Nhà hậu Trần

 1. Nhà hậu Trần 

 Hồ quí li cướp ngôi, nhà Trần cầu cứu nhà Minh. Nhà Hồ bị bắt nhưng nhà Minh chiếm luôn VN làm quận huyện, không cho độc lập nữa và dân kinh ra làm quan rất đông. Giản định đế, Trùng quang đế dựa vào lực lượng người trại để chống lại quân Minh. 

Tình thế khi đó chia 2 lực lượng rõ rệt. Một phe theo nhà Minh và 1 phe muốn giành lại độc lập. Căng thẳng tới mức chỉ cần có lời nói gièm về sự thao túng, chuyên quyền của 2 đại thần người trại là vua Giản định đế người kinh lập tức giết ngay dù đang phải đương đầu với quân Minh hùng mạnh ở phía trước. 

 Sau này khi Lê lợi thành công đã trừng phạt nặng nề những người theo quân Minh, quân gian tà bán nước cầu vinh và danh xưng ngụy bắt đầu từ đó để chỉ những người này. Một sự đanh thép rõ rệt so với thời nhà Trần khi Trần ích tắc hàng quân Nguyên thì vua cũng chỉ giễu Tắc là đồ đàn bà mà thôi. Như vậy, thời hậu Trần bộc lộ rõ phe theo phương bắc làm quận huyện và phe độc lập

2. Vì sao dân ta ít đọc sách? 

Lý do đơn giản nhất là đọc sách chả giúp gì được mấy hoặc thậm chí còn có hại cho công cuộc cơm áo gạo tiền. Nhưng còn lý do nào nữa không vì bên trên là lối giải thích trơn tuột, lười suy nghĩ. Xưa người VN TQ học chữ nho rất khó nên kết quả rất ít người đọc thông viết thạo. TQ xưa có những người kiếm sống bằng cách hành nghề kể chuyện, mọi người xúm đông xúm đỏ nghe tam quốc diễn nghĩa, thủy hử, kim bình mai...còn khi không nghe chuyện thì họ tám chuyện, lan truyền tin đồn giờ gọi là tin vỉa hè. 

Như VN ai cũng hóng tin đồn nhân sự, mua bán chứng khoán, trữ đồ phòng phong tỏa Covid.... Tất cả để nói lên trong core của chúng ta quen thuộc và tin tưởng sự nghe hơn sự đọc. Ngay như đạo Phật khi truyền tới TQ cũng phát hiện ra chuyện này. Thế là Quán thế âm bồ tát ra đời với hiện thân phụ nữ có khả năng nghe thấy hết những lời cầu xin cứu khổ cứu nạn trên thế gian. Với quán thế âm bồ tát thì đạo Phật đã hoằng pháp thành công rực rỡ ở TQ cũng như VN.

3. Báo mộng 

 2 vợ chồng nhà nọ chẳng may chồng bị bạo bệnh mất sớm để lại 2 con nhỏ. Tới 100ngày vợ làm mâm cơm cúng chồng rồi mệt quá thiu thiu ngủ. Trong mơ thấy chồng về nói em muốn nhiều tiền nuôi con thì cứ người nào ơn nghĩa với mình mà họ la trách thì làm khó họ. Tỉnh dậy vợ suy nghĩ lung lắm, lựa chọn thật khó khăn. 

 Lời mộng quả nhiên đúng, nàng càng làm dữ, chửi mắng hành hạ người dưới quyền mình thì sếp trên càng thương, tiền vô càng nhiều, cuộc sống thoải mái hẳn. Thời gian thấm thoắt thoi đưa khi con 18 thì xảy ra chuyện nàng nghe theo sếp làm sái đã lâu nay bị lộ. Vừa căng thẳng thần kinh vừa cao máu thế là nàng thăng. 

 Gặp chồng đang bị xích ở cung a tỳ chàng mừng rỡ bảo em đã tới đây đúng kế hoạch. Nàng ngạc nhiên hỏi tại sao thì chồng trả lời. Ngày ấy, anh tưởng siêu thoát mà KPI không đạt do phán quan bảo mày ở a tỳ thôi vì vợ mi thối lắm. Ở đây khổ quá nên anh bày kế cho em sớm sum vầy.

4. Khi lãnh đạo thích đọc tiểu thuyết 

 Mao CT đọc thiên kinh vạn quyển nhưng có 2 cuốn thuộc loại gối đầu giường là Tam quốc diễn nghĩa và Thủy hử. Tam quốc dạy về quyền biến mưu lược trong đời sống, trong chiến tranh và tranh đoạt binh quyền còn Thủy hử thể hiện ý chí vô pháp vô thiên không sợ trời không sợ đất. 

 Với 2 bảo bối này Mao CT đã thành công trong việc trở thành lãnh tụ qua quá trình vạn lý trường chinh. Những người trên ông, ngang cơ lần lượt thua, các đệ tử Chu ân lai...hình thành khối cố kết. 

 Kể từ đó những chiêu pháp kỳ bí từ thổ cải, trăm hoa đua nở, đại nhảy vọt, cách mạng văn hóa...giúp ông trên đỉnh quyền lực cho tới khi chết. Bành đức hoài bộ trưởng quốc phòng núi Lư sơn kiểm thảo. Lưu thiếu kỳ CT nước, nắm cả bộ công an lẫn quân khu Bắc kinh chết như kẻ vô danh, Lâm bưu người kế vị ăn tên lửa mất xác... 

Mao CT đọc sách và làm theo được như sách. Kết quả muôn năm trường trị, thống lãnh quần hùng. Chỉ có kinh tế là gần như sụp đổ vì ông thi triển quản trị đất nước như tiểu thuyết. Mà đời thực thì nó lại khác hẳn chuyện của La quán trung và Thi nại am.

 Một trong những cuốn Tập CT thích chính là Hồng lâu mộng của Tào tuyết cần. Tập CT sướng từ bé vì cha ổng là phó thủ tướng. Cách mạng văn hóa nổ ra, cha bị đấu tố còn con làm tiểu tướng hồng vệ binh. Hết cmvh thì về quê lao động chân tay. Sau cha được phục hồi thì con được vô ĐH Thanh hoa. 

 Với 1 bối cảnh như thế Tập CT có ý chí mạnh, lối sống khắc kỷ và ông nhìn Hồng lâu mộng với con mắt đó. Ông hiểu rằng họ Giả quyền quí xa hoa lộng lẫy sau sụp đổ chính vì lối chi tiêu, ăn xài phung phí, xa xỉ. 

 Khi nắm được quyền lực Tập CT thiết kế ra 1 vành đai 1 con đường giống con đường vạn lý tơ lụa xưa. Các bạn để ý lịch sử TQ, ai có vạn lý, kẻ đó hiển hách. Tần thủy hoàng vạn lý trường thành, Mao CT vạn lý trường chinh, giờ Tập CT vạn lý vành đai. Con đường thành hình, với tài trí thực tế nổi danh của người TQ mọi việc được tính toán đâu vào đấy như con nhím xù lông bảo vệ hệ sinh thái tập quyền duy lợi kiểu TQ. Bên kia cáo Mỹ chạy loanh quanh chưa biết tính làm sao. 

Rồi Covid nổ ra, đúng truyền thống TQ lập tức phong tỏa. Cho tới nay về chống dịch Covid thì TQ thành công nhất. Tuy nhiên, cách làm này hao tốn nhân tài vật lực kinh khủng. Chính thời điểm này chủ nghĩa khắc kỷ kiểu Mao thắt lưng buộc bụng xây dựng cnxh trỗi dậy ở Tập CT. Hàng loạt quyết định được đưa ra dựa trên tiêu chuẩn thiết yếu. Với tiêu chuẩn này Tập CT sức mạnh hội tụ như tia laser khoan thủng mọi vật đưa TQ vượt lên.

 Big tech chỉ làm công nghệ thiết yếu, không game vớ vẩn. Giàu thì phải chia sẻ tài sản cho xã hội để giảm chênh lệch giàu nghèo. Con nít không học thêm, giảm chơi game. Nghệ sĩ không õng ẹo, không được làm ngôi sao thu phục nhân tâm. Tất cả cho thiết yếu, tất cả cho 1 vành đai 1 con đường. Thật đúng tinh thần đỉnh cao chỉ huy V.2.

5. Sự bất cân xứng 

 Con người thích sự cân xứng, cân đối nhưng thực ra cơ thể họ 2 bên cũng chả cân đối lắm mà thường bên to bên nhỏ. Trong vd kinh điển về bất cân xứng thông tin là mua xe cũ thì chủ xe biết lỗi của xe hơn người mua. Để khắc phục tình trạng này thì người mua thường dắt theo thợ để đánh giá xe. 

Trong quan hệ nước lớn nước nhỏ cũng xảy ra tình trạng bất cân xứng như vậy. Nước lớn thì đưa ra cây gậy và củ cà rốt để nước nhỏ trong vùng ảnh hưởng của mình, tuân theo và ủng hộ đại ca. Còn nước nhỏ thì tập võ, thủ củ đậu bay, kết thân với nước lớn khác...2 bên dần đạt được vị thế cân bằng tương đối. 

 Vd quân đội yếu chống cự quân đội mạnh bằng chiến lược chống tiếp cận, đánh du kích, trường kỳ kháng chiến... Ngẫm ra quan hệ giữa các nước cũng như đời thường, đứa lớn đứa nhỏ, quan hệ bang hội giang hồ.

Nguyễn Tri Phương 

 Ông là đại tướng chủ chốt của vua Tự đức. Thuộc phe chủ chiến và đã hi sinh trong trận Pháp đánh thành Hà nội. Trước cứ nghĩ quan quân nhà Nguyễn đánh Pháp kiểu binh pháp thời cổ, dàn trận nên thua hóa ra là không phải. 

 Nguyễn tri phương am tường chiến thuật phục kích lấy yếu đánh mạnh và trường kỳ chiến đấu để khoét vào yếu điểm hậu cần của quân Pháp. Còn ông chết vì bị miểng đạn pháo găm trúng bụng là xui thôi, nhưng cũng chứng tỏ ông đứng giữa trận tiền chỉ huy chớ không núp.

NÚI NON 

 Trăng bao nhiêu tuổi trăng già Núi bao nhiêu tuổi gọi là núi non? Ca dao xưa rất chính xác ở chỗ đá ở VN thuộc loại đá non, không già nên đá ốp lát chỉ là loại 2, không có độ cứng được như đá nhập khẩu. Ngoài ra núi còn để chỉ những trí tuệ tinh hoa cao trọng của đất nước. 

 Các tinh hoa VN cũng non như chất lượng đá nơi họ sinh sống và còn bị xung quanh không cổ vũ khuyến khích nữa như Tản đà than: nước sao đi mãi không về cùng non

Kinh tế và Covid

 Kinh tế và Covid 

Trong thời đại dịch khó khăn nhất là duy trì sản xuất, chuỗi cung ứng, sinh hoạt mà vẫn giảm thiểu được nguy cơ lây nhiễm. Dưới đây là 1 số phương pháp đã áp dụng:

- 3 tại chỗ: thoạt nhìn dễ nhưng lại khó và chi phí cao. Khó khăn nhất là cơ sở hạ tầng rất khó đáp ứng được 5k, có chỗ rộng rãi nhưng wc lại ít. Chưa kể đảo lộn cuộc sống của người lao động. 

- Bong bóng xanh: thiết kế theo chuỗi công việc và chỉ người trong chuỗi tiếp xúc với nhau nên dễ truy vết và hạn chế lây nhiễm. Vd công ty chia nhân viên làm 3 nhóm. Mỗi nhóm lại chia ra các tổ theo chức năng để giảm tối đa tiếp xúc bên ngoài, thế vận hội Tokyo vừa rồi vận hành theo phương pháp này và được đánh giá là ok.

- Hành lang cát: Thái lan phụ thuộc nhiều vào du lịch nên thí điểm cho du khách đã chích vacxin tới khu du lịch và nghỉ dưỡng trong khu vực đó với số nhân viên nhất định cũng đã chích ngừa. 

- Cửa khẩu Tân thanh: lái xe VN tới biên giới sẽ chuyển xe cho lái xe TQ và nhận lại xe khi giao hàng xong. Ưu điểm phân theo địa giới hành chính, dễ kiểm soát, kiểu chạy tiếp sức nhỉ. 

1 kết quả 2 cách làm 

Kinh tế thị trường phát sinh chênh lệch giàu nghèo ngày càng tăng và thường thì 2 giới sẽ mây tầng nào biết tầng ấy. 

Ở Mỹ xuất hiện nhiều tỷ phú tự nguyện hiến phần lớn tài sản của mình cho từ thiện người ta gọi là hằng sản hằng tâm. 

TQ cũng tới lúc bước vào giai đoạn đó khi Tập CT kêu gọi giới nhà giàu chi trả bớt 1 phần cho xã hội. Khi CT Tập đã nói thì 1 phong trào sẽ nổi lên thôi.

Và cuối cùng ta thấy sự khác biệt trong vận hành giữa  bàn tay vô hình và bàn tay hữu hình khi hướng tới 1 mục tiêu.

Thử sai 

Hết quota rồi nhưng bực mấy con chuột quá nên viết tiếp. 

Số là nhà dạo này tích trữ rau củ quả nhiều, thế là có con chuột cứ mò khắp bếp cắn chuối, khoai,...đái ỉa hôi rình mà mình không làm sao trị nó được, từ bẫy lồng, bẫy dính, bả đặt đủ nơi mà nó vẫn nhơn nhơn. Như vậy về mặt khoa học là mình đang làm phép thử sai đây.

Các cụ ngày xưa hóa ra đặt chức thái sư chính là thử sai đây.

Bên TQ có chuyện thời Trần bình cùng làm tể tướng với 1 ông tôi quên mất tên.

Vua mới hỏi tể tướng là làm cái chi bay? Ông kia ngậm hột thị còn Trần bình trả lời vua nghe sướng không khép được mồm. 

Ra về ông kia trách sao biết mà không nói tôi. Nhưng kể ra ổng cũng quốc sỹ nên từ chức chớ không cố cuốc xỉ.

Con trai đi đâu cả rồi?

Trước tôi hay nghe các bà mẹ ru rồi lớn chút được nhắc: 

Làm trai cho đáng nên trai 

Xuống đông đông tĩnh, qua đoài đoài yên. 

Giờ các anh con trai ấy đâu cả rồi hay do phụ nữ không ru câu ấy nữa hay họ để các anh nghe thành chai. 

Làm chai cho hết 1 chai 

Buồn nào cũng bỏ nợ nào cũng quen

3 hang thỏ và 3 chuỗi cung ứng 

Người TQ có thuyết con thỏ đẻ nhanh, chịu làm, lo xa có 1 hang cho hiện tại, 1 hang dự phòng và 1 hang cho tương lai. Giống như người việt có nhà ở quê, nhà ở phố và nhà ở tây.

Kinh tế toàn cầu hóa xuất hiện chuỗi sản xuất, cung ứng tòan cầu nhằm tối ưu hóa chi phí và người Nhật bản còn có JIT nhằm đưa lưu kho về không. 

Nhưng làm quá như vậy lại phạm vào nguyên tắc cũng rất quan trọng là không bỏ trứng vào 1 giỏ. Cạnh tranh, trả đũa thương mại và đặc biệt là đại dịch Covid đã làm các nhà hoạch định áp dụng lại thuyết 3 hang thỏ. Từ nay chuỗi cung ứng sản xuất sẽ chia 3 và mọi người tin chắc rằng hang thứ 3 sẽ ở VN rất nhiều. VN có phải là người được chọn không còn đang trải qua đợt thử thách dịch bệnh này.

Thập kỷ mất mát 

Dạo Mỹ TQ bắt đầu thương chiến, nhiều người cảnh báo về 1 thập kỷ mất mát do trâu bò húc nhau này. Mọi sự đang giằng dai thì Covid xuất hiện và viễn cảnh càng rõ ràng hơn. 

Từ đây TQ và Mỹ bước vào cuộc chống virus. Thoạt tiên thì TQ có vẻ có ưu thế nhưng từ khi có vacxin thì Mỹ quay lại với thực lực hùng mạnh của mình. Tình thế có vẻ giống cuộc đấu giữa Nhật bản và Mỹ thời thế chiến 2 với điểm bùng phát Trân châu cảng. 

Và giờ chúng ta có thể quan sát cuộc đấu qua bản đồ vacxin mà 2 bên phân phối trên thế giới.

Tình báo y tế 

Nghe tình báo thì có vẻ to tát chớ thực ra 95% thông tin lấy từ các nguồn công khai.

Việc thu thập, phân tích thông tin có cái lợi là biết xung quanh họ làm gì, hay thì học hỏi copy, ẹ thì né rút kinh nghiệm...Tất nhiên muốn làm tốt thì phải có nghề phân tích và tinh tế. 

Các doanh nghiệp tầm trung trở lên là có bộ phận này rồi, các tổ chức ban ngành cũng thế. 

Với tình hình dịch bệnh như thế này thì tình báo y tế là cần thiết. Vd chỉ cần theo dõi mấy nước quanh ta là mình sẽ có cái nhìn thực tế hơn vì khác người thực ra là quá khó và quá ít.

Thói quen của các đại cường 

Họ có thói quen khi lên đỉnh sức mạnh thì trở nên  thích biệt lập, với 1 vùng đệm là các nước lân bang, biển nhà. Cũng  giống như kiểu người VN thành đạt muốn ở trong miếng đất rộng, vườn cây ao cá, xung quanh là nhà họ hàng hoặc người làm, người chịu ơn...nghèo và nhỏ hơn nhận sự giúp đỡ của mình. Vd:

- Nga: từ thời sa hoàng đã luôn muốn 1 mình 1 cõi sau khi trở thành đế chế rộng lớn nhất thế giới 

- Mỹ cũng nổi tiếng với chủ nghĩa biệt lập. 2 cuộc thế chiến đầu tiên Mỹ cũng bán vũ khí, cho vay, tới khi đụng chạm trực tiếp mới chịu nhảy vào 

- TQ: khi trở thành đế chế hùng mạnh thì nhà Minh,Thanh bắt đầu bế quan tỏa cảng. Giờ đây Tập CT cũng đã tỏ ý.

Đầu vào đầu ra, đầu nào quan trọng hơn?

Các bạn hẳn là quen thuộc với phân tích đầu vào đầu ra Leontief.

Dùng mô hình này sẽ dễ hình dung vị thế quan hệ giữa VN TQ Mỹ với đầu vào TQ, chế biến đóng gói trung chuyển VN và đầu ra là Mỹ. 

Từng có thơ rằng 

Bà con trí thức chúng ta, đầu vào rau muống đầu ra công trình.

Sự chuyển đổi trạng thái, chuyển thế là khó khăn nhất. Vật càng lớn, tốc độ càng cao thì quán tính càng lớn. Thế mới thấy ngày trước nếu không chạm phải chân tường thì không thể đổi mới được.

Kế hoạch trên xuống như xương sống Thực thi và dưới lên là da thịt tay chân.

Aladin và cây đèn thần là có thật nhỉ. Alacovid vuốt đèn 1 cái là cả thành phố ai cũng chui vô trong nhà sạch. Rồi tổ trưởng dân phố nổi bật hơn cả tổ HV. Thế nhưng hệ sinh thái cung cấp hàng hóa xuất hiện ngay lập tức, chỉ có giá cao và thỉnh thoảng bị mắng té tát như thời mậu dịch viên thôi. Mỹ ngày xưa cấm rượu mới làm xuất hiện 1 lớp mafia hùng mạnh.

Sao kê khó vì sao? 

(Chỉ đề cập đến từ thiện thật, không gian dối). Nếu sao kê ra sẽ thấy chênh lệch thu chi lớn. Vì đơn giản từ thiện là 1 nghề cũng đòi hỏi đủ thứ chi phí như doanh nghiệp. Mà đã chi phí thì chiếm 40% là ít.

Con đường phát triển 

 Cũng hơi giống như có bột rồi phải có men thì mới nở được. 

 Nhật dưới sức ép mở cửa đã thực hiện thoát Á, học hỏi, thuê và làm theo khkt phương Tây. Chẳng bao lâu sau lên hàng cường quốc.

 TQ thời nhà Thanh cũng cố gắng học Tây nhưng chưa đủ. Phải tới khi Nhật xây dựng cơ sở hạ tầng công nghiệp ở Mãn châu, đông bắc TQ rồi sau 49 LX tiếp tục hỗ trợ xây dựng CNH tiếp và tới 79 Đặng tiểu bình tiến hành 4 hiện đại hóa thì CNH của TQ thành công, trở thành công xưởng của thế giới.

 Hàn quốc thì Nhật cũng xây dựng csht công nghiệp ở đó, sau 53 thì họ tự nhiên đi vào CNH dưới sự giúp đỡ của Mỹ Nhật, giờ nhờ đi đúng hướng đã có những lĩnh vực cạnh tranh ngang ngửa, thậm chí vượt Nhật. 

 Đài loan cũng có Nhật xây dựng csht công nghiệp, sau 49 tiếp tục CNH dưới sự giúp đỡ của Mỹ Nhật và cũng rất thành công. 

 Còn VN cho tới nay đang tập trung vào thương mại, gia công chế biến xnk. Nếu cứ làm vậy thì rất khó CNH. Cái VN cần là có sự đầu tư nước ngoài vào csht công nghiệp để có thể CNH thành công. Theo bạn ai có đủ tiềm lực, sự thiện chí kiên nhẫn để bỏ ra chừng 30 tỷ usd trong 10năm làm việc men nở này?

LỢI NHUẬN VÀ GIÒNG TIỀN 

 Lợi nhuận là thước đo hiệu quả còn dòng tiền đo khả năng liên tục hoạt động của công ty, quốc gia. Khi bình thường thì ai cũng chỉ nói về lợi nhuận nhưng khi gặp khó khăn hoặc muốn mở rộng thị trường thì lại phải lo tới giòng tiền. 

 Khi đại suy thoái 1929 ở Mỹ kết thúc thì người ta tổng kết chính vì giòng tiền bị thắt chặt nên mới gây hậu quả nặng nề như vậy. Rút kinh nghiệm, tới khủng hoảng nợ dưới chuẩn sau này thì họ làm ngược lại là bơm tiền giúp cho doanh nghiệp sống sót, tới Covid thì ting ting tới tận người dân để giữ vững sức cầu. 

 Quay ra vĩ mô thì mô hình Mỹ hướng tới lợi nhuận còn TQ lại hướng tới giòng tiền. Miễn là giòng tiền còn chạy là nền kinh tế còn ổn. Điều này lại được hỗ trợ bởi thói quen tiêu dùng tiết kiệm của người dân giúp cho thanh khoản dồi dào. Vậy cuộc đấu giữa tấn công Mỹ và phòng thủ TQ chính là cuộc đấu giữa mô hình lợi nhuận và giòng tiền.

BĐS VÀ COVID 

Công ty bđs Evergrand TQ đối mặt với khoản nợ 300 tỷ usd. Các big tech TQ sau chiến lược bẻ lái của Tập CT vốn hóa giảm gần ngàn tỷ usd.... Người chịu rủi ro là ngân hàng, người cho vay, cổ đông, thuế... Giờ đây với Covid mọi thứ bị đình trệ. 

Điều này ảnh hưởng càng mạnh do kinh tế TQ vận hành theo mô hình đảm bảo dòng tiền. Người ta ước tính rằng cứ 1 tháng phong tỏa toàn quốc thì quốc gia sụt giảm 2% GDP. 

 Dòng tiền nguy cơ bị đứt nghẽn gây rối loạn cỗ máy sản xuất TQ nên Tập CT mới ra chiêu cộng đồng phú dụ, người giàu đóng góp nhiều hơn cho xã hội để duy trì dòng tiền. 

MÂY TẦNG NÀO BAY TẦNG ĐÓ 2007, 

khủng hoảng nợ dưới chuẩn nổ ra. TQ cười Mỹ, tưởng anh thế nào, toàn ảo, dựa vào kinh tế ảo để thịnh vượng à. 

 2021, Evergrande, Mỹ lại cười, tưởng chú xây kinh tế thực thế nào, hóa ra là Ponzi bất động sản, còn cái gì Ponzi nữa khai ra đi. 

Cuối cùng khi nước rút thì ai có mặc quần?

Leading indicator? 

Thời gian vừa qua chỉ số chứng khoán và giá trị giao dịch tăng nhờ 1 phần ở tiền trong các kênh đầu tư, chi tiêu khác chảy qua. Khi mọi người tin tưởng dịch bệnh đã giảm và nút sản xuất kinh doanh được bật lên trở lại thì TTCK sẽ là leading indicator cho giai đoạn mới. 

 Theo bạn là bao nhiêu phiên để chỉ số này khẳng định?

Vnindex là phong vũ biểu ngược của mức độ hồi phục nền kinh tế?

Online hay F2F?

 Hồi bình thường vẫn mua online vì tiện, chỉ thanh toán bị bank tính phí hơi cao. Tới dịch thì chuyển sang mua online gần hết. Cũng có lợi là phải lên kế hoạch, lùng hàng...đủ kiểu. 

Vd mua lương thực thực phẩm theo công thức 2 tuần tươi sống + 2 tuần đồ khô + 1tuần đồ hộp. Hàng về là mất cả ngày phân loại, cất trữ. Tủ lạnh bao giờ cũng đầy nghẹt. Nhưng phụ thuộc thế nên giờ phí ship cao mà hay trễ, họ nói do khó thông chốt. 

 Mới nhớ thời mua đồ trực tiếp F2F, tiện là ghé mua, cô bán hàng trẻ và nói ngọt nữa thì càng thích, mua xong mang về xài liền, khỏi chờ đợi kiểu thứ 2 gọi anh ơi chiều hoặc mai e giao nha mà tới thứ 4 vẫn im ru bà rù dù chỗ bán cách nhà khoảng 1km, chỗ ship cũng cỡ đó.

MÔ HÌNH KINH DOANH 

 Hẻm nhà em tôi giáp quận 1, gần nhiều trường ĐH nên từ 2018 nhà nhà trong hẻm xây lên 4,5 tầng ngăn phòng cho thuê cỡ 20,30 phòng cho 1 nhà. Đắt khách nên khi nào tới cũng thấy vài nhà đang thi công. Hỏi thì đa số vay ngân hàng để xây.  Với Covid thì số người thuê sẽ giảm và có thể theo chuẩn mới tăng 5k thì số phòng phải giảm tương ứng. 

 Vậy theo bạn mô hình cho thuê nhà kiểu đó có còn hiệu quả không? (Tôi nghĩ SG sẽ giảm chừng 1tr người nhưng ở phân khúc này bị ảnh hưởng từ sinh viên là chính).

Con cháu rồng tiên

 6. Truyện ở ký túc xá 

Dĩ thực vi tiên 

Kể chuyện ăn uống đầu tiên vì như có bà ở quê dặn con. Con ơi, học được chữ nào thì học, không học được thì thôi nhưng phải ăn uống đầy đủ mà giữ sức khỏe con nhé. 

Giờ mà nói thế thì bị MXH phang cho tội không giữ vững thành tích học tập. 

Năm 1985 tôi lần đầu tiên ăn cơm tập thể. Nhà ăn trường to rộng lắm vì là nhà kho cải tạo lại. 

Mâm cơm 6 người để trên bàn gồm 1 nồi cơm, 1 nồi canh rau muống lõng bõng và 1 dĩa thịt 4 miếng mỏng manh nước xâm xấp. Bàn không có ghế nên mấy ông bê xuống đất ngồi ăn cho tiện. 

Hăm hở và miếng đầu, mạ ơi sao mà cơm hôi là hôi. Trệu trạo nhai được 3 miếng thì chịu, bỏ bát đứng dậy. 

Tới bữa chiều ăn được nửa bát và xơi ngay hạt sạn lạo xạo hết cả mồm. Giờ mới hiểu sao khi ăn lại ngồi chồm hổm dưới đất. Hóa ra là cho tiện nhổ sạn, thóc...cũng từ đó tôi tập được kỹ năng nhai rón rén, hễ có dị vật là hàm dừng lại được ngay.

Tối đó đói bụng quá phải ra ngoài kiếm cái bỏ bụng. 

Quê và phố: ai ăn nhanh?

Sau khoảng chục ngày thì tôi quen, ăn uống như mọi người, cũng bắt đầu tập tành vận dụng chiến thuật đầy vơi đầy hay vơi vơi đầy...thì tốc độ ăn nhanh cải thiện rõ rệt cho đến 1 hôm cậu cùng phòng nhận xét:

Tao tưởng bọn tao dân quê mới ăn nhanh uống lẹ hóa ra dân phố cũng vậy, có khi còn nhanh hơn. 

Được tiếng khen ho hen chẳng còn, cái giá phải trả là sau 1 thời gian ăn nhai dối rồi nuốt liền làm bao tử đau, sau này ăn nhậu nhiều hoặc làm việc xuyên trưa căng thẳng là thượng vị ngâm ngẩm phải uống thuốc. Mà lối ăn nhanh này đi tiếp khách cũng phiền vì mình ăn lẹ quá họ biết xuất thân nghèo đói và chị em thì cười bảo ăn nhanh thì ra cũng nhanh. 

Nói chung dân phố không khỏe bằng dân quê. Bọn tôi hay đá bóng với trai làng, dạo đó cứ đá tới khi nào tắt nắng không nhìn rõ nữa thì thôi, tức là đá khoảng 2h. Ban đầu bên phố thắng dễ khoảng 5-0, sau hết sức đứng nhìn thì bên làng ghi bàn khỏi cần đếm. Giống như ông thầy dạy võ dặn, chúng bay đừng tưởng có võ là ăn được người ta, gặp người khỏe thì chúng bay no đòn.

Thế nên khi đi lao động trong nhóm có trai quê thì làm phăm phăm còn nhóm trai phố thì như mèo mửa.

Ăn cơm và đổi tiền 

Cơm tập thể cũng có cái sướng của nó là tới giờ thì ăn, xong đi về, chả phải nấu nướng dọn dẹp gì. Chỉ phiền sau lập gia đình thì vợ cũng phải nấu cơm còn hôm nào vợ vắng nhà thì mình ra quán. Nhưng giờ Covid thế này tập nấu cơm được rồi, cũng cá chiên thịt nướng như ai.

Bọn tôi thường tới sớm rồi xuống bếp nạy cơm cháy ăn. Miếng cơm cháy chảo gang bằng 2 bàn tay thêm chút nước thịt vàng rộm giòn rồm rộp trong miệng giờ vẫn thấy đã. Mấy người ăn cơm nhà, sau nồi cơm điện thì không thể có miếng cơm cháy thần thánh đó được. 

Cơm nước cứ êm đềm thế cho tới ngày đổi tiền. Bữa đó nhà bếp thông báo đóng cửa do chưa có tiền mua nhu yếu phẩm. Vậy là trưa nhịn đói để nhớ lần đổi tiền mà nếu ai tích trữ được 4k đ đủ mua 1 căn nhà thì sau đổi tiền chỉ mua được 1 giường 3 xà. 

Chiều về, may quá có anh trong phòng mới về quê thái buồn mang gạo chiêm lên. Cả lũ tháo thanh giát giường chụm củi nấu ăn. Mùi cơm gạo mới cộng cái đói thật nức mũi

Ăn cơm bằng thìa, đi tán gái y

Chỗ ăn cách chỗ ở chừng 1,5km mà trời lành lạnh thì ăn xong đi bộ về nửa đường là cảm thấy như chưa ăn. Lại nữa, thêm 1 đôi đũa, 1 chén bát đi vướng víu khó chịu nên nhiều người chỉ 1 thìa muỗng đút túi quần. 

Đang xúc ăn  nghe tiếng quản sinh quát thế là bỏ chạy thục mạng. Có cậu chạy không kịp cãi sao mấy bạn không bị mà mỗi tôi bị. Cãi thì viết bản kiểm điểm, lao động phạt 1 tuần. 

Trường tôi có chế độ quản sinh và thầy hiệu trưởng cấm ăn thìa vì cơm canh chỗ nào cũng chọt mất vệ sinh. Để hôm sau nói chuyện về GS hiệu trưởng và quản sinh.

Tuy thế tụi sinh viên vẫn ăn cơm bằng thìa vì ngoài gọn nhẹ tiện lợi ra còn có lý do là ăn xong các chàng thả bộ tới thăm các em trường ĐH Y HP ở đồng bớp gần ngay đấy. 

Các bạn biết rồi, đi tán gái bao giờ cũng có bầy đàn chân gỗ, vị trí chiến thuật cụ thể. Mà lạ gặp gái là các  anh hoạt bát lanh lẹ hẳn trừ người chơi chiêu tẩm ngẩm tầm ngầm. 

Trai gặp gái thì lý luận, pha trò, hài hước thôi rồi. Đúng là lò ươm diễn thuyết ăn rau muống nói chuyện thế giới rồi nói như rồng leo là đây. Trai trường tôi ăn nói  lưu loát cũng còn nhờ toàn phải thi vấn đáp nên trình bày quen. Trong cơn gà trống khoe chữ như thế thì hứng chí hoa chân múa tay lắm khi thìa rớt ra mà không biết. 

Dù sao theo quan sát  của tôi thì lấy vợ bác sĩ là rất thiết thực. Trước là báo hiếu cha mẹ, sau là mình già đỡ khổ đoạn bệnh viện.

Ăn cơm thịt, bịt hồn người 

Thằng bạn cùng phòng ríu rít, đi với tao, hôm nay cơm có thịt, mình biết cách rồi. 2 thằng vội vã lên nhà ăn không chờ mấy ông cùng mâm thường lệ. 

Nó len vô tới chỗ 1 chị ngoài 30, vẻ tươi cười chớ không lạnh như những người phát cơm khác. 

Chị ơi, em là bạn anh T. Thế là đĩa thịt gấp rưỡi ngày thường còn nước thịt gấp đôi. Nó bảo nồi cơm thằng T trên cơm dưới thịt cơ. 

Những hôm sau khó hơn nhưng tôi cũng còn xin thêm được nước rưới, cũng đỡ. 

Thế rồi 1 tối T bị tổ trưởng bảo vệ rình bắt tại nhà chị cấp dưỡng. Nghe nói ông này ghen ăn tức ở cũng muốn tòm tem chị góa mà không lại với T trẻ khỏe. 

Tội nghiệp bạn tôi phải đi chăn bò 1 năm, ngày đấy tội hủ hóa to, thường bị đuổi học cơ. 

Giờ ngẫm lại ngang nhiên đạp cửa xông vào nhà người ta thế là tội hình sự chứ nhỉ?

Ăn tươi 

Từ này giờ biến mất hoàn toàn rồi chớ dạo bao cấp là mắt sáng rỡ. Đơn giản vì cả năm chỉ được mấy bữa ăn thịt thoải mái là lễ tết, ngày truyền thống hoặc heo bò tự nhiên lăn ra chết. Nên nhớ gà luộc chỉ tết và giỗ chạp mới 1 chú ốm tong teo nằm chổng phao câu.

Thế nên ở ktx tụi tôi thỉnh thoảng mua thịt về thái hạt lựu, xào với mắm muối rồi cho nhiều nước vô để chấm rau sống. Gì chớ rau thì sẵn và rẻ vì gần làng Lũng chuyên trồng hoa trồng rau mà. 

Có bữa rổ rau lòi ra mẩu giấy chùi đít vàng vàng. Hóa ra cái thằng được phân công rửa rau làm dối, nó chỉ cho rau vô xô nước nhúng nhúng rồi vớt ra. Mà ngoài bắc trồng rau tưới luôn phân tươi trực tiếp cho rau chóng bốc. Nên làng Lũng cũng còn được gọi là làng hoa, làng phân. 

Nói thêm về ông rửa rau: ông này tới năm thứ 3 mới biết nước mắm là gì. Thể nào Masan làm nước mắm tiêu thụ rần rần.

Ăn nhiều ở bao nhiêu 

Hết ăn giờ tới ở.

Khu ktx chừng 500 trai, khoảng 10 gái nên hầu như trời không lạnh là thấy các thanh niên lũ lượt cởi trần bôi Dep trị ghẻ, hắc lào, cắt tóc cho nhau...

Phòng có từ 4-6 giường tầng. Khi nhận giường hoặc qua hè vô là giặt chiếu, lấy lửa hun giát, khung giường, sau đó kỹ thì lấy giát giội nước phơi nắng ngừa rệp.

Ở tập thể thì có đủ chuyện từ kể chuyện tiếu lâm, cãi vã...đến đánh bài, hút thuốc lào, nấu ăn, cất nước mắm mật ong vô hòm bị đồng đội hè nhau lắc hòm về mở ra be bét, rồi ngủ bị bọn nghịch tinh buộc dây vào bộ tam sự, 1 đầu buộc dép để lên bụng, thức dậy tức ném dép lãnh đủ...nhiều người kể rất sinh động. Hôm nay tôi kể chuyện phá án. 

Dạo đó ktx bị mất xe liên tục, nghi ngờ dành cho 1 nhóm mà không làm sao bắt được. 

1 hôm phòng lại mất xe, trường yêu cầu sv tất cả vô ktx kiểm soát và ngủ lại. 1 cậu trai phố ngoại trú bị nghi có tật ngủ hay nói mớ. Nửa đêm cậu ngủ mê cãi nhau chuyện chia tiền, lớp trưởng có kinh nghiệm mới hỏi thế là cậu trong mơ nói tông tốc. Kể hết đương nhiên bị lôi dậy đánh bét nhè và những cậu còn lại bị bắt giải lên ban giám hiệu. Tất cả bị đuổi học. Trong số này có em của học trò ông già tôi. Khi đi học ncs bên nga đã gửi gắm nên sau ổng về cứ trách mãi.

Sinh viên tắm 

Khu ktx có 1 bể (hồ) nước xung quanh xây tường. Mùa hè nước ít nên sv đi lũ lượt sang bên khu nhà dân như khu cảng có bể nước to, xây kín từ thời Pháp. Nhiều cậu đêm chui trong bể tắm, bể này hầu như năm nào cũng có người chết đuối. Bọn tôi còn tới chỗ doanh trại công an bỏ không, ở đây bể nước rất lớn. 

Tôi nhớ chỗ này vì nó nằm sau trạm y tế mà hồi nhỏ đau tai tôi đến khám được phát xuyên tâm liên kèm với kháng sinh. 

Khu cát bi xung quanh có nhiều lực lượng đóng như hải quân, phòng không ở sân bay cũ, biên phòng chỗ cống đen cống trắng. 

Công an đóng ở chỗ ngã 5 cát bi này là lực lượng bảo vệ cảng trước khi quân đội vào tiếp quản cảng HP và xuất hiện anh hùng Đinh trọng lịch. 

Đông thanh niên như vậy mà hay gặp nhau ở bãi phim nên dễ đánh lộn. 2 lực lượng đông nhất là hq và ca. Có hôm ra đường còn thấy máu, mấy hôm sau xem phim về nghe tiếng đuổi nhau uỳnh ụych, 1 bóng người chạy qua vũng nước về doanh trại ca và tiếng reo trả được thù rồi của 1 cậu hq...

Đi tắm hè đông tới nỗi cư dân phản ánh với trường. Không ngại các chú tắm mà các chú quần đùi ướt mỏng quá đi.

Mùa đông rét tắm rất khổ, thường chọn ngày nắng, ra bể giội nước rồi chạy vô phòng kỳ cọ, xong ra làm xô nước nữa. Cách này vài tuần mới dám làm 1 lần. Còn cách nữa là múc ít nước, khăn vắt nước, trùm chăn lau rồi lấy tay kỳ ghét to như hột đậu. Nói chung là ít tắm và mấy cậu có xà bông camay mà mang ra thì coi chừng. Sau khi bị mượn thì bánh vẹt hơn nửa, tiếc ngẩn tiếc ngơ.

Đào đất ở Kinh môn 

Trường thông báo lao động 2 tuần ở Kinh môn Hải hưng. 

Đất Hải hưng nổi tiếng vải nhãn, vườn tược nhà cửa như bonsai thế mà Kinh môn quê vua Mạc lại hoang tàn không thể tả. Bọn tôi tới lao động ở 1 nhà máy gạch giáp sông, nhìn qua bên kia thấy núi Đông triều xanh xanh. 

Còn bên này là nơi nung gạch lò đứng kiểu nắp vung cổ truyền khói nghi ngút, xung quanh cây chả có, đất thì bạc phếch, lúa còm cõi.  

Nhà máy chừng 200 công nhân thì 3/4 là nữ quá lứa nhỡ thì đi thanh niên xung phong về làm. Thế là tôi được sống ở nơi mà tưởng chỉ có trong truyện kiểu xóm đàn bà. 

Quên nữa Chí linh cũng trong Hải hưng này là nơi nuôi thương binh nặng nổi tiếng. 

Tới nơi, mấy em gái và công tử sợ quá tìm cách rút êm. 

Bọn tôi bắt đầu chia nhóm làm việc, người khỏe thì đào đất, yếu thì đẩy xe. Cứ mỗi ca mấy chuyến, làm xong nghỉ. Nhất thổ nhì mộc vất vả mà các chị làm nhanh gọn, lầm lũi, đầu tóc bịt kín như Taliban. Tiếc là dạo đó trẻ vô tâm không hỏi chuyện của các chị mà lại theo anh thủ kho đi săn chuột uống rượu. Ở đó chỉ 1 là sang chơi với mấy chị nói chuyện tào lao, 2 là đi kiếm mồi nhậu chớ buồn thiu. Ngày nghỉ ra làng chơi thì cũng bị tụi trai làng bắt nạt.

Một xứ nghèo không biết tự bao giờ, có phải họ nghèo vì bị chúa Trịnh đánh phá tan tành do là đất vua Mạc không? 

Vùng đất tưởng như cứ mãi thế mà sau lại khác hẳn nhờ có xi măng hoàng thạch. 

Có lẽ dãy lò gạch dạo ấy cũng phá bỏ rồi và các chị cũng đã già hết cả.

Thể dục và võ nghệ 

Trường tôi cứ 5h sáng là dậy tập thể dục, tập xong thì đa số lại vô ngủ tiếp. Tuy nhiên cũng có nhiều sv mê thể dục ra tập xà đơn xà kép, múa võ tiếp. 

Một hôm giặt đồ xô nước đứt dây rơi xuống giếng chừng 4,5m. Đang loay hoay thì 1 cậu leo xuống thoăn thoắt lấy giùm, cậu ta vừa đi khỏi thì xô lại rơi xuống. Lần này học được nghề rồi nên cũng kỳ cạch leo xuống lấy ngon lành. 

Hôm sau, thấy 1 cậu khác gây sự với cậu này. Cậu lấy xô bảo mày không đánh được tao đâu. Tất nhiên là cậu kia không nghe, 2 bên trao đổi mấy đòn thì cậu kia núng thế, lùi ra tính kiếm gạch đá bèn bị cậu này phi thân tới 2 chân kẹp cổ, khóa tay làm cậu kia mồm ặc ặc chịu thua. Đó là đòn đặc trưng của Vovinam, biểu diễn là chính nhưng trường hợp này mĩ mãn. 

Còn phòng kế thì có cậu tập nhất nam, đánh cứ rình rình đưa đít ra, ai chưa quen đòn chịu đá nhập nội đó cũng rối, đó là 2 môn võ mang đậm tính cách Việt nhất phải không. Ngoài ra còn nhiều như võ khỉ, võ tàu.. không tính. 

Dạo đó cứ lý do đói bụng không tập thể dục thể thao chớ mấy đứa chịu tập cơ bắp nở nang, bụng 6 múi ngon lành.

Quán xá 

Ở cạnh ký túc xá luôn nhiều hàng quán và sinh viên thường lê la ở đó hút thuốc lào vặt. Quán thường tập trung theo chuyên đề như có quán tụ tập dân đề đóm, cờ tướng, ngồi học...nhưng chủ yếu là chém gió. Quán dạo đó thường 3 bên kê ghế băng gỗ nhẵn thín vì ngồi nhiều, ghế này sau đi Tokyo mới thấy y chang.

Đã sv là có ghi sổ, có bùng nợ. Người TQ có thuyết thỏ 3 hang thì sv dù không được học cũng tự nhiên có 3,4 quán từ quán ruột cho ký sổ thoải mái, quán dự phòng, quán trả tiền liền...và ngồi quán nhiều thì đa số sẽ chuyển cấp từ thuốc có đầu lọc sang không, rồi vấn tay và dừng chân ở thuốc lào nâng cao sĩ diện, bổ phổi trừ ho.

Quán bán hàng rất có kinh nghiệm trong ngăn ngừa đánh lộn. Có lần đang ngồi quán ở cổng trường bên Phương lưu nghe xử án mấy sv gài lựu đạn lên cửa nhà thầy thì tôi bình phẩm gì đó làm cậu bạn với băng sv kia nổi hung kiếm bơm, đồ để đánh thì chủ quán dẹp mất từ lúc mới có dấu hiệu. Dĩ nhiên là chỉ còn va chạm bằng mồm. 

Có quán gái trẻ ngồi bán. Tuy trẻ nhưng đã 2 con. 2 vợ chồng nhà này học phổ thông xong là rủ nhau đi hongkong, quen nhau bên đó, mỗi lần vào trại chờ lĩnh tiền đuổi về là 1 đứa con ra đời. Ngày ấy dân HP đi HK nhiều và dễ, những đợt đầu đi được sang nước thứ ba, sau này khó khăn, đa số bị trả về. 

Có thằng hay ra quán 1 em xinh xắn nhưng 1 chân bị teo do bại liệt và nó cứ rủ tôi ra. Tôi chối vì quán lụp xụp, không cho nợ...nó nháy mắt cười cười bảo ẻm dễ, giá rẻ mà ngoài cái chân còn lại ngon lành cả chỉ mỗi tội hôi do lười tắm. 

Trường tôi năm nào cũng có phụ huynh tới bắt vạ với ban giám hiệu. Và quán cũng là 1 bẫy lấy chồng của các cô với sv. Tí táy tí mẻ mà có hậu quả thì 1 là cưới, 2 là về quê, sv chọn lối nào?

Nam vô tửu như kỳ vô phong

Tôi chính thức uống rượu từ khi vô ktx.

Hôm ấy mới bán xong phần lương thực ăn sáng. Dạo đi học chỉ ăn 2 bữa, chỉ sáng nào đi thi mới ra làm bát xôi thịt. Kết quả thi cũng xôi thịt có thể từ đó. Sau này nhiều năm ra HP cũng ăn xôi thịt mà không thấy nó ngon như thời đói nữa. Đang khổ sang sướng thì híp mắt chớ ngược lại thì thấy khổ hơn thực hè. Tới khi đi làm mới quay lại ăn sáng, cả tháng mới chật vật nuốt hết tô hủ tiếu. 

Uống rượu Lũng lần đầu cảm giác chua chua của men gạo, tanh tanh của đồng và lỏng le của nước lã chủ quán pha vô thành ra chả có ấn tượng tốt về rượu HP, ấn tượng đầu tiên có thể sai lạc và ấn tượng như vậy đấy. Mồi tai heo hoành tráng mà cũng chỉ uống được 2 chén là chịu. Nhưng văn ôn võ luyện, chừng tháng sau thì đô lên được 2 xị (0,5l) rất tiến bộ, tất nhiên mồi sau này chỉ có lạc rang, kẹo lạc...từ ngày người hoa đi khỏi HP không làm sao kiếm được lạc rang húng lìu ngon nữa. 

Nhưng sv miền nam uống mới vui, khoảng vài chục cởi trần ngồi sân ktx với 2 can 20l, dùng 1 ly xây chừng chuyền tay uống, vừa đàn hát rộn ràng. Băng này ngoại giao tốt nên quản sinh cho phép uống rượu tưng bừng. 

Năm đó hè ở lại với 1 anh SG, cán bộ đi học tầm 40 tuổi, tôi cứ trêu anh học xong về hưu à. Thế mà giờ mình gần hưu cũng cung cúc đi học suốt, đúng là nhân bảo như thần bảo. 

2 anh em chạy xe đạp từ Cầu rào về cát bi mà ổng cứ từ mép đường bên này lượn qua rìa đường bên kia rồi cũng về tới nhà. Ngật ngưỡng thế mà con chuột cống già trụi lông, đuôi lở bò qua ảnh cho 1 cước văng vách tường chết tốt. Sáng mai ảnh hoảng hốt chạy qua bảo hôm qua tao để quên xe đâu mất, hóa ra ảnh quên cất, có cậu khuya về cất giùm.

Sinh viên và đầu gấu 

Thường thì 2 bên không để ý tới nhau, nước sông không phạm nước giếng nhưng thanh niên cả nên thiếu gì chuyện dẫn đến xô xát nhất là ở nơi nhìn đểu là có chuyện. 

Mấy hôm liền cứ chập tối là dãy nhà bên cạnh bị ném gạch đá lên mái ngói. Tối đó có mấy cậu vô nói thằng B cảng dẫn 2 chục đầu gấu đánh sv đi tắm. Thế là cả trăm sv lấy thanh kê giát giường, nắp xoong, chậu hò reo ầm ĩ kéo nhau đi. Băng kia trốn biệt, mấy chục sv còn kéo lên dư hàng kênh cách đó 4,5km tới tận nhà kẻ đánh sv. Vụ việc lùm xùm mãi nhưng sau vụ đó thì 2 bên hầu như không va chạm với nhau nữa. 

Lứa sau ở bên ktx khu B mới dữ, nhà thằng đầu gấu đánh sv bị phá tan. Công an và lãnh đạo trường phải tới can thiệp. Sau này nghe kể còn 1 vụ ở khu ktx mới còn dữ dội hơn mấy lần, đúng là hậu sinh khả úy mà cũng đúng thôi vì thời đó nghiện ngập rất nhiều.

Sinh viên quốc tế 

 Dạo tôi đi học có mấy bạn Lào cùng lớp. Họ ăn riêng ở riêng và có tiêu chuẩn chắc phải gấp đôi giáo viên là ít. Cái này là truyền thống nhịn miệng đãi khách. Dân VN và dân TQ đều thế. Dạo bố tôi học bên TQ cũng vậy, ổng bảo mãi tới khi đi lao động thực tế, đuổi chim sẻ thì mới 3 cùng với bạn học và dân TQ thấy họ ăn uống rất khổ chớ không được như mình. 

 Các bạn Lào còn hơn được do có tiêu chuẩn đổi usd, mua hàng ở intershop có chênh lệch cao nên các bà các chị con buôn luôn xúm quanh. Tiền bạc dư dả, cứ chiều chiều hết giờ học, ngày chủ nhật là gái xinh đứng đón đầy. Đi học vậy kể ra cũng thú. Sau có lớp cao đẳng toàn người CPC thái bình đi học thì tiêu chuẩn kém hơn nhiều và các bạn cũng lam lũ vì thời ấy bắt đầu bỏ bao cấp. Kể thêm: có bạn nữ người Lào uống rượu tốt lắm, cỡ phải gần 2 chai lúa mới nên các gv trẻ và sv VN uống lần nào thua say bò lần ấy.

Hiếu học 

 Nói gì thì nói ở gần trường ĐH không bổ bề dọc cũng bổ bề ngang. Cái học nó làm con người sáng láng hơn. Ở giữa ktx và giảng đường bên Phương lưu có 1 ngôi nhà khang trang nằm trong miếng đất rộng, vườn cây ao cá sân gạch đúng chuẩn địa chủ. Chủ nhà vốn là 1 thanh niên vô cùng hiếu học thi vào ĐH 7 lần không đỗ dù chàng nhớ vanh vách từng đề, cách giải của những năm trước. Tức chí bấm chí chàng phát thệ nếu mình không vào được ĐH thì con mình sẽ vào và chàng liền mua mảnh đất cạnh trường, trồng cây ăn quả, đào ao thả cá, đất đóng gạch xây nhà...khi cơ ngơi đi qua ai cũng trầm trồ thì con chàng cũng trở thành sinh viên. Nếu nhà đó còn giữ miếng đất đó thì có lẽ hiệu trưởng đời nay cũng chỉ giàu được đến như thế là cùng. Chớ mấy hiệu trưởng đời tôi học thì không giàu bằng ổng. 

 Tấm gương thứ 2 Mẹ tôi kể thời trường đi sơ tán ở Tứ kỳ có 1 trai trẻ quần áo nâu nhưng trắng trẻo rất chịu khó phụ rửa, xếp đặt chai lọ ở phòng thí nghiệm hóa. Khi trường về HP thì hiệu trưởng chấp nhận nhận ảnh theo, tất nhiên ban đầu làm phòng hành chính. Dần dà ảnh học tại chức rồi thăng tiến lên trưởng phòng. Đẹp trai mà lại chăm chỉ luôn mang đến kết quả tốt đẹp. Miếng đất to đẹp của trường ĐH giao thông ở Văn thánh giờ chính do tay người trưởng chi nhánh đó xin được.

5. Phan văn hùm 1902-1946

Dòng họ Phan có lẽ là dòng họ xuất chúng nhất VN thời gần đây. Chúng ta có thể kể tới Phan châu  trinh, Phan bội châu, Phan khôi, Võ văn kiệt, Lê đức thọ, Phan văn khải...nhiều, rất nhiều người nhưng trong số đó thì Phan văn hùm có vị trí riêng của mình. 

Sở dĩ nói vậy vì ông là người cố gắng truyền bá tư tưởng của Vương dương minh vào VN đầu tk20.

Vương dương minh là nhà nho giáo học thời Minh chủ trương tri hành hợp nhất, loại bỏ sự giáo điều của Tống nho, Hán nho. Tư duy này bị từ chối ở TQ nhưng được Nhật bản hết sức coi trọng. Chính nhờ tư tưởng này mà tầng lớp có học ở Nhật sẵn sàng tiếp thu kiến thức phương tây và họ là nền tảng của đợt duy tân Minh trị thành công đưa Nhật thành cường quốc. TQ đầu tk20 cũng quay lại tìm hiểu về Vương dương minh và Tưởng giới thạch đánh giá cao Vương dương minh, góp phần đưa Đài loan phát triển. 

Ở VN thời chúa nguyễn cũng có học giả người Nhật bản sang truyền bá tư tưởng của Vương dương minh nhưng thất bại từ trong trứng. 

Giờ ta hay nghe câu học đi đôi với hành thì với Vương dương minh đó là điều hiển nhiên. Tầng cao hơn phải là học đi đôi với hạnh vì đã học là phải làm được, không phải học cho có, lý thuyết suông không áp dụng được, không đúng với thực tế.

4. Thiết yếu 

Mao CT tranh giành vị trí trung tâm phe xhcn với LX mới về kháng Mỹ viện Triều, làm bom hạt nhân, đại nhảy vọt, cách mạng văn hóa lừng danh thân bại, đất nước kiệt quệ may nhờ Mỹ mở cửa thị trường giúp, đúng là trúng chiêu cho sói gửi chân. 

Phát huy chiến quả thì Tập CT cũng có nhiều nước đi giống Mao CT. Cũng giành vị thế trung tâm với Mỹ bằng cách xây dựng 1 vành đai 1 con đường, củng cố đường 9 đoạn nhưng tới việc thực hiện thiết yếu với các big tech của mình và cấm không cho họ phát triển loại số hóa không thiết yếu thì có vẻ lặp lại cmvh rồi. 

Bản thân tôi sau 2 tháng nếm định nghĩa thế nào là hàng hóa thiết yếu cũng hiểu nó là quan niệm tồ lô từ thời bao cấp

3. Tập thể dục thời Covid 

Thửa Bình thường tôi hay đi bộ ở công viên, chạy xe đạp, hôm nào mưa gió thì ở nhà tập suối nguồn tươi trẻ, xà đơn, tạ. Các bạn biết tập thể dục thì ngoài vận động cơ thể thì còn làm cho tâm lý vui vẻ, trí óc nhẹ nhàng...

Giờ mấy môn ngoài trời coi như bỏ nên chỉ tập ở nhà mấy món tôi kể bên trên. 

Ngày lại ngày, tuần qua tuần bắt đầu chán chớ. Vậy mới xoay qua môn gọi là thích gì tập nấy, nhớ động tác nào tập động tác ấy. 

Hôm thì vỗ tay, khi thì vẫy tay dịch cân kinh, lúc lại mấy thế yoga 1 chân, cúi đầu...còn nhớ. Tả pí lù các loại, mấy hôm nữa có khi còn giở mấy miếng võ mèo què hồi thanh niên trẻ ra múa may quá. 

Gọn lại là tập gì thì tập, ra mồ hôi là được 

Động tác, hít thở ra sao, thấy vui vẻ là được

2. Từ dùng và dùng từ 

Dạo làm luật DN thì quốc hội tranh luận hăng về để loại hình công ty trước tên công ty như ngữ pháp VN hay ngược lại như thông lệ quốc tế. Kết quả phái viết đúng ngữ pháp thắng như ngày nay ta thấy trên  biển hiệu công ty làm nhận diện thương hiệu của công ty đã khó lại càng thêm khó. 

Rồi dạo tôi làm ở trung tâm nckh&bdnv chứng khoán, tên đầy đủ như sơ yếu lí lịch nhưng dài ngoằng ngoẵng và ngoài đời chả ai dùng. 

Có dạo anh Thể nổi tiếng vì đề nghị thu giá do căn cứ nghị định. 2 phe cãi nhau ì xèo, kết quả phe dùng quen từ thắng, tiếp tục gọi là thu phí. 

Dạo này xuất hiện bệnh viện thu dung, có nghĩa là thu gom, dung dưỡng và điều trị bệnh nhân Covid. Tôi nhớ  dạo trước học sử với ông thầy lưu dung là gv trước 54, sau được lưu lại sử dụng dạy học tiếp. Về nội dung thì ổng nói không sai từng dấu phẩy, nhưng dạy rất nhiệt tình, sôi nổi và hầu như không bao giờ dám nổi giận mắng lũ học trò lười biếng và lếu láo.

Taliban thắng chứng minh luật cân bằng luôn hoạt động bất chấp sự can thiệp của kẻ mạnh. 

Chỉ khổ ai ở bên đối trọng

Tiếng gọi hoang dã 

Thời hiện đại từ công nghiệp hóa, đô thị hóa, cao ốc hóa ...tất tật dẫn đến tập trung, tăng mật độ người lên mức siêu nén như cá mòi. 

Và rồi Covid xuất hiện bắt buộc mọi người giãn cách, phân tán

1. Con cháu rồng tiên

Hôm qua có mấy bạn tỏ ra bức xúc với bài Giải mã biểu tượng rồng của tôi và họ cho rằng tôi chê totem rồng của người việt. 

Thực ra rồng là biểu tượng của TQ, thuần TQ còn biểu tượng của VN là lai giữa rồng và tiên, con rồng cháu tiên mà. 

Tích này xuất hiện từ tk15, trong bối cảnh nhà hậu lê muốn dung hòa, hòa hợp giữa người Kinh và người Trại.

Vì vậy Lạc long quân được miêu tả thuộc giống rồng, từ biển lên tức chỉ nguồn gốc từ TQ tới và thường đến bằng thuyền, tập quán này duy trì tới tận tk19 nên người Hoa ở miền nam mới thường được gọi là 3 tàu. 

Ngoài ra, thời kỳ này thì biển còn ăn sâu  vào đất liền, như tới tận thời Nguyễn công trứ vẫn còn lập huyện lấn biển và tàu bè xưa nhộn nhịp vùng phố Hiến...kết hợp với người bản địa thành người kinh sống vùng đồng bằng sông hồng. 

Âu cơ người vùng cao đại diện cho người Mường, người Tày nùng...

Như vậy truyền thuyết này nói về các giống dân sinh sống trên lãnh thổ việt nam. 

Vậy sự kết hợp tiên rồng nếu bình đẳng thì phải gọi là con cháu rồng tiên chớ không phải là con rồng cháu tiên trọng nam khinh nữ kiểu nho giáo. 

1 câu hỏi nữa là tiên rồng lai thì ra giống gì? Phương tây thì có những hình tượng lai mình người thân cá kiểu mỹ nhân ngư, rồi nhân mã đầu người mình ngựa, đầu bò mình người...thì có thể đoán trường hợp này là đầu rồng thân người. 

Có vẻ đúng vì người VN nhìn yếu ớt yểu điệu nhưng cũng dữ tợn và mạnh mẽ. Khi truyền thuyết này ra đời thì lãnh thổ mới tới vùng Quảng bình.  Như 1 lời tiên tri, cuối cùng đã tới tận Cà mau hoàn thành sự phối giống tiên rồng. Đây, hình ảnh

Gà thả vườn

5. Ngừa người ngay 

Có lần mua khóa cổng ông già tôi mua khóa nhỏ. Tôi mới hỏi khóa vậy đập cái bung thì ổng bảo để ngừa người ngay là chính chớ trộm chuyên nghiệp thì khóa gấp 5 cũng mở được. 

Dạo đấu giá cổ phần hóa ở Hose cũng chen lấn xô đẩy dữ  vì dạo đó bên hải quan, xuất nhập cảnh chưa áp dụng luồng xanh, luồng đỏ. Như Mỹ họ cũng bảo vệ nhà đầu tư nhỏ lẻ là chính vì mấy ông đầu tư chuyên nghiệp hùng mạnh sợ thành cá mập chớ mấy ai ép được. 

Nói thế để thấy hầu như việc gì cũng vậy, trọng tâm là ngăn kẻ gian chớ nhìn ai cũng là kẻ gian thì không bao giờ có đủ nguồn lực để kiểm soát mà nó còn gây trở ngại cho người ngay và làm họ stress. Như thời bao cấp thuyền trưởng lên bờ cũng bị khám xét y như thuyền viên làm các ông ấm ức lắm và nước ngoài thì họ giải quyết đơn giản bằng cửa xanh cửa đỏ.

Tuổi trẻ ghế cao

Tuổi trẻ tài cao nếu ngồi ghế cao là hồng phúc của dân tộc rồi nhưng nếu được bế lên thì phương tây có 1 câu rất đích đáng rằng:

Gắn đôi cánh cho con kiến là gây họa cho nó. Còn nhà thơ trứ danh Tố hữu thì có bài thơ tiên tri về cái này:

Chú đồng chí nhỏ, bỏ thư vào bao

Quyết định lên chức, sợ chi hiểm nghèo. 

Ca nô chú bé, nhấp nhô ăn đồng 

Bỗng lòe lò đỏ, Lượm ơi còn không?

Điểm lại những trường hợp tuổi trẻ ghế cao cũng khắc nghiệt phết chớ không phải thơm tho lắm đâu.

 Copy

Có thằng bé nọ học dốt mà sau khi thi học kỳ mặt cứ hơn hớn. 

Cha nó mới hỏi làm bài được không con?

Ba yên tâm, con chép bài của thằng to đầu học giỏi nhì lớp. Mà con cẩn thận chờ nó chép sạch sẽ mới chép trộm theo.

Tới khi báo kết quả, thằng bé 1đ mà thằng kia 9đ.

Hóa ra bị thằng to đầu lừa, nó làm xong sớm biết thằng học dốt láu cá vặt nên mới làm bộ bản kia bỏ, làm bản mới và cố tình cộng 15,16 loạn xạ

4. Sức đọc rất tiến bộ 

Cách đây 70năm thì anh tự vệ trong đôi mắt đọc giấy phép đi đường hết vài phút thì giờ dân HN cùng trong thời gian ấy đọc xong 6 tờ. Tốc độ tăng gấp 6 lần này cũng có nghĩa là thích thủ tục giấy tờ vào đến cao hoang rồi. 

Vật cùng tất biến, sau giấy tờ tầng tầng lớp lớp sẽ là 4.0 trùng trùng điệp điệp.

3 cô 

Các cụ nhà ta rất thích hình ảnh 3 cô gái và có nhiều câu ca dao mượt mà. Nhiều người sau này chỉ lanh trí khôn đảo ngược thành cô ba là lừng lừng lẫy lẫy như xà bông Cô ba, rồi cô ba today chẳng hạn. 

3 cô đội lễ mu rùa

Có cô Covid bỏ bùa lung tung 

Rồi 

Cô hồn, cô lập, cô vi, 3 cô cùng béo sợ lông cô nào?

Đội quân giáp mây 

Khi Khổng minh kéo quân đánh Mạnh hoạch thì bị đội quân giáp mây đánh cho thua liền mấy trận, tướng sỹ lo lắm mới nói hay ta gọi Triệu tử long tới. 

Quân giáp mây dùng mây ngâm dầu làm áo giáp, khiên đan mây. Khi quân Thục tới thì đao kiếm chém nảy ra, bị quân kia chém lại lớp chết lớp chạy. Chỉ Triệu tử long giáo dài may ra chọc được chăng? 

Có kẻ bảo Mạnh hoạch giỏi, đọc được cả chữ tàu thế là KM à lên 1 tiếng, ta đã có kế đối phó. 

Hôm sau lính trình nộp Mạnh hoạch 1 cuộn giấy thắt dây lụa đóng ấn tín Gia cát vũ hầu. 

MH mở ra đọc mới biết đây là lời dặn dò của KM với các tướng. 

KM dặn người bắc không hợp thủy thổ phương nam lại bị cây bông lau gây mẩn ngứa và mùi dầu làm hắt hơi dị ứng không đánh nhau được nữa. 

MH rung đùi cười tít. Hôm sau đánh trận MH lại giả thua chạy nhử quân Thục đuổi theo, gần tới bãi lau MH chưa kịp phất cờ cho đội quân giáp mây đang núp bên trong ùa ra đánh thì quân KM nhất loạt bắn hỏa tiễn vào rừng lau. Áo giáp mây, khiên mây lại thêm bùi nhùi tẩm dầu bùng cháy, quân giáp mây bách chiến bách thắng thương thay bị chết sạch,  MH cô thế chỉ còn biết ra hàng. 

Sau có người hỏi sao lừa được MH thì KM mới trả lời rằng, phàm kẻ mới đọc thông viết thạo sẽ tin vào văn bản hơn là lời nói nên ta mới tương kế tựu kế. 

HN có phố Mã mây không biết có liên quan gì đến lịch sử đội quân giáp mây không?

3. Người xin ý kiến 

Tôi có Bạn xh có chiêu xin ý kiến hiệu quả phết. 

Xin ý kiến của cấp trên trực tiếp là chuyện như cơm ăn nước uống. Tôi hỏi vậy sếp không chán, không bảo mình dốt à.

Ảnh bảo, tao học chiêu của các trưởng lảo đó. Người được mình xin ý kiến sẽ không đánh giá là thằng hỏi dốt mà họ sẽ khoái vì đứa nhỏ biết nhìn người, và có đứa nhỏ để sai khiển, làm đệ tử, dần dần họ sẽ nghĩ cách nâng đỡ mình. 

Rồi có hôm đi xin ý kiến của Mr. Lộ VCB về đề tài thạc sỹ. Tất nhiên là ổng nhận ngay ra bài, mắng xơi xơi trước mặt bá quan văn võ hội nghị. Tới khi Mr. Ngã ngựa thì ảnh sướng cười không khép được mồm. 

Không những xin ý kiến cấp trên mà còn xin ý kiến của cấp dưới vì còn vụ bỏ phiếu tín nhiệm và tụi trẻ có nhiều ý hay xài được, 1 công đôi việc. 

Thế còn ngang cấp thì mình chỉ nên xin ý kiến ngoài ngành chớ bọn cùng đơn vị nó thối mồm là mình bị dán nhãn dốt ngay. 

Và anh bày cho bài xin ý kiến của sếp tổng. Có được sếp tổng để mắt mới có cơ vượt qua đầu mấy sếp trực tiếp được. 

Tóm lại, anh bảo, trò xin ý kiến nhìn vớ vẩn thế thôi chớ nó đóng góp vào 30% thành công đó

Chữ "Việt" 越 gồm chữ "tẩu" 走 (chạy, trốn) và chữ "tuất" 戌 (giờ tuất) 

越 là Zou+Yue đi và cầm cây rìu để chặt cây cối, băng rừng khai phá. Cái này có lý hơn. 

Không biết chữ này do vua TQ ban hay VN tự nhận?

Nhưng quả thật là:

Không chạy thì chỉ ăn chay

Không chạy thì chày gí 

Không chạy thì cháy đít 

Không chạy thì chảy xệ

2. Vì sao TQ thắng cương big tech của họ?

Với 5G thì mọi người nghĩ rằng TQ sẽ hỗ trợ cho các big tech, fin tech hùng mạnh của mình ai dè động thái xảy ra ngược lại. Họ cấm đào coin, vả miệng Alibaba, Tencent, chỉ mặt mấy ông giáo dục trực tuyến...Vậy điều gì đã xảy ra?

Chúng ta ngược về 1979 khi TQ bắt đầu 4 hiện đại hóa và họ trung thành giữ mục tiêu chữ trung của mình. Kết quả sau 30 năm thì công nghiệp hóa lần thứ 4 của TQ thành công rực rỡ. TQ trở thành công xưởng của thế giới, góp 1/2 lực lượng công nhân cho nền sx toàn cầu. Từ nay thế giới hàng hóa hạng trung bình đổ xuống do người TQ làm cho các bạn và TQ coi đó là xương sống của nền kinh tế của mình. Hay nói cách khác TQ đã đạt được vị thế cân bằng tối ưu trong nền kinh tế thế giới. 

Từ nay TQ phải đối mặt với qui luật chuyển dịch, bản thân mình phải tiến lên trên nấc thang giá trị sx hàng hóa đồng thời bị các quốc gia đi sau cạnh tranh  chiếm chỗ cũ do chi phí so sánh. 

Với các quốc gia tây phương thông thường sẽ bị vô tình thế gọi là bẫy thu nhập trung bình. Muốn vượt qua thì họ cần sự phá hủy sáng tạo, đó là bài mà chúng ta được học, được chứng kiến và thực hiện. 

Vậy tại sao TQ ngăn quá trình phá hủy sáng tạo lại?

Người TQ từ ngàn đời coi cân bằng, hài hòa âm dương, ngũ hành là quan trọng nhất. Chính vì thế mà văn minh nông nghiệp của họ phát triển số 1 thế giới và họ mắc kẹt ở đó. 

Giờ đây, với vị thế sản xuất cân bằng tối ưu thì họ có vẻ lặp lại tâm lý cũ. Họ không đủ liều lĩnh để các big tech của họ phá vỡ trạng thái cân bằng mà họ đã dày công xây dựng. 

Bảo vệ thành quả đôi khi sẽ là gánh nặng cho tương lai.

Trung Quốc tự đóng cửa?

Đăng ngày: 07/08/2021 

Theo Le Point, sau bốn thập niên phát triển ngoạn mục, Trung Quốc bắt đầu một lối rẽ thoái trào, và đây là cơ hội thực sự cho các quốc gia khác . 

Tác giả Nicolas Baverez nhắc lại, hồi thế kỷ thứ 15, Trung Quốc và châu Âu tách rời nhau. Trung Hoa thời đó là đại cường số một thế giới, chủ trương bế quan tỏa cảng, năm 1433 đột ngột kết thúc những chuyến thám hiểm của đô đốc Trịnh Hòa (Zheng He) từ Đông Nam Á đến bán đảo Ả Rập và phía đông châu Phi. Cùng lúc đó, châu Âu tiến hành toàn cầu hóa lần đầu, hướng về một nền kinh tế tư bản thâm dụng. Đế quốc Trung Hoa đóng cửa và bắt đầu suy tàn, trong khi phương Tây nắm quyền kiểm soát lịch sử.

Mao là người giành được chủ quyền đất nước, còn Đặng Tiểu Bình đã biến Trung Quốc thành cường quốc khi tung ra Bốn hiện đại hóa năm 1978. Nhờ mở cửa cho kinh tế thị trường, tư bản ngoại quốc và công nghệ, Đặng đã giúp Trung Quốc cất cánh một cách ngoạn mục nhất trong lịch sử, để chỉ trong bốn thập niên lại trở thành nền kinh tế đứng đầu thế giới về sức mua tương đương (PPP). Còn Tập Cận Bình, trong dịp kỷ niệm 100 năm thành lập đảng Cộng Sản Trung Quốc và nhân đại dịch Covid, vừa làm một bước ngoặt ngược lại khi đóng cửa Trung Quốc, đặt ý thức hệ lên trên tăng trưởng, và quyền lực của đảng đứng trên sáng tạo.

Dấu hiệu này thấy rõ qua việc nắm lại lãnh vực công nghệ, với cớ chống đầu cơ, bảo đảm cạnh tranh. Trước hết là cản bước Mã Vân (Jack Ma) qua việc buộc ngưng niêm yết Ant Technology, phạt Alibaba 2,8 tỉ đô la. Rồi đến Didi, ứng dụng gọi xe hàng đầu Hoa lục với 90% thị phần và 493 triệu người sử dụng vừa lên sàn Wall Street, bị xử lý với lý do bảo vệ dữ liệu, khiến cổ phiếu sụt ngay 40%.

Không chỉ quốc hữu hóa trên thực tế lãnh vực giáo dục tư nhân trị giá 100 tỉ đô la trên thị trường chứng khoán bằng cách cấm thu lợi nhuận, Tập Cận Bình còn đi xa hơn nữa. Về mặt chính thức là nhằm giảm bất bình đẳng, nhưng thật ra để kiểm soát tư tưởng của ngành giáo dục và xã hội. Bên cạnh đó, các công ty Trung Quốc niêm yết ở nước ngoài không còn được sử dụng Variable Interest Entities (VIE), tức các công ty bình phong giúp tránh né quy định cấm người nước ngoài không được đầu tư vào các lãnh vực chiến lược. Lập tức cổ phiếu các tập đoàn liên quan sụt mất 70%.

Từ « Bốn hiện đại hóa » của Đặng đến « Bốn phong tỏa » của Tập

Thay vì Bốn hiện đại, 2021 sẽ là năm của Bốn đóng cửa. Đóng cửa kinh tế với ưu tiên cho thị trường nội địa hiện đang dậm chân tại chỗ vì vac-xin Trung Quốc với chất lượng tệ hại nên không hiệu quả, nhất là mức cầu yếu vì những lỗ hổng phúc lợi xã hội. Đóng cửa về tiền tệ với việc Ngân hàng trung ương giám sát chặt chẽ mọi hoạt động tài chính, kể cả lãnh vực tiền ảo : Bắc Kinh muốn độc quyền nhân dân tệ kỹ thuật số. Đóng cửa công nghệ qua việc tách rời mạng internet Trung Quốc và thế giới phương Tây. Đóng cửa chiến lược với số tiền cho vay trong khuôn khổ Con đường tơ lụa mới từ 75 tỉ đô la một năm chỉ còn 4 tỉ đô la, đặc biệt là gây áp lực lên Đài Loan để thống nhất bằng vũ lực.

Sự quay ngoắt này khiến thị trường chứng khoán Trung Quốc suy sụp, tư bản ngoại quốc bỏ chạy, cơ quan quản lý chứng khoán Mỹ tạm ngưng cho niêm yết các công ty Trung Quốc vì thông tin tài chính mơ hồ. Hậu quả về lâu về dài là rất lớn.

Việc khai tử giáo dục tư nhân là góp phần kềm hãm tăng dân số. Tăng trưởng đang chậm lại ở mức 5% sẽ còn xuống dốc với việc kiểm soát doanh nghiệp tư nhân và chảy máu chất xám. Trên trường quốc tế, hình ảnh Trung Quốc xấu hẳn đi do đẩy mạnh mô hình tư bản toàn trị, ủng hộ tất cả các Nhà nước thù địch với tự do, và chủ nghĩa bành trướng đi kèm với sự hung hăng cực độ - nhất là về Đài Loan, mà Tập Cận Bình hứa sẽ nhanh chóng sáp nhập.

Theo Le Point, Trung Quốc đóng cửa là một yếu tố quyết định mà các nền dân chủ nhất thiết phải tranh thủ. Khi tự thu mình lại, Bắc Kinh đã tạo điều kiện cho việc bao vây. Các chế độ tự do cần phải thu hút các tài năng sẽ ra khỏi Hoa lục. Xu hướng dân tộc chủ nghĩa và ý thức hệ của Bắc Kinh còn tạo rủi ro đối đầu vũ trang, mà các nước tự do buộc lòng phải chuẩn bị bằng cách củng cố các liên minh và lấy lại vị thế hàng đầu trong công nghệ.

Cách trả đũa Trung Quốc thực tiễn nhất là tái xây dựng các nền dân chủ, giải quyết những biến thái của kinh tế bong bóng, quyền hạn quá lớn của độc quyền công nghệ và các mạng xã hội, lạm dụng dữ liệu cá nhân, bất bình đẳng. Dân chủ chỉ có thể chiếm thế thượng phong so với tư bản toàn trị Trung Quốc bằng cách nối lại với các giá trị đã làm nên thành công của phương Tây : rủi ro và sáng tạo, mở cửa, tự do chính trị.

1. Hoàng hôn của  gà thả vườn?

Hồi nhỏ sơ tán, bác chủ nhà sáng nào cũng thả đàn gà ra vườn sau khi cho chúng ăn 1 ít thóc, chiều gọi về chuồng cũng vậy, còn lại chúng tự bươi móc kiếm ăn. 

Năm kia tới nhà anh bạn cùng lớp ở Ngãi giao, vườn hơn mẫu trồng tiêu thì ảnh không thả gà ra vườn vì chúng bới hư gốc, lợi bất cập hại. 

Anh này cũng thuộc dạng đặc biệt, tốt nghiệp ĐH xong chỉ đi sà lan dầu cho bạn ở Vũng tàu mấy tháng thì nghỉ bảo có tiền mà nguy hiểm quá. Từ đó trở đi không đi làm đâu nữa mà cùng với mấy anh em mỗi người 1 mảnh đất trồng cây kiếm sống. 

Vậy là gà thả vườn có cái lợi kiểu ngụ binh ư nông, chi phí danh nghĩa thì ít thôi còn lại chúng tự bươi móc kiếm ăn. 

Tới 1 lúc nào đó thì sẽ lợi bất cập hại vì chúng phá nhiều hơn có lợi. 

Gà thả vườn nhìn thì tinh ranh nhưng chỉ giỏi vun vén cho bản thân và đàn con.

Cái gì cũng biết làm và làm kiểu làm chơi ăn thiệt nên khi có việc thì dù muốn cũng chả làm được vì đã trót bá nghệ bá tri ra bá láp quen ...chỉ được cái chủ nhà thỉnh thoảng rắc thóc bắt 1 con làm thịt thì tiện, nhưng bắt nhiều là chúng phóng tuốt lên cây dừa Bến tre nằm ngủ làm chủ nhà phải than vườn rộng rào thưa khó đuổi gà khi keo không muốn cho khách nhậu.

Bẫy chuột 

Bẫy ở nhà dạo này hay bắt được chuột to. Mồi chả cá để mấy ngày lăn lóc toàn gián xớ rớ mới đem bỏ đi mắc miếng khoai lang luộc vô. Sáng mai ra 1 chú sập bẫy. 

Lại mắc 1 miếng bánh mì, chưa được 5 phút bẫy sập, tiếng chân chuột cuống cuồng hoảng loạn, Chú chàng đã thoát.

Lại giương bẫy, sáng ra miếng bánh mất biến. 1 chú tinh ranh lấy được miếng bánh êm thấm. 

Chuột rất khôn, rất nhanh và cảnh giác. Nhưng mồi cứ mắc để đấy thì khôn cỡ nào rồi cũng dính vì có nhịn được đâu.