ÁP LỰC
Người VN giờ đại đa số đánh giá người khác qua tiền bạc và địa vị. Điều này gây áp lực rất lớn rất căng thẳng lên mỗi người.
Mục tiêu biện minh cho phương tiện nên tất cả các phương pháp đều được tích cực sử dụng.
Từ năng lực, mưu kế, quan hệ, lừa dối...Từ hợp pháp tới bất hợp pháp.
Dối người lừa nhau đủ muôn ngàn kế
NHẤT THỦ NHÌ VỸ
Lạ là thủ đô lại rất ít địa danh có chữ Thủ, hình như cả Hà nội và phía bắc có mỗi Thủ lệ.
Vô nam thì bắt đầu nhiều như Thủ dầu một, Thủ đức, Thủ thiêm, Thủ thừa...
Còn Vỹ thì ngoài bắc có Bạch long vĩ, trung có Vỹ dạ còn nam là xứ đuôi lại hình như không có địa danh nào có Vỹ?
NGHỆ NHÂN
Có 1 cậu người Nghệ cứ than người Nghệ khổ cực, thiệt thòi...
Tôi mới bảo, mày làm tiền lương mà không biết vận dụng, nhà nước có cả thang bảng lương cho Nghệ nhân mà còn kêu ca.
Covid hạ gục ngành du lịch, tiến tới phá banh toàn cầu hóa?
HIỂU ĐÚNG ĐỂ LÀM ĐÚNG
Hôm nay nói về chuyện hiểu đúng.
Ai cũng nghĩ mình hiểu đúng nhưng thực ra hiểu là 1 quá trình cũng không đơn giản lắm.
Thứ nhất khi chưa chắc chắn thì sự hiểu nó đung đưa theo kiểu ba phải ai nói gì cũng gật rồi đùng một cái nhận ra cái đúng.
Biết điều này đúng thì lại thấy xung quanh sao đủng đỉnh thế nên lại dễ sa vào nóng vội chủ quan dục tốc bất đạt.
Và nhiều cái tưởng đúng nhưng nó lại xuất phát từ đũng quần chớ không ở cái đầu hoặc ngược lại chỉ từ đầu mà đòi bỏ qua đũng.
Cái đúng cũng sẽ vấp phải thử thách, đụng lốp cốp với những cái đúng cũ trước khi trở thành đúng thật.
HIỂU VÀ LÀM
Vậy là có 4 trường hợp cơ bản sau:
- Hiểu đúng làm đúng: thành công là đây chớ đâu, chúc mừng bạn
- Hiểu đụng làm đụng: trường hợp phổ biến
- Hiểu đụng làm đúng: hay không bằng hên
- Hiểu đúng làm đụng: trường hợp Nguyễn trường tộ
KHẨU HIỆU LÀ PHẢI HÔ ĐƯỢC
Hồi học phổ thông trước khi giáo viên vô lớp bao giờ quản ca cũng bắt nhịp bài hát để giữ trật tự, thường là bài ai nâng cánh ước mơ cho em là thầy cô không quản ngày đêm với hi vọng thầy cô vô sẽ sướng cười đỡ hắc xì dầu.
Khi giáo viên vào lớp thì lớp trưởng bật dậy hô: học sinh, cả lớp gào kỷ luật, rồi nó lại học sinh và cả lớp lại trả lời trật tự rồi mới được ngồi xuống.
Nên giờ GS Thêm đề nghị bỏ tiên học lễ hậu học văn là có lý. Khẩu hiệu chi mà ỏn ển, không hô được.
Trend bất khả thi
Dạo này xu hướng này rõ. Gần đây nhất là thẻ ATM từ hết hạn vào 31.12.21. Nói vậy làm lo quá, mấy hôm sau mới tiết lộ thẻ chíp mới được 25% rồi phải thay đổi đủ thứ và điệp khúc gia hạn lại trỗi dậy.
Nhớ trend này bắt đầu bằng đổi bằng lái xe, còn ở giữa là nhiều phong trào như bus nhanh brt, cccd, zero Covid...
CÁ NHÂN VÀ TỔNG THỂ
Có nhiều nhận xét người VN khi đi học thì giỏi hơn Tây nhưng khi đi làm thì lại kém xa Tây và lý giải nguyên nhân vì sao lại thế như thể chất, sức tập trung của người mình yếu, không làm được cường độ cao trong thời gian dài rồi người Việt giỏi học thuộc lòng, học vẹt, kém ở khâu sáng tạo, ứng dụng vô thực tế,...
Các nguyên nhân có vẻ đúng nhưng còn 1 điều nữa là họ đã công nghiệp, tiêu chuẩn hóa nên khi ra trường thì sinh viên Tây là các sản phẩm phù hợp với xã hội ấy, có thể lắp lẫn hoặc phối hợp giống như chi tiết trong cỗ máy còn sinh viên VN đa số vẫn chỉ là sản phẩm lai.
Về nước thì giống gà công nghiệp cũng khó thích nghi với môi trường gà thả vườn còn ở nước ngoài thì cũng phải có thời gian tự hoàn thiện mình từ core thợ thủ công thích làm độc lập sang lối công nghiệp phối hợp.
CÔ GÁI VÓT CHÔNG
Có dạo tôi hay đọc báo chí của các cụ ngày xưa cách nay chừng 100 năm.
Phải nói các cụ thật uyên bác, bàn luận nghị luận đâu ra đấy, văn phong, ngữ pháp nghiêm cẩn hơn đứt bây giờ.
Nói về nội dung thì anh chị em làm báo bỏ quá cho chớ nhiều món giờ mới mon men tiếp cận gần trình các cụ như truyện, phân tích bình luận về triết thuyết, nghệ thuật, lịch sử...nhưng có 1 thứ đọc thì thấy kém xa bây giờ là nhìn nhận tình hình quốc tế, địa chính trị, chủ nghĩa phát xít.
Đọc nghe hơi ngây ngô cũng phần vì xưa thì các cụ chỉ biết TQ, sau Pháp tới thì biết Pháp...thế nên Phan bội châu mới có ảo tưởng nhờ Nhật hỗ trợ mình đánh đuổi Pháp vì cùng là máu đỏ da vàng rồi Trần trọng kim quá sợ hãi vì nghĩ bị dán nhãn thân Nhật là xong phim.
Đối ngoại ngây thơ vậy là có truyền thống nên chả trách em hoa hậu mang cô gái vót chông tới tận xứ Mỹ, có lẽ chỉ vì giọng ca sỹ Tường vi quá hay, cao vút làm cô mê.
ANH 5T
Anh là sếp phụ trách cơ sở hạ tầng ở địa phương nên quyền thế lớn, dưới 1 người trên vạn người.
Tính anh thích đánh tennis nên nhiều người cầu cạnh để vào nhóm đánh banh.
Ảnh đánh cũng có nét nhưng nhiều tuổi nên hay la và đổ lỗi cho cậu đánh cặp vì mày mà thua.
Lạ là quần áo thi đấu của ảnh cũng cũ cũ. Hỏi đứa đệ thì nó bảo đồ mới cả tủ mà ổng thích thế.
Đi đôi giày mòn vẹt suýt té có cậu chơi cùng khuyên a5 phải đi giày mới giày hiệu chớ giày tàu nát vầy chấn thương hư hết đầu gối thì ảnh mới vội kêu đệ mai mang tao đôi giày mới mày.
Cái tên nó vận vào người. 5T nên rồi dù hùng mạnh ảnh cũng đủ tiền tình tù tu tội.
Vậy nên bài học rút ra là muốn biết đời mình thế nào hãy suy ngẫm tên mình cho thật kỹ.
NGHỊ QUYẾT CỦA HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ
Công ty A có hội đồng quản trị gồm nhiều người tài giỏi, cổ đông lớn thực tài thực quyền đầy đủ người ngoài nhìn vô phải mơ ước.
Vì hđqt hùng mạnh mà lại giỏi giang quá nên bàn luận quyết hết mọi chuyện từ tầm nhìn chiến lược đến chuyện sản xuất kinh doanh, văn hóa đời sống huấn luyện nhân viên...tháng nào cũng có nghị quyết, có tháng 3,4 cái để bám sát tình hình thực tế.
Nhân viên công ty suốt ngày học tập quán triệt nghị quyết hđqt đến nỗi có người ví như B52 rải thảm.
Theo bạn công ty đó hiệu quả hoạt động sẽ như thế nào?
Học, học nữa, học mãi
Vậy lúc nào làm ta
THẮNG VÀ THUA
Không phải nước mạnh hơn về kinh tế, văn minh hơn luôn thắng trong cuộc chiến tranh mà lý do thắng nhiều khi đến từ lợi thế công nghệ quân sự hoặc lý do nào đó.
La mã thắng Hy lạp là nước kém văn minh thắng nền văn minh cao hơn chủ yếu do các thành bang đánh lẫn nhau dẫn đến suy yếu.
Quân Mông cổ rõ là man di đến Đại Việt còn coi thường nhưng nhờ yên cương và bàn đạp đã bá chủ suốt dải Âu và TQ.
Quân Anh yếu hơn Pháp nhưng đội cung thủ của họ đã ghim tên vào đội thiết kỵ lừng danh của Pháp làm từ đó trở đi Anh trên cơ.
Tới thời nhà Thanh thì phương Tây dùng pháo hạm đè đầu cưỡi cổ, may mà TQ to quá nên không bị xé lẻ....Giờ nói tới chuyện
TQ và Mỹ . Từ năm 49 thì Mỹ đánh với TQ chỉ có hòa và thua ở Triều tiên, VN.
Sau TQ 4 hiện đại hóa mạnh lên thì Mỹ lùi dần ra chuỗi đảo thứ nhất. Tới thời Tập CT TQ trở nên quyết đoán hơn thì chuỗi đảo thứ nhất bao vây TQ trở nên rung rinh và Mỹ lại bắt đầu lùi ra xa hơn, tới chuỗi đảo thứ 2 mà liên minh AUKUS, gia tăng căn cứ Guam là minh chứng.
Tóm lại từ 50 tới giờ Mỹ lùi và TQ tiến.
VĂN MINH
Hôm qua có viết thời Trần Đại Việt coi quân Mông cổ là man di nhung địch có bạn nói nghe sao sao.
Sở dĩ như vậy là vì các cụ xưa coi văn minh Hoa hạ trong đó có Nho giáo là số 1 chớ không quan tâm đến quân sự, kinh tế, thương mại.
Do đó khi quân Mông cổ đánh Tống thì nhà Trần quyết định ủng hộ Tống chống lại Mông cổ.
Sau này thời nhà Nguyễn cũng coi mình là Nho giáo văn minh hơn nhà Thanh nên vẫn tự nhận mình là Hán nhân. Tới khi Pháp tới thì các cụ cũng coi họ là man di và mình là trung tâm văn minh.
Tóm lại với Nho giáo thì hơn nhau ở ý thức hệ, ai nho kém thì kém văn minh.
Chúng ta có thể thấy điều này ở Tam quốc diễn nghĩa, tôn Lưu bị hết mức và dìm hàng Tào tháo tới nơi tới chốn.
GUANXI VÀ PHÁP LUẬT
Đọc sử TQ cái chúng ta thấy rõ là cuộc đấu giữa phe Nho gia và Pháp gia.
Pháp gia thắng trận vẻ vang vào đời Tần thủy hoàng với việc đốt sách chôn nho khét tiếng nhưng không bao lâu sau tới thời nhà Hán thì Nho giáo lên hàng độc tôn và Pháp gia xuống làm em út, thứ yếu cho tới tận sau này.
Câu hỏi đặt ra là vì sao pháp gia thua?
Có nhiều nguyên nhân, trong đó có vấn đề về khoảng cách quyền lực.
Ta đã biết thời Tần thủy hoàng thì phong kiến TQ trở thành tập quyền, vua là con trời, tất cả thuộc về vua khác biệt với phong kiến châu Âu là lớp quý tộc vẫn có đất đai của mình.
Chính vì khoảng cách quyền lực giữa vua và quan, sĩ lớn như vậy bắt buộc tầng lớp này phải liên minh, quan hệ chặt chẽ với nhau để tạo thế cân bằng quyền lực.
Ví dụ kinh điển là vua Tần thủy hoàng triệt hạ Lã bất vi và phe đảng.
Và sự liên kết, quan hệ này được gọi là guanxi.
NGÀN NĂM MƯU KẾ
Người TQ tổng kết rằng về cơ bản họ chỉ có mưu kế chớ không có triết học. Những lý thuyết mà người TQ nghĩ ra đều xoay quanh quan hệ giữa người với người nên người Việt thường nói Tàu thâm hay Tào tháo tổng kết: gốc ở nhân nghĩa, dựa vào quyền mưu.
Guanxi nghĩa tiếng việt là quan hệ, kết nối và có rất nhiều định nghĩa khác nhau nhưng tựu trung lại là quan hệ trao đổi đặc quyền với nhau kiểu ông giơ chân giò bà thò chai rượu.
Từ nền tảng guanxi rộng lớn này thì Nho giáo mới phát triển. Có thể nói Nho giáo là phần thể chế hóa, phần nổi của tảng băng guanxi.
TQ có chủ thuyết về âm dương, nên quan hệ của guanxi và pháp luật cũng chính là quan hệ âm dương liền lạc với nhau.
Kỳ sau ta sẽ xem xét cụ thể về tính âm dương này.
ÂM DƯƠNG giường ấm
Theo luật âm dương thì guanxi và luật pháp sẽ có những mối quan hệ sau:
- Đối lập với nhau:
Đối lập là sự mâu thuẫn, chế ước và đấu tranh giữa hai mặt âm dương. Ví dụ như guanxi nếu mạnh sẽ bẻ cong luật pháp, lấy luật phục vụ cho những đối tượng đặc quyền và ngược lại nếu luật pháp quá mạnh bỏ qua khía cạnh tình cảm trong xã hội trở thành vô cảm kiểu Gia ve...nên guanxi và luật pháp theo quan điểm của người TQ sẽ tối ưu khi chúng cân bằng, hài hòa.
- Hỗ căn nương tựa vào nhau:
Hỗ căn là sự nương tựa lẫn nhau. Hai mặt âm dương tuy đối lập với nhau nhưng phải nương tựa vào nhau mới tồn tại được, mới có ý nghĩa. Cả hai mặt đều là quá trình phát triển tích cực của sự vật, không thể đơn độc phát sinh, phát triển được.
Vì coi trọng guanxi nên đương nhiên luật pháp sẽ thiếu và không đầy đủ nên để công việc trôi chảy thì quan hệ sẽ giúp kết nối, san phẳng, làm trơn những lỗ hổng, khiếm khuyết, mù mờ không rõ ràng của luật.
VD TQ thời sau Mao CT. Khi đó mới bắt đầu hình thành luật nên để công việc chạy thì guanxi đã giúp đỡ rất nhiều. Người TQ đặc biệt đề cao guanxi vì 4 hiện đại hóa của họ thành công, các tấm gương doanh nhân thành công đều nhờ ở phần lớn việc kết nối của mạng người Hoa trên thế giới như Đài loan, Hongkong, Singgapore, Mỹ...với người Hoa đại lục và cũng nhờ cơ hội đại lục mang lại mà lớp Hoa kiều ngày càng có trọng lượng trên thế giới.
- Guanxi và luật pháp âm dương tiêu trưởng:
Tiêu là sự mất đi, trưởng là sự phát triển, nói lên sự vận động không ngừng, sự chuyển hóa lẫn nhau giữa hai mặt âm dương.
Như khí hậu bốn mùa trong năm luôn thay đổi từ lạnh sang nóng, từ nóng sang lạnh. Từ lạnh sang nóng là quá trình "âm tiêu dương trưởng", từ nóng sang lạnh là quá trình "dương tiêu âm " do đó có khí hậu mát, lạnh ấm và nóng.
Vận động của hai mặt âm dương có tính chất giai đoạn, tới mức độ nào đó sẽ chuyển hoá sang nhau gọi là "dương cực sinh âm, âm cực sinh dương, hàn cực sinh nhiệt, nhiệt cực sinh hàn" như trong quá trình phát triển của luật pháp sẽ có giai đoạn guanxi hỗ trợ, guan xi chống lại, guanxi làm hại, làm hư hỏng pháp luật
- Guanxi và luật pháp bình hành:
Hai mặt Guanxi và luật pháp giống như âm dương tuy đối lập, vận động không ngừng, nhưng luôn luôn lập lại được thế cân bằng, thế quân bình giữa hai mặt.
Sự mất thăng bằng giữa hai mặt âm dương biểu hiện cho sự phát sinh ra khuyết tật trong thể chế.
Tóm lại 4 qui luật cơ bản của âm dương nói lên sự mâu thuẫn thống nhất, vận động và nương tựa lẫn nhau của guanxi và luật pháp.
Từ 4 quy luật trên, khi vận dụng người ta còn thấy một số phạm trù sau:
Sự tương đối và tuyệt đối của hai mặt âm dương:
- Sự đối lập giữa 2 mặt âm dương là tuyệt đối, nhưng trong điều kiện cụ thể nào đó nó có tính tương đối. Luật pháp bất vị thân hay quân lệnh như sơn tuy nhiên trong những điều kiện đặc biệt thì lại nén bạc đâm toạc tờ giấy hay cái gì không mua được bằng tiền sẽ mua được bằng rất nhiều tiền.
- Trong guanxi có luật và trong luật có guanxi:
Bang hội, quan hệ cũng cần có luật và trong luật thực ra cũng bị điều chỉnh, dẫn hướng theo nhóm lợi ích
- Bản chất và hiện tượng:
Họ Vương có kẻ lại già, cũng trong nha dịch lại là từ tâm.
Tuy làm cò nhưng mà tốt, giúp cho việc được trôi chảy.
AI GUANXI?
Vì quan hệ, kết nối có lợi nên số người tham gia đông đảo và có thể chia thành:
Guanxi hàng ngày hay còn gọi là guanxi đại chúng:
Việc quan hệ kết nối hay như dân VN gọi là chạy là việc thường ngày ở huyện vì quan hệ mang lại quyền lợi nên ai ai cũng thủ sẵn các mối quan hệ để lo học cho con, tìm việc làm, chữa bệnh, làm giấy tờ nhà đất...mọi thứ...được thể hiện ở câu ngày thường nén nhang chẳng thắp, lúc gấp ôm Phật mà kêu rồi bán anh em xa mua láng giềng gần, một người làm quan cả họ được nhờ...vô cùng phong phú.
Nhiều người tự hào VN cái gì cũng chạy vậy là chưa chắc đã hơn được người TQ nhỉ?
Quan hệ kết nối xám và đen là những quan hệ 50/50 hoặc bẻ cong qui định pháp luật thì có
Mafia đen, xã hội đen: nghề truyền thống là buôn lậu, bảo kê, ma túy, cờ bạc, đòi nợ...
Mafia đỏ: mua quan bán chức, dự án, chỉnh sửa luật lệ, chạy án, bảo kê...
và sự hợp tác giữa mafia đen và mafia đỏ như giải tỏa mặt bằng, những việc mà bên kia không tiện ra mặt...
THỊNH VƯỢNG CHUNG
Các giai đoạn quan hệ kết nối guan xi sẽ là tìm kiếm, kết nối và duy trì.
Tìm kiếm những người có khả năng, có quyền lực là quan trọng nhất, thường tìm kiếm cơ hội kết nối ở trong gia đình, bạn bè từ nhỏ, họ hàng, đồng hương, đồng môn, đồng nghiệp, quan hệ công việc, họp hành, hàng xóm...sau đó các kỹ thuật kết nối làm quen duy trì được đưa ra.
Như tôi quen 1 ông anh xã hội trước cùng bạn tù Côn đảo với ông 10 Hải GĐ sở nhà đất. Từ quan hệ đó anh quen suốt lượt các trưởng phòng trong sở, thân tới mức có bữa rủ ảnh đi ăn sáng thì ảnh nói chờ chút tao phải lên nhà ông 2 (1 trưởng phòng quyền lực) thay nước cho bể cá của ổng cái đã. Ảnh bảo ông 2 quí cá lắm, chỉ có tao là ổng cho thay nước thôi mày.
Quan hệ khó khăn thế nên khi cần tiếp cận họ thường thông qua cò để giải quyết, Thuyết buôn vua là 1 ví dụ.
Như vậy guanxi chỉ ngày càng mạnh lấn át luật pháp và nảy sinh tư bản thân hữu hùng mạnh, làm chênh lệch giàu nghèo gia tăng.
Trước rủi ro này Tập CT mới phải đề ra quyết sách thịnh vượng chung chứng tỏ tư bản thân hữu và chênh lệch giàu nghèo ở TQ đã tới lúc phải giải quyết để đưa về trạng thái cân bằng hài hòa là quan điểm trị quốc truyền thống của TQ.