tổng kết rằng trong mỗi người việt đều tiềm ẩn 1 ông quan. Người trung thì phù hợp với làm quan trong thời chiến còn người bắc thì phù hợp với thời bình. 

Như vậy ta thấy core quan của dân ta nổi trội. 

So sánh thì người TQ, người tây có core buôn nổi trội hơn. Core buôn có lẽ chỉ có dính chút chút ở người nam.

Tiền xấu đuổi tiền tốt 

Người xấu đuổi người tốt

HÀ NỘI NHANH 

Hà nội không vội được đâu là câu cửa miệng nhưng có 3 điều này Hà nội rất nhanh mà Sài gòn không thể theo kịp là:

Ăn nhậu chừng 2h đổ lại chớ không rề rà cả buổi như SG. 

Ăn đám cưới cũng thế, bàn đủ người là ăn, xong là về. 

Đám tang cũng rất nhanh, đặc biệt khâu viếng có khi chỉ nửa tiếng là di quan.

NGỤ NGÔN NÉ VIỆC 

Có con chó rất khôn, quá khôn nên được cậu chủ trẻ cưng lắm.

Một hôm cậu mới bảo tao nghe nói chó 3 khoanh mới nằm nên rất khó ngủ. Vậy từ 4h đến 6h sáng mày không phải canh nhà mà tao sẽ cho chị dê cái trực vì đằng nào sáng ra thằng dê đực chả tới chịch. 

Chó ta sướng quá ư ử. Tới khi góc chái nhà bị khoắng mẻ to thì cậu chủ quay ra quát chó sao thấy trộm mà mày không sủa? 

Tao bảo mày nghỉ chớ có bảo mày im mồm đâu.

Tất nhiên là sau vụ đó chó khôn được ăn riềng.

NỮ NHÂN KẾ 

Có gái trẻ muốn được lòng sếp lớn tuổi mới thi hành nữ nhân kế. 

Trải qua nhiều gian lao vất vả nàng đã được tưởng thưởng xứng đáng. 

Thật là 

Đàn ông quan tắt chày to

Đàn bà quan mó 1 ngày lên lon.

Sau nhiều năm sếp về hưu, sếp khác lên nàng bị thất sủng.

Về trằn trọc rồi quyết định lối cũ ta về chỉ biến chiêu từ nữ nhân kế sang sồn sồn kế. 

Theo bạn liệu có thành công như lần trước không?

HỌC TRUNG 

Nhiều người cứ thắc mắc sao người VN không học được cái hay cái giỏi của người TQ mặc dù người giống, văn hóa giống?

Sau đây là 1 lý do. 

Người TQ có tính nghiêm cẩn, khe khắt ít cười. Cái gì họ cũng coi là cuộc chiến từ kinh doanh thương trường là chiến trường tới chính trị phải mặt dày tâm đen rồi kịch nghệ bôi mặt ngoằn ngoèo dễ sợ tới đá banh mặt căng thẳng như bị trĩ...tóm lại rất nghiêm trọng. 

Còn người VN thì hay cười, vui cười, buồn cười, không vui không buồn cũng cười. Khinh người cũng cười mà nịnh bợ cũng cười...

Một đằng mặt đâm lê, một đằng nhăn nhở chả khác nhau như nước với lửa. Làm sao học được?

KHÁC BIỆT CỦA DOANH NHÂN VIỆT NAM 

Thứ nhất là than như quê vùng than Quảng ninh thứ thiệt. 

Khi thì than vãn về chính sách cơ chế, lúc thì than lãi suất cao, tỷ giá biến động rồi nước biển dâng, nhân công kỹ năng kém...

Rồi khóc rất bài bản kiểu con không khóc mẹ không cho bú. 

Khi lợi nhuận cao, làm ăn thuận lợi thì sao vàng đất việt, người đương thời toe toe . Khi lỗ lã khó khăn chút là lăn quay xin giải cứu, hỗ trợ.

BÀ CẢ ĐỌI

Dạo đầu những năm 90 tôi hay đến leo lên gác nhỏ trong hẻm đường hàm Nghi để ăn trưa ở quán cơm Bà cả đọi. bà Cả khi đó đã già, thường nằm trên phản thấy chúng tôi mới nhỏm dậy kêu người nhà phục vụ bữa cơm thuần bắc cà pháo, canh cua rau đay, thịt rang cháy cạnh…

Bà, từ 1 cô gái năm 54 mở quán cơm sau rồi nổi tiếng, người SG đa phần biết quán cơm Bà Cả đọi dù đã bước chân vô quán hay chưa.

Khoảng 2000 trở lại đây thì doanh nhân bất động sản ngày càng lớn mạnh, sóng sau đè sóng trước dần dần thành danh anh cả đỏ được mọi nhà mọi giới nể vì trọng vọng.

Sau 2 năm Covid thì 1 loạt anh cả đỏ xin được giải cứu, xem ra đã trở thành anh cả đọi hết rồi. Thế mới thấy thành danh và duy trì được danh tiếng như bà Cả đọi thật không phải dễ dàng.

ĐỒNG TIỀN LẺ

 ĐÔ XANH ĐÔ ĐỎ 

Thời lính Mỹ ở VN thì chính phủ họ đã phát hành đô đỏ để tiêu xài ở miền nam VN phân biệt với đô xanh xài toàn cầu.

Sau 75 thời bao cấp và đầu đổi mới do đồng tiền mất giá dữ quá nên dân trao đổi giao dịch với nhau bằng cây chỉ rồi đô la. Miết rồi xảy ra tình trạng đô la hóa nền kinh tế nên chính phủ dần dần hạn chế, cấm giao dịch vàng, đô.

Tới giờ FDI vô mạnh lại xảy ra tình trạng cần phân biệt GDP nào do kinh tế nội địa góp, phần nào là của FDI giống như câu ca:

Nhà bè GDP chảy chia hai

Ai về nội địa, FDI thì về.

Không biết CP tính toán hòa hợp hỗ trợ 2 dòng này như thế nào? 

Dân VN nhốt mình trong vòng tròn thân hữu, quờ quạng trong vòng tròn tập thể và xa vời với vòng tròn công dân

CÂY NÊU 

Hết tết làm lễ hạ nêu rồi mới nói chuyện về phép dựng nêu trong kinh doanh bất động sản. 

Sự tích cây nêu tóm tắt thế này:

Xưa người ở lẫn với quỷ rồi óc tư hữu của người lớn quá muốn có của riêng mà quỷ thì nhây cứ lấy xài nên người mới mượn áo phật treo lên nhát ma.

Thấy chính nghĩa sáng ngời quỷ sợ vậy là người mới treo áo thiệt cao đặng đuổi quỷ đi cho khuất mắt. 

Kinh doanh bđs mà giá thấp, ít biến động thì không ăn thua nên giới kinh doanh mới mượn tiền ngân hàng, phết thành áo rồi dựng nêu cao. 

Bóng áo tới đâu thì giá cao, kinh doanh bđs sôi động tới đó. Càng có lời thì lại càng vay ngân hàng nhiều, phết áo càng rộng càng sặc sỡ xanh xanh đỏ đỏ cho con nhỏ nó mừng rồi nêu giá thật cao để phủ bóng tới tận nơi chó ăn đá gà ăn sỏi.

Nêu cao quá, áo lớn tới đâu thì cũng tới ngày hạ nêu vì khi cố quá bao trùm hết đất đai thì ngay gốc nêu lại bị hở. 

Mà quỷ thì thừa khôn ranh và kiên nhẫn.

TÔI ĐI DÉP

Trong những thứ VN học từ TQ hình như sót đôi giày vải thì phải. Người mình gần như giống hệt, chỉ khác là chấm nước mắm và đi chân đất chớ không đi giày vải như người TQ: em mặc áo hoa em đi hài ấm.

Rồi tới thời thuộc Pháp dân ta vẫn đa số đi đất trừ số nhỏ học cách đi giày dép của Pháp hoặc đi guốc gỗ trong giới không lao động tay chân.

Bài này cũng chỉ nói về đi giày dép ở miền bắc sau 54 tới thời bao cấp chớ miền nam thì vẫn đi giống thế giới đi.

Sau 54 thì giày dép kiểu Pháp bớt dần. Dân bắt đầu đi dép nhựa, dép cao su. Với người giàu thì là bước lùi còn với người nghèo thì từ đất lên dép. Người lớn, trẻ con cùng đi dép, họa hoằn mới có người đi giày như đi giày vải thối chân của lính hay giày da sỹ quan đi cho tới khi rách há mõm.

Lạ 1 điều mùa đông rét căm căm mà người lớn khuyên đi giày vải bảo hộ lao động cho ấm thì không đi, cứ nhất quyết đi dép cho giống các bạn.

Dép nhựa đi từ khi mới tới khi phải hàn vá đắp đủ chỗ. Cắt mẩu quai, nung đỏ dao, ép mẩu quai và chỗ rách vào lưỡi dao như bánh mì kẹp thịt rồi từ từ rút ra. Ai khéo tay thì nhìn cũng gọn gàng. 

Nói tới bánh mỳ mới nhớ chuyện khi Lăng CT HCM mới khánh thành thì học sinh tiêu biểu mới được đi thăm và đó cũng là lần đầu tiên tôi được ăn bánh mì kẹp thịt. Ngon tới nỗi giờ vẫn nhớ và khi đó tính xếp hàng đi vòng nữa để được ăn lần nữa. Tất nhiên là không ai cho đi lại.

Thời bao cấp đặc điểm là cái gì cũng xếp hàng từ mua gạo, rau thịt cá, chất đốt đến ăn ỉa…nhưng tôi nghĩ đặc trưng nữa là cái gì cũng vá ép quấn từ quần áo, vỏ ruột xe đạp tới dép. Ngày đó tôi đi dép cao su làm từ vỏ xe hơi nên nó cong cong và bền vô kể chỉ tội quai thì hay tụt, đi đâu cũng phải có cây rút dép kè kè. Giờ nhìn mấy ông retro đi dép cao su đúc biết ngay là công tử bột hoặc hồi nhỏ đi đất chưa đi dép cao su bao giờ. 

Ở HP có nhà máy nhựa TNTP chuyên sản xuất dép nhựa trắng, gọi là móng trắng sang chảnh giá bằng cả nửa tháng lương. Có bà đối diện nhà trước làm nhà máy nhựa sau bị cho thôi việc mà chỉ nhờ mua đi bán lại dép nhựa cũng đủ tiền nuôi 2 mẹ còn khá hơn khi đi làm.

Khi nhỏ tôi cũng đua đòi xin đi móng trắng vì thấy cha mẹ được phân phối 1 đôi để trong tủ. Kỳ kèo mãi rồi cũng được nhưng không phải là đôi loại 1 trong tủ mà mẹ đem đổi lấy đôi loại 3. Hóa ra sản phẩm loại 1,2,3 có từ thời đó.

Sau này dép tông lào kẹp ngón từ Thái qua thì cả nước đi dép gần giống nhau chuyện không nói nữa.    

Nãy giờ nói chuyện đi dép của con trai, còn gái thì đi dép nhựa, tất nhiên cũng vá ép như nhau và đi guốc đế cao nhọn hoắt. Có cô gái lớp tôi đánh nhau với 1 cậu trai cùng khóa trong trường. Cậu kia chấp cổ dùng guốc, thế là nhanh như chớp guốc mổ trúng đầu máu chảy be bét, thua trong nhục nhã, mấy hôm sau mới dám vác mặt đi học. 

    

BÁNH CHƯNG HAY BÁNH TRƯNG

Giờ có 2 trường phái, 2/3 nói chưng, 1/6 nói trưng. Vậy cái nào đúng?

Người xưa nói xuân từ, hạ dược, thu thường, đông chưng.

Từ là lễ vật dâng cúng đầu năm. Dược là vật dâng cúng đầu mùa. Thường là tiễn vật chánh mùa gặt hái. Chưng là tế đủ các vật góp để cuối năm.

Vậy bánh chưng là bánh tế lễ vào cuối năm (theo Quan hôn tang tế, tác giả Huỳnh Công Thành). 

CON THỎ BA HANG

Người TQ có thuyết rất thâm sâu là con thỏ có 3 cái hang, 1 dùng cho hiện tại, 1 dự phòng và 1 cho tương lai. 

Trong lịch sử nước nào, người nào áp dụng được thì thành công. Tuy người TQ nghĩ ra chiến lược này nhưng người Anh lại thi hành nó sớm nhất. Họ làm hang ở Mỹ, Úc và lấn át các cường quốc đi trước như Bồ đào nha, Tây ban nha đồng thời chẹn lối của các quốc gia đi sau làm họ tức nghẹn như Đức, Pháp, Nhật…

TQ sau cũng làm được, có đại lục và Đài loan, HK, Ma cao, Singapore tuy mấy hang  hơi nhỏ nhưng không có mấy hang này thì TQ cũng khó lòng phát triển được như ngày nay. 

Giờ Tập CT ra tay áp chế HK, Đài loan là 1 nước đi khó hiểu. Nhất thống thì lại làm lấp mất mấy hang dự phòng và tương lai. Đó là cũng là khó khăn của mô hình hàng dọc so với mô hình hàng ngang chuyển hóa thành đồng minh của Anh Mỹ Úc.

VN VÀ 3 HANG THỎ

Hôm qua nói về thuyết 3 hang thỏ của người TQ và cách các nước lớn áp dụng. 

Hôm nay nói về việc VN áp dụng lý thuyết này như thế nào. 

Sau 75, do thời cuộc đẩy đưa mà 2 hang thỏ lớn của người VN được hình thành ở nước ngoài là Mỹ và châu Âu. 

Kể từ đây 2 hang này tuy mới nhưng là nguồn lực giúp VN phát triển. Chúng không chỉ cung cấp vốn mà còn là nhân lực, tri thức, văn hóa...giúp VN hội nhập với thế giới. 

Hang ở Đông Âu còn cung cấp tinh hoa lãnh đạo cũng như các nhà tư bản dân tộc trong khi đó hang Mỹ mở ra thặng dư thương mại và các knowhow, văn hóa rõ nét hơn.

ĐỒNG TIỀN 

Tiền xu kim loại thì giờ biến mất hoàn toàn rồi. 

Tiền giấy thì tờ 200đ, 500đ cũng không thấy nữa. 

Tờ 1k, 2k đ giờ cũ rích, nhàu nát có lẽ vài năm nữa cũng vắng bóng. 

Tờ 5k thì còn đỡ. Sau này đám tiền giấy lẻ nát hết thì tiền lẻ chỉ còn dưới dạng bút toán và thanh toán ting ting nữa thôi.

Có bạn cho biết Tiền lẻ 1k, 2k, 5k mới xuất hiện nhiều ở nơi hầu đồng, đền, chùa.

Họ còn tích trữ để cho vào quan tài, tiểu sành nữa, cúng ngoài mộ, cúng nhà mới, cúng chúng sinh… đều phải có tiền lẻ mới cứng, cúng dâng sao giải hạn đầu năm… (còn có một loại tiền 13 tờ lẻ mới gọi tiền hành sai)… âm cũng như dương toàn lót tay nhau nhể

BỘ TỨ TỰ BỐ 

Tứ thời xuân hạ thu đông 

Tứ tầng sĩ nông công thương 

Tứ nghề ngư tiều canh độc 

Tứ triệt trí phú địa hào 

Tứ chơi tửu sắc yên đổ 

Tứ bệt thơ ca hò vè

Tứ hiệu cờ đèn kèn trống

Tứ khổ tham sân si sĩ

Tứ khoái ăn ngủ đụ ẻ

PHÉP CHIA

Rất quan trọng từ chính trường với Trần Bình chia thịt tới cấp tự quản làng xã chia đầu gà.

Truyện tàu thì có phép phân thân còn tây có phép vi phân...

Trong kinh doanh khi bạn mua vé vô khu vui chơi giải trí rồi bạn muốn chơi trò nào thì lại mua vé trò đó. 

Đi đình chùa cũng phải có tiền lẻ vì thờ nhiều thần phật nên chỗ thắp nhang rất nhiều, sao cúng ông này bỏ ông kia được. 

Ngay trong tham nhũng thì phe đớp miếng to cũng dễ mắc nghẹn nên ngoài vừa miếng vừa sức lại ăn đều chia đủ như CS biển lại còn phải ăn bền vững, có chừa phần cho lớp sau.