Guanxi và pháp luật

 ÁP LỰC 

 Người VN giờ đại đa số đánh giá người khác qua tiền bạc và địa vị. Điều này gây áp lực rất lớn rất căng thẳng lên mỗi người. 

 Mục tiêu biện minh cho phương tiện nên tất cả các phương pháp đều được tích cực sử dụng. Từ năng lực, mưu kế, quan hệ, lừa dối...Từ hợp pháp tới bất hợp pháp. Dối người lừa nhau đủ muôn ngàn kế

NHẤT THỦ NHÌ VỸ 

 Lạ là thủ đô lại rất ít địa danh có chữ Thủ, hình như cả Hà nội và phía bắc có mỗi Thủ lệ. Vô nam thì bắt đầu nhiều như Thủ dầu một, Thủ đức, Thủ thiêm, Thủ thừa... 

Còn Vỹ thì ngoài bắc có Bạch long vĩ, trung có Vỹ dạ còn nam là xứ đuôi lại hình như không có địa danh nào có Vỹ?

NGHỆ NHÂN 

 Có 1 cậu người Nghệ cứ than người Nghệ khổ cực, thiệt thòi... Tôi mới bảo, mày làm tiền lương mà không biết vận dụng, nhà nước có cả thang bảng lương cho Nghệ nhân mà còn kêu ca.

Covid hạ gục ngành du lịch, tiến tới phá banh toàn cầu hóa?

HIỂU ĐÚNG ĐỂ LÀM ĐÚNG 

 Hôm nay nói về chuyện hiểu đúng. Ai cũng nghĩ mình hiểu đúng nhưng thực ra hiểu là 1 quá trình cũng không đơn giản lắm. 

 Thứ nhất khi chưa chắc chắn thì sự hiểu nó đung đưa theo kiểu ba phải ai nói gì cũng gật rồi đùng một cái nhận ra cái đúng. Biết điều này đúng thì lại thấy xung quanh sao đủng đỉnh thế nên lại dễ sa vào nóng vội chủ quan dục tốc bất đạt. 

 Và nhiều cái tưởng đúng nhưng nó lại xuất phát từ đũng quần chớ không ở cái đầu hoặc ngược lại chỉ từ đầu mà đòi bỏ qua đũng. Cái đúng cũng sẽ vấp phải thử thách, đụng lốp cốp với những cái đúng cũ trước khi trở thành đúng thật.

HIỂU VÀ LÀM 

 Vậy là có 4 trường hợp cơ bản sau:

 - Hiểu đúng làm đúng: thành công là đây chớ đâu, chúc mừng bạn 

 - Hiểu đụng làm đụng: trường hợp phổ biến

 - Hiểu đụng làm đúng: hay không bằng hên 

 - Hiểu đúng làm đụng: trường hợp Nguyễn trường tộ

KHẨU HIỆU LÀ PHẢI HÔ ĐƯỢC 

 Hồi học phổ thông trước khi giáo viên vô lớp bao giờ quản ca cũng bắt nhịp bài hát để giữ trật tự, thường là bài ai nâng cánh ước mơ cho em là thầy cô không quản ngày đêm với hi vọng thầy cô vô sẽ sướng cười đỡ hắc xì dầu. 

 Khi giáo viên vào lớp thì lớp trưởng bật dậy hô: học sinh, cả lớp gào kỷ luật, rồi nó lại học sinh và cả lớp lại trả lời trật tự rồi mới được ngồi xuống. Nên giờ GS Thêm đề nghị bỏ tiên học lễ hậu học văn là có lý. Khẩu hiệu chi mà ỏn ển, không hô được.

Trend bất khả thi 

 Dạo này xu hướng này rõ. Gần đây nhất là thẻ ATM từ hết hạn vào 31.12.21. Nói vậy làm lo quá, mấy hôm sau mới tiết lộ thẻ chíp mới được 25% rồi phải thay đổi đủ thứ và điệp khúc gia hạn lại trỗi dậy. Nhớ trend này bắt đầu bằng đổi bằng lái xe, còn ở giữa là nhiều phong trào như bus nhanh brt,  cccd, zero Covid...

CÁ NHÂN VÀ TỔNG THỂ 

Có nhiều nhận xét người VN khi đi học thì giỏi hơn Tây nhưng khi đi làm thì lại kém xa Tây và lý giải nguyên nhân vì sao lại thế như thể chất, sức tập trung của người mình yếu, không làm được cường độ cao trong thời gian dài rồi người Việt giỏi học thuộc lòng, học vẹt, kém ở khâu sáng tạo, ứng dụng vô thực tế,...

Các nguyên nhân có vẻ đúng nhưng còn 1 điều nữa là họ đã công nghiệp, tiêu chuẩn hóa nên khi ra trường thì sinh viên Tây là các sản phẩm phù hợp với xã hội ấy, có thể lắp lẫn hoặc phối hợp giống như chi tiết trong cỗ máy còn sinh viên VN đa số vẫn chỉ là sản phẩm lai. 

Về nước thì giống gà công nghiệp cũng khó thích nghi với môi trường gà thả vườn còn ở nước ngoài thì cũng phải có thời gian tự hoàn thiện mình từ core thợ thủ công thích làm độc lập sang lối công nghiệp phối hợp.

CÔ GÁI VÓT CHÔNG 

Có dạo tôi hay đọc báo chí của các cụ ngày xưa cách nay chừng 100 năm. Phải nói các cụ thật uyên bác, bàn luận nghị luận đâu ra đấy, văn phong, ngữ pháp nghiêm cẩn hơn đứt bây giờ. 

Nói về nội dung thì anh chị em làm báo bỏ quá cho chớ nhiều món giờ mới mon men tiếp cận gần trình các cụ như truyện, phân tích bình luận về triết thuyết, nghệ thuật, lịch sử...nhưng có 1 thứ đọc thì thấy kém xa bây giờ là nhìn nhận tình hình quốc tế, địa chính trị, chủ nghĩa phát xít. 

 Đọc nghe hơi ngây ngô cũng phần vì xưa thì các cụ chỉ biết TQ, sau Pháp tới thì biết Pháp...thế nên Phan bội châu mới có ảo tưởng nhờ Nhật hỗ trợ mình đánh đuổi Pháp vì cùng là máu đỏ da vàng rồi Trần trọng kim quá sợ hãi vì nghĩ bị dán nhãn thân Nhật là xong phim. 

Đối ngoại ngây thơ vậy là có truyền thống nên chả trách em hoa hậu mang cô gái vót chông tới tận xứ Mỹ, có lẽ chỉ vì giọng ca sỹ Tường vi quá hay, cao vút làm cô mê.

ANH 5T

Anh là sếp phụ trách cơ sở hạ tầng ở địa phương nên quyền thế lớn, dưới 1 người trên vạn người. 

Tính anh thích đánh tennis nên nhiều người cầu cạnh để vào nhóm đánh banh. 

Ảnh đánh cũng có nét nhưng nhiều tuổi nên hay la và đổ lỗi cho cậu đánh cặp vì mày mà thua.

Lạ là quần áo thi đấu của ảnh cũng cũ cũ. Hỏi đứa đệ thì nó bảo đồ mới cả tủ mà ổng thích thế. 

Đi đôi giày mòn vẹt suýt té có cậu chơi cùng khuyên a5 phải đi giày mới giày hiệu chớ giày tàu nát vầy chấn thương hư hết đầu gối thì ảnh mới vội kêu đệ mai mang tao đôi giày mới mày. 

Cái tên nó vận vào người. 5T nên rồi dù hùng mạnh ảnh cũng đủ tiền tình tù tu tội.

Vậy nên bài học rút ra là muốn biết đời mình thế nào hãy suy ngẫm tên mình cho thật kỹ.

NGHỊ QUYẾT CỦA HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ 

Công ty A có hội đồng quản trị gồm nhiều người tài giỏi, cổ đông lớn thực tài thực quyền đầy đủ người ngoài nhìn vô phải mơ ước. 

Vì hđqt hùng mạnh mà lại giỏi giang quá nên bàn luận quyết hết mọi chuyện từ tầm nhìn chiến lược đến chuyện sản xuất kinh doanh, văn hóa đời sống huấn luyện nhân viên...tháng nào cũng có nghị quyết, có tháng 3,4 cái để bám sát tình hình thực tế. 

Nhân viên công ty suốt ngày học tập quán triệt nghị quyết hđqt đến nỗi có người ví như B52 rải thảm. 

Theo bạn công ty đó hiệu quả hoạt động sẽ như thế nào?

Học, học nữa, học mãi 

Vậy lúc nào làm ta

THẮNG VÀ THUA 

Không phải nước mạnh hơn về kinh tế, văn minh hơn luôn thắng trong cuộc chiến tranh mà lý do thắng nhiều khi đến từ lợi thế công nghệ quân sự hoặc lý do nào đó. 

La mã thắng Hy lạp là nước kém văn minh thắng nền văn minh cao hơn chủ yếu do các thành bang đánh lẫn nhau dẫn đến suy yếu. 

Quân Mông cổ rõ là man di đến Đại Việt còn coi thường nhưng nhờ yên cương và bàn đạp đã bá chủ suốt dải Âu và TQ. 

Quân Anh yếu hơn Pháp nhưng đội cung thủ của họ đã ghim tên vào đội thiết kỵ lừng danh của Pháp làm từ đó trở đi Anh trên cơ. 

Tới thời nhà Thanh thì phương Tây dùng pháo hạm đè đầu cưỡi cổ, may mà TQ to quá nên không bị xé lẻ....Giờ nói tới chuyện

TQ và Mỹ . Từ năm 49 thì Mỹ đánh với TQ chỉ có hòa và thua ở Triều tiên, VN. 

Sau TQ 4 hiện đại hóa mạnh lên thì Mỹ lùi dần ra chuỗi đảo thứ nhất. Tới thời Tập CT TQ trở nên quyết đoán hơn thì chuỗi đảo thứ nhất bao vây TQ trở nên rung rinh và Mỹ lại bắt đầu lùi ra xa hơn, tới chuỗi đảo thứ 2 mà liên minh AUKUS, gia tăng căn cứ Guam là minh chứng. 

Tóm lại từ 50 tới giờ Mỹ lùi và TQ tiến.

VĂN MINH 

Hôm qua có viết thời Trần Đại Việt coi quân Mông cổ là man di nhung địch có bạn nói nghe sao sao.

Sở dĩ như vậy là vì các cụ xưa coi văn minh Hoa hạ trong đó có Nho giáo là số 1 chớ không quan tâm đến quân sự, kinh tế, thương mại. 

Do đó khi quân Mông cổ đánh Tống thì nhà Trần quyết định ủng hộ Tống chống lại Mông cổ. 

Sau này thời nhà Nguyễn cũng coi mình là Nho giáo văn minh hơn nhà Thanh nên vẫn tự nhận mình là Hán nhân. Tới khi Pháp tới thì các cụ cũng coi họ là man di và mình là trung tâm văn minh. 

Tóm lại với Nho giáo thì hơn nhau ở ý thức hệ, ai nho kém thì kém văn minh. 

Chúng ta có thể thấy điều này ở Tam quốc diễn nghĩa, tôn Lưu bị hết mức và dìm hàng Tào tháo tới nơi tới chốn.

GUANXI VÀ PHÁP LUẬT 

Đọc sử TQ cái chúng ta thấy rõ là cuộc đấu giữa phe Nho gia và Pháp gia.

Pháp gia thắng trận vẻ vang vào đời Tần thủy hoàng với việc đốt sách chôn nho khét tiếng  nhưng không bao lâu sau tới thời nhà Hán thì Nho giáo lên hàng độc tôn và Pháp gia xuống làm em út, thứ yếu cho tới tận sau này. 

Câu hỏi đặt ra là vì sao pháp gia thua?

Có nhiều nguyên nhân, trong đó có vấn đề về khoảng cách quyền lực. 

Ta đã biết thời Tần thủy hoàng thì phong kiến TQ trở thành tập quyền, vua là con trời, tất cả thuộc về vua khác biệt với phong kiến châu Âu là lớp quý tộc vẫn có đất đai của mình. 

Chính vì khoảng cách quyền lực giữa vua và quan, sĩ lớn như vậy bắt buộc tầng lớp này phải liên minh, quan hệ chặt chẽ với nhau để tạo thế cân bằng quyền lực. 

Ví dụ kinh điển là vua Tần thủy hoàng triệt hạ Lã bất vi và phe đảng. 

Và sự liên kết, quan hệ  này được gọi là guanxi. 

NGÀN NĂM MƯU KẾ 

Người TQ tổng kết rằng về cơ bản họ chỉ có mưu kế chớ không có triết học. Những lý thuyết mà người TQ nghĩ ra đều xoay quanh quan hệ giữa người với người nên người Việt thường nói Tàu thâm hay Tào tháo tổng kết: gốc ở nhân nghĩa, dựa vào quyền mưu. 

Guanxi nghĩa tiếng việt là quan hệ, kết nối và có rất nhiều định nghĩa khác nhau nhưng tựu trung lại là quan hệ trao đổi đặc quyền với nhau kiểu ông giơ chân giò bà thò chai rượu. 

Từ nền tảng guanxi rộng lớn này thì Nho giáo mới phát triển. Có thể nói Nho giáo là phần thể chế hóa, phần nổi của tảng băng guanxi. 

TQ có chủ thuyết về âm dương, nên quan hệ của guanxi và pháp luật cũng chính là quan hệ âm dương liền lạc với nhau. 

Kỳ sau ta sẽ xem xét cụ thể về tính âm dương này.

ÂM DƯƠNG giường ấm

Theo luật âm dương thì guanxi và luật pháp sẽ có những mối quan hệ sau:

- Đối lập với nhau:

Đối lập là sự mâu thuẫn, chế ước và đấu tranh giữa hai mặt âm dương. Ví dụ như guanxi nếu mạnh sẽ bẻ cong luật pháp, lấy luật phục vụ cho những đối tượng đặc quyền và ngược lại nếu luật pháp quá mạnh bỏ qua khía cạnh tình cảm trong xã hội trở thành vô cảm kiểu Gia ve...nên guanxi và luật pháp theo quan điểm của người TQ sẽ tối ưu khi chúng cân bằng, hài hòa.

- Hỗ căn nương tựa vào nhau:

Hỗ căn là sự nương tựa lẫn nhau. Hai mặt âm dương tuy đối lập với nhau nhưng phải nương tựa vào nhau mới tồn tại được, mới có ý nghĩa. Cả hai mặt đều là quá trình phát triển tích cực của sự vật, không thể đơn độc phát sinh, phát triển được.

Vì coi trọng guanxi nên đương nhiên luật pháp sẽ thiếu và không đầy đủ nên để công việc trôi chảy thì quan hệ sẽ giúp kết nối, san phẳng, làm trơn những lỗ hổng, khiếm khuyết, mù mờ không rõ ràng của luật.

VD TQ thời sau Mao CT. Khi đó mới bắt đầu hình thành luật nên để công việc chạy thì guanxi đã giúp đỡ rất nhiều. Người TQ đặc biệt đề cao guanxi vì 4 hiện đại hóa của họ thành công, các tấm gương doanh nhân thành công đều nhờ ở phần lớn việc kết nối của mạng người Hoa trên thế giới như Đài loan, Hongkong, Singgapore, Mỹ...với người Hoa đại lục và cũng nhờ cơ hội đại lục mang lại mà lớp Hoa kiều ngày càng có trọng lượng trên thế giới.

- Guanxi và luật pháp âm dương tiêu trưởng:

Tiêu là sự mất đi, trưởng là sự phát triển, nói lên sự vận động không ngừng, sự chuyển hóa lẫn nhau giữa hai mặt âm dương.

Như khí hậu bốn mùa trong năm luôn thay đổi từ lạnh sang nóng, từ nóng sang lạnh. Từ lạnh sang nóng là quá trình "âm tiêu dương trưởng", từ nóng sang lạnh là quá trình "dương tiêu âm " do đó có khí hậu mát, lạnh ấm và nóng.

Vận động của hai mặt âm dương có tính chất giai đoạn, tới mức độ nào đó sẽ chuyển hoá sang nhau gọi là "dương cực sinh âm, âm cực sinh dương, hàn cực sinh nhiệt, nhiệt cực sinh hàn" như trong quá trình phát triển của luật pháp sẽ có giai đoạn guanxi hỗ trợ, guan xi chống lại, guanxi làm hại, làm hư hỏng pháp luật

- Guanxi và luật pháp bình hành:

Hai mặt Guanxi và luật pháp giống như âm dương tuy đối lập, vận động không ngừng, nhưng luôn luôn lập lại được thế cân bằng, thế quân bình giữa hai mặt.

Sự mất thăng bằng giữa hai mặt âm dương biểu hiện cho sự phát sinh ra khuyết tật trong thể chế.

Tóm lại 4 qui luật cơ bản của âm dương nói lên sự mâu thuẫn thống nhất, vận động và nương tựa lẫn nhau của guanxi và luật pháp.

Từ 4 quy luật trên, khi vận dụng người ta còn thấy một số phạm trù sau:

 Sự tương đối và tuyệt đối của hai mặt âm dương:

- Sự đối lập giữa 2 mặt âm dương là tuyệt đối, nhưng trong điều kiện cụ thể nào đó nó có tính tương đối. Luật pháp bất vị thân hay quân lệnh như sơn tuy nhiên trong những điều kiện đặc biệt thì lại nén bạc đâm toạc tờ giấy hay cái gì không mua được bằng tiền sẽ mua được bằng rất nhiều tiền.

- Trong guanxi có luật và trong luật có guanxi:

Bang hội, quan hệ cũng cần có luật và trong luật thực ra cũng bị điều chỉnh, dẫn hướng theo nhóm lợi ích

- Bản chất và hiện tượng:

Họ Vương có kẻ lại già, cũng trong nha dịch lại là từ tâm.

Tuy làm cò nhưng mà tốt, giúp cho việc được trôi chảy.

AI GUANXI?

Vì quan hệ, kết nối có lợi nên số người tham gia đông đảo và có thể chia thành:

Guanxi hàng ngày hay còn gọi là guanxi đại chúng:

Việc quan hệ kết nối hay như dân VN gọi là chạy là việc thường ngày ở huyện vì quan hệ mang lại quyền lợi nên ai ai cũng thủ sẵn các mối quan hệ để lo học cho con, tìm việc làm, chữa bệnh, làm giấy tờ nhà đất...mọi thứ...được thể hiện ở câu ngày thường nén nhang chẳng thắp, lúc gấp ôm Phật mà kêu rồi bán anh em xa mua láng giềng gần, một người làm quan cả họ được nhờ...vô cùng phong phú. 

Nhiều người tự hào VN cái gì cũng chạy vậy là chưa chắc đã hơn được người TQ nhỉ?

Quan hệ kết nối xám và đen là những quan hệ 50/50 hoặc bẻ cong qui định pháp luật thì có 

Mafia đen, xã hội đen: nghề truyền thống là buôn lậu, bảo kê, ma túy, cờ bạc, đòi nợ...

Mafia đỏ: mua quan bán chức, dự án, chỉnh sửa luật lệ, chạy án, bảo kê...

và sự hợp tác giữa mafia đen và mafia đỏ như giải tỏa mặt bằng, những việc mà bên kia không tiện ra mặt...

THỊNH VƯỢNG CHUNG 

Các giai đoạn quan hệ kết nối guan xi sẽ là tìm kiếm, kết nối và duy trì. 

Tìm kiếm những người có khả năng, có quyền lực là quan trọng nhất, thường tìm kiếm cơ hội kết nối ở trong gia đình, bạn bè từ nhỏ, họ hàng, đồng hương, đồng môn, đồng nghiệp, quan hệ công việc, họp hành, hàng xóm...sau đó các kỹ thuật kết nối làm quen duy trì được đưa ra. 

Như tôi quen 1 ông anh xã hội trước cùng bạn tù Côn đảo với ông 10 Hải GĐ sở nhà đất. Từ quan hệ đó anh quen suốt lượt các trưởng phòng trong sở, thân tới mức có bữa rủ ảnh đi ăn sáng thì ảnh nói chờ chút tao phải lên nhà ông 2 (1 trưởng phòng quyền lực) thay nước cho bể cá của ổng cái đã. Ảnh bảo ông 2 quí cá lắm, chỉ có tao là ổng cho thay nước thôi mày. 

Quan hệ khó khăn thế nên khi cần tiếp cận họ thường thông qua cò để giải quyết, Thuyết buôn vua là 1 ví dụ. 

Như vậy guanxi chỉ ngày càng mạnh lấn át luật pháp và nảy sinh tư bản thân hữu hùng mạnh, làm chênh lệch giàu nghèo gia tăng. 

Trước rủi ro này Tập CT mới phải đề ra quyết sách thịnh vượng chung chứng tỏ tư bản thân hữu và chênh lệch giàu nghèo ở TQ đã tới lúc phải giải quyết để đưa về trạng thái cân bằng hài hòa là quan điểm trị quốc truyền thống của TQ.

Ngụ cư

 NGỤ CƯ 

 Dân mình nông nghiệp, miếng đất quí hơn vàng nên đối xử với người nơi khác tới rất khắc nghiệt. Dân ngụ cư phải ở 3 đời mới được bình đẳng với dân làng bình thường và phải làm những việc kém thế như thằng mõ, giải chiếu giữa làng... Cho nên thường người địa phương nào làm quan ở địa phương ấy kết thành bè cánh rất vững chắc. 

Cho tới thời Nguyễn thì chính quyền trung ương mạnh mới ra luật hồi tỵ, từ đây quan phải là dân ở nơi khác đến. Tới thời Pháp công chức bổ nhiệm toàn cõi Đông dương, không phân biệt nơi sinh. 

VN giờ cũng theo chế độ luân chuyển. Người nơi khác đậu tạm bến thời gian ngắn thì êm vì địa phương biết đằng nào anh cũng đi, ở đây vui vẻ 2 bên hỗ trợ nhau. Nhưng nếu anh tính bài thường trú leo cao chui sâu thì nó lại là câu chuyện khác. Nên việc anh huyện Cô tô bị úp sọt thân bại danh liệt là đỉnh của mâu thuẫn ngụ cư thường trú ấy.

Người số 1 của thị trường chứng khoán Việt nam, ông Lê Văn Châu. Nếu các công ty, doanh nhân thành đạt nhờ TTCK chung tay lập 1 quỹ trao giải về nghiên cứu, khuyến khích bảo vệ phát triển TTCK thì thật thiết thực

TRẠNG GỒNG 

 Xưa có chàng trai nọ học dốt con nhà nghèo. Vậy là chàng phải bỏ văn học võ kiếm kế sinh nhai. May mắn được minh sư chỉ cho món võ gồng. Món đó đơn giản, cứ đốt bùa giấy hòa nước uống là xuất thần mắt trợn ngược đầu cứng như đanh lao vô đối thủ húc 100 trận 100 thắng. Thế là chàng trở thành trạng võ, dân gian quen gọi là trạng gồng.

 Khi con cái tới tuổi đi học chàng nghĩ mình xưa học ít phải đánh nhau vất vả, giờ ta cho con học chương trình khó hơn tụi con Do thái học gọi là phương pháp B52 rải thảm thì con ta ắt sẽ thành tài. Con chàng từ đấy học lút mặt, người còi dí còi rị không ai biết là con nhà võ. 

Lạ thay nó học ngày càng dốt nên phải cho học thêm để gà bài. Rút cục điểm cao nhưng học vẹt, đề ra khác chút lại như cha nó ngày xưa. Để tiếp tục dùi mài, nó tiếp tục chương trình du học nước ngoài để thực hiện ước mơ đuổi kịp và vượt Do thái mà trạng gồng đã đề ra.

MÓN ĂN VIỆT 

 Món ăn Việt phù hợp với xu hướng heo thì bây giờ. Nó cân bằng, không nhiều dầu mỡ, tinh bột...và ngon lành đa dạng...vì 1 phần lớn do ta ăn quen. Nhưng cũng như tiếng nói chia vùng như tiếng bắc, tiếng trung, tiếng nam trung bộ, tiếng miền tây ...thì món ăn sở dĩ đa dạng cũng do nguồn gốc của nó: 

- món bắc: gốc tàu , - món thái lai tàu - món tàu lai mường - hỗn hợp tàu thái mường - món chăm lai tàu - món khmer lai tàu - hỗn hợp tàu thái mường chăm khmer Pháp 

 Vậy là không đâu thể hiện sự pha trộn rõ rệt bằng món ăn Việt.

THUỐC THÁNH ĐỀN BIA 

 Trong Xuân tóc đỏ, khi cụ cố Hồng bị bệnh nặng, nhà mời từ thầy lang đông y, thầy tây y bác sỹ, thầy cúng đến chạy ra đình Quán thánh xin nước thánh...Vậy là ta thấy mọi thứ chung sống hòa bình và tín ngưỡng dân gian truyền thống trần sao âm vậy, có thờ có thiêng có kiêng có lành rồi chỗ nào thiêng thì thờ, mà có thờ ắt hẳn linh.

 Sau năm 54 bài trừ mê tín dị đoan thì những bài cầu bình dân trộn giữa Phật Lão Nho Mẫu biến mất. Thay vào đó thì họ lại kiêng đủ thứ như kiêng theo ngày, kiêng bước chân trái, ra ngõ gặp gái...do không thờ cúng công khai được. Sau đổi mới thì việc thờ cúng lại nở rộ hơn xưa và đó là 1 gặp khổng lồ 100 hoa đua nở. 

Màu mỡ tới mức nhà chùa giờ làm luôn cúng dâng sao giải hạn, xin xăm coi ngày...âu cũng là cái liễn vì khi con người ta miệng nói vô thần thì trong vô thức sẽ tự nhiên theo những tín ngưỡng dân gian truyền thống ngàn đời xưa vì họ đang trên cây cầu hành trình lâu dài tới tôn giáo.

THIÊN DI 

Nếu Tử vi lý số đúng thì có lẽ VN đóng ở cung thiên di. Người VN thiên di nhiều và thường là thành công. Nhẹ nhẹ thì từ quê ra phố, từ bắc, từ trung vô nam và triệt để hơn thì từ VN ra nước ngoài. Đa số hội nhập bình thường nhưng có vài trường hợp xảy ra do sốc văn hóa. 

Có đứa cháu, cha mẹ nó cho đi học IT bên Mỹ. Cả năm hầu như nó ở trong nhà, không giao tiếp với ai, ăn toàn pizza và mì tôm, sụt gần 20kg. tất nhiên là không học hành gì được, về nước khoảng 1 năm thì trở lại bình thường. Ba nó bảo, gia đình có 2 lỗi là thằng đó không biết làm việc nhà, nội trợ và cho đi học ở nơi qua sức nó. 

Có ông anh, làm bếp tàu Seaprodex cho 2 con sang Mỹ mở công ty BĐS làm ăn ok. Ảnh bảo để tao sang đấy định cư luôn. Khoảng năm sau ảnh về, bảo tao bị nổi chàm khắp người không biết lý do. Đi nhiều nơi, tới ông bác sỹ mới nói do anh bị stress. Quả có thế, anh về thì khỏi bệnh. Anh nói lý do sang đấy buồn quá mà tính mình thích tụ vạ nhậu nhẹt, em út nên giờ có sang chỉ du lịch thôi. 

Cũng còn trường hợp sang Tây còn trẻ bị chứng ngáo Tây hoặc quay lại bài Tây ghê gớm sẽ kể vào hôm khác.

Trend văn hóa là: 

 Không ăn thịt chóa 

 Không xóa di tích 

 Không pha đèn lóa 

 Không được chế chóa 

Giảm bớt hóa vàng

SỢ 

 Dạo chưa có con sida hầu hết đá chân trần, khi biết hiv ghê gớm mới chịu đưa 3 con sói vào cuộc. Đi 2 bánh đầu trần cũng không sợ, tới giờ ai ra đường không nón bảo hiểm lại sợ. 

 Con Covid đầu tiên mọi người không sợ, sau sợ quá. Giờ vẫn sợ dù 5k, có vacxin, thuốc chữa. Nhưng từ khi SG hiểu phải sống chung thì không còn sợ hãi nữa, chỉ còn cẩn thận thôi.

25 năm ngày thành lập ubcknn (26.11.1996-26.11.2021) 

 TRƯỞNG PHÒNG IT ĐẦU TIÊN 

 Có 1 điều thú vị là sếp IT đầu tiên của HOSE và của ngành chứng khoán lại là một cô gái. Không chỉ rành IT mà cổ còn đi phiên dịch cho sếp Hoàn khi ổng làm thạc sỹ ở ĐH Hongkong. 

 Có sự trùng hợp khi sở giao dịch chứng khoán Thái lan sang giúp đỡ cài đặt chuyển giao phần mềm giao dịch của họ cho mình thì đội IT cũng có mấy cô gái trẻ người mảnh khảnh giống cô IT bên mình, đúng là dân IT có nét giống nhau. 

 Dân xứ trái cây mà mấy cô này rất khoái ăn chuối sấy ở chợ Bến thành vì trái nhỏ ngọt và thơm. Sau những đợt nước rút tăng ca kíp đi sớm về trễ vất vả dài ngày thì sức con gái đuối, có hôm ngất xỉu. 

 Ba của cổ là thầy giáo Cù An Hưng rất nổi tiếng trong giới luyện thi đại học xót con gái đã quyết định xin nghỉ việc vào 11.1999.

Tiên học lễ hậu học văn 

là câu nói truyền thống quá quen thuộc với mọi người nên khi GS Thêm đòi bỏ thì gây bão dư luận vì động tới tâm tư tình cảm nho giáo mặc định.

 Tuy nhiên đứng về lý thì câu này không nhất quán với triết lý giáo dục VN từ 54 tới nay. Đúng ra khẩu hiệu phải là hồng và chuyên mới chính xác. Tất nhiên là đó là lý, còn tình là chuyện khác

Đôi bờ

 AN NINH GIAO THÔNG 

 Đường sắt cao tốc TQ phát triển nhất thế giới. Có nhiều lý do như dân số đông và mạng lưới đường sắt liên hoàn làm người dân lựa chọn, giá xây dựng, giá vé rẻ, thời gian cạnh tranh được với hàng không... Tất cả đều đúng và TQ đã thực hiện xuất sắc version 2 của hệ thống xe lửa phương tây tk 19. Nhưng còn 1 lý do nữa là TQ nắm được công nghệ, tự chủ sản xuất được đường sắt cao tốc, còn hàng không thì chưa thể. 

 Người TQ có tính lo xa cho an ninh giao thông khi bài toán đặt ra Mỹ cấm vận phụ tùng máy bay thì sẽ như thế nào?

ĐÔI BỜ 

 Tôi thích ngắm nhìn sông. Khi rảnh có thể ngồi hàng giờ ngắm 50 sắc thái của dòng sông. Từ mặt nước , giòng chảy, thuyền bè tới cây cối bãi ven sông. 

 Trong ký ức thời sơ tán của tôi là bãi rươi đẻ đỏ thẫm, người người đi vớt, xúc rươi nói cười ầm ĩ. Cũng ở bãi rươi này lần đầu tôi biết tới khái niệm lãnh địa. Đang hăm hở xúc rươi thì có 1 thằng choai choai chặn lại bảo mày không phải người vùng này, cấm được vớt rươi. Anh trai làng dẫn tôi theo phải giải thích, điều đình mãi. 

 Phà Quý cao trên sông Luộc khi khởi hành luôn có 5,7 thanh thiếu niên đi theo 1 đoạn rồi nhảy ùm xuống sông bơi về bến. Những người lái phà thản nhiên như không vì là cảnh hàng ngày. Vậy mà có hôm tôi đi, phà đông lắm, tự nhiên có người rơi xuống sông, tiếng la hết tìm kiếm nhưng người không thấy tăm hơi mà phà vẫn chạy tới.

Sông Hồng 

 Tôi thường ngắm sông Hồng từ cầu Long biên khi đi tàu hỏa, xe hơi,xe máy và đi bộ. Con sông Cái đỏ ngầu phù sa rộng mênh mang vào mùa lũ như sông Tiền sông Hậu còn khi nước ít thì những cồn đất rau cải, ngô bắp tốt tươi có lẽ là cảm hứng để Hoàng Việt viết về bãi lúa nương dâu còn đó muôn đời. Cũng vào mùa này nó mang tên Nhị hà và khi người Pháp qua hẳn vào mùa lũ nên sông Hồng từ ấy mới trở thành cái tên quen thuộc. Nếu Đà nẵng có những bãi cát dài miên man thu hút trai trẻ chơi bóng đá thì bãi Long biên cũng vậy, bãi bồi này từng in dấu chân bao quái kiệt thửa còn vô danh. Từ ngày có thủy điện Hòa bình thì sông Hồng trở nên hiền hòa và vùng đất ngoài đê trở thành đô thị. Mới đầu cũng cấm cản kinh nhưng sau mọi người đều nhận ra rằng vùng đất này đã ở tốt. Đó chính là công của CCCP đã trị thủy thành công, một việc mà người Pháp chịu thua.

CẦU RÀO 

Nếu SG có cầu Sơn, cầu 3 cẳng thì HP có cầu Rào, cầu Đất. Sông cầu Rào nhỏ không có gì đặc biệt ngoại trừ hồi nhỏ tôi lê la ở bãi sú vẹt cùng đám bạn câu cá ngạnh, bắt cáy, bơi lội. Con cáy giống con cua mà chân đầy lông, dạo đó mọi người không thích bằng cua, rạm vì nó hôi rình. Vậy mà hôi hôi nên được nhớ, giờ mắm cáy chấm rau lang luộc là đặc sản. 

 Lối thảm len đi ra có 1 cầu cảng nhỏ lúc nào cũng có người ngồi câu mà chẳng mấy khi có tàu thuyền, con cá ngạnh nhỏ nhỏ, chặt đầu lột da kho tiêu ăn thơm lừng. Chơi chán thì tập bơi gần chỗ sà lan đậu, có thằng không biết bơi thập thò mép nước bị đẩy xuống. Báo hại phải 3,4 đứa mới dìu được cậu vào bờ khi đã gần ngất, tái xanh tái tử. 

 Sông cầu Rào nhỏ nhưng chảy xiết, đứa bạn học cấp 2 có ông anh đang học hàng hải trong đội tuyển bơi của trường ngày nào cũng bơi sông, 1 hôm lặn thế nào bị kẹt dưới đáy sà lan chết đuối làm nhà nó khóc quá trời. 

 Có hôm, thằng bạn rơi dép Lào vì tật ưa sạch rửa chân, thế là dép trôi tới tận cầu phao chỗ cầu Rào bây giờ. Có lúc nó trôi gần phao chỉ gang tay là lấy được nhưng xoáy nước đã nhấn chìm và đưa ra xa hẳn. Thất vọng mãi rồi nó thả nốt chiếc dép kia xuống sông cho nó dập dình trôi đi. 

 Còn sông Tam bạc thì bãi rộng và thoải hơn nhiều, lũ còng gió nhỏ bé càng to sặc sỡ chạy thoăn thoắt. Sông rộng, bờ rộng thế nên Pháp mới chọn đặt nhà máy đóng sửa tàu ở đây, xa xa vẫn có nồi hơi cũ rỉ sét, dạo đó chưa có ve chai thu mua phế liệu thì phải. 

 Cũng ở đây tôi gặp 1 thằng bé con thủy thủ chìa ra gói mì 2 tôm, đó là lần đầu tiên thấy và ăn mì ăn liền. 2 thằng chạy chơi chán rồi chui xuống buồng máy tìm ba tôi đang sửa tàu mà chả thấy ông ở đâu. Buồng máy rộng lắm không 1 bóng người, tôi cứ nút bấm đỏ, cần gạt đỏ là bấm là gạt chờ nó hú rồi ù té chạy lên boong, bên kia sông cũng là 1 xưởng sửa chữa sà lan.

SÔNG LAM NÚI HỒNG 

 Theo các cụ thì núi là khung xương, sông là mạch máu như cơ thể sống. Đất nào có sông núi hùng vĩ thì đất đó địa linh nhân kiệt. Đồng bằng sông hồng có núi Tản sông Đà khí thế lớn nhưng Hà nội chỉ ở mức sông Tô núi Nùng bé bé xinh xinh, nếu bây giờ thông sạch được Tô lịch thì Hà nội mới có thế rồng xanh bay. 

Nghệ tĩnh nổi tiếng với sông Lam núi Hồng. Sông miền trung khi bình thường trong xanh như mắt người con gái sông La. Đi dọc bờ sông Lam thường thấy những trạm bơm xây cao nằm chơi vơi cách dòng nước vài chục m, chứng tỏ mực nước ngày càng thấp như khẳng định ý đồ thay trời đổi đất là trò con nít. 

Và nơi đây có rú Nguộc đâm sát sông Lam. Ngồi trên xe khi vô khúc cua 1 bên là sông sâu hun hút, 1 bên là vách đá dựng muốn che xe không khỏi rùng mình. Nước xanh như ngọc, bãi cát vàng, vực sâu rú hiểm và trạm bơm chơi vơi như thể địa thì linh, nhân thì kiệt nhưng kẹt. 

 Từ ngày chia làm 2 tỉnh thì khí đế vương cũng giảm, Hà tĩnh tươi mát vượng hơn nhờ hồ Kẻ gỗ làm giảm hẳn nắng gió Lào.

PHỤ LỤC VỀ SÔNG TÔ NÚI NÙNG 

Vì sao HN lại chọn sông Tô lịch và núi Nùng? Sông Tô lịch xưa 2 đầu nối với sông Hồng nên ngon lành: Nước sông Tô vừa trong vừa mát Anh ghé thuyền đậu sát thuyền em Chớ không phải bí rị như bây giờ còn núi Nùng ở khu vực điện Kính thiên, nơi cao nhất Thăng long. 

Như có giả thiết rằng Tô lịch chính là Lô tịch, có nghĩa là nếu dựa vào mình thì tịch, không tồn tại được. Lịch sử cũng cho thấy thời phong kiến thì dựa vô TH, sau dựa vô Pháp, LX, TQ...tuy tự chủ nhưng vẫn phải có chỗ dựa vì nước nhỏ yếu. 

Còn núi Nùng là núng thì lùi, đúng kiểu đánh nhau truyền thống chống ngoại xâm của ta. Cứ thế địch mạnh thì ta vườn không nhà trống, chạy cái đã. Tới khi địch mỏi mệt vì dịch bệnh, phân tán thì ta quay lại tập kích, phục kích rồi truy kích. Bài này luôn thắng trong lịch sử

SÔNG THUYỀN 

 Nhỏ đọc Giòng sông phẳng lặng của Nguyễn vỹ sau thấy ổng tả đúng thật, trong ngày nắng đẹp nó phẳng lặng không ngờ. Sông Hương thì quá nổi tiếng rồi.

Khi có người hỏi Bùi giáng về Huế thì ông trả lời: 

Dạ thưa, phố Huế bây giờ 

 Vẫn là núi Ngự bên bờ sông Hương. 

 Sông đẹp và chất Chăm của vùng đất này hiện rõ trên sông với du lịch, nghe ca Huế bình dân thì lên thuyền rồng chỗ bến tòa khâm, muốn thấy tập quán sống cả nhà trên thuyền thì tới xóm vạn chài...và có con thuyền nữa mà nhà thơ CM Tố hữu xa Huế từ thanh niên vẫn nhớ là cô gái sông Hương. Truyền thống mạnh quá và khung cảnh thi vị rứa thì ước mơ của ông không thành hiện thực nổi là điều người bình thường nào cũng hiểu. 

 Sông Hàn ở Đà nẵng so với bãi biển thì không thể ấn tượng bằng nhưng đây là con sông mà người 2 bờ nói tiếng khác hẳn nhau do người Việt dừng chân ở bờ bắc tới mấy trăm năm mới qua được bờ nam. 

Hôm tôi qua hàng quán bờ sông sát chân cầu đông nghẹt người chờ coi rồng khạc lửa. Hóa ra với người LĐ tầm như Nguyễn bá thanh có thể biến 1 bờ sông bình thường trở thành khác biệt.

ĐÔI BỜ TƯƠNG PHẢN

 Sông SG là 1 giòng sông đẹp, dù khi bạn ngắm giề lục bình trôi, tàu thuyền sà lan chạy trên sông hay ở trên cao ngắm nhìn dòng sông ráng đỏ uốn lượn giữa vùng đất mênh mông. 

Dù vào lúc sáng trưa hay hoàng hôn, ngày nắng hay sa mù đều có vẻ đẹp riêng của nó. Năm 85 đi tàu Thống nhất từ Vũng tàu vào, sau một hồi quanh co với 2 bờ cây mắm lúp xúp là tới tàu bè náo nhiệt và quận 1 hiện đại nhô lên thật ấn tượng vì ngày đó HN còn ảm đạm lắm. 

 2 bờ sông là sự tương phản rõ rệt, bên này phố xá, đô thị, cầu cảng, thuyền bè trải dài thì bờ bên Thủ thiêm làng quê thứ thiệt với dãy pa nô quảng cáo sừng sững. Khi qui hoạch khu đô thị Thủ thiêm, có dạo ý tưởng chuyển khu hành chính, ubnd sang đó nhưng sau bị gác lại. 

Một quyết định quá khôn dẫn đến hiện trạng Thủ thiêm ngổn ngang như bây giờ. Và mé bên cảng SG, khu cao ốc sẽ mọc lên thay vì khu chợ đêm dọc cảng. Cũng như thế, cột cầu Thủ thiêm 2 ưỡn mình không ngó nhà máy đóng tàu Ba son nữa, vì ở đó khu đô thị trải dài tới cầu SG đã mọc lên.

CHỢ NỔI 

Tứ kỳ là nơi có 4 con sông giao nhau thì Phụng hiệp có 7 . Anh bán chiếu cà mau đi lang thang ngã 5 ngã 7 lâu quá nên khi tới thì người em mua chiếu đã đi lấy chồng. 

Có lần tôi đi chợ nổi Cái răng Cần thơ từ tờ mờ sáng cùng với mấy chị em cơ quan, xuồng lịch xịch chạy ra tới giữa sông mới phát hiện ra không có áo phao mà xung quanh là sóng vỗ, bờ xa lắc nên mọi người nghiêm trang hẳn, không dám giỡn hớt nữa. 

 Sông rộng vậy và giao nhau chằng chịt nên chợ mới họp trên sông cho tiện lối bán buôn mua sỉ. Ngày nay chợ nổi trình diễn cho khách du lịch là chính nên hàng hóa không còn nhiều như xưa nhưng lại thêm màu xanh xanh đỏ đỏ. 

 Nhìn chiếc ghe chở lu be lút hẳn ngang mặt nước lại nhớ dạo mới đi làm giao nhận hàng trên sông. Trưa nắng xuống xuồng 3 lá mua trà đá uống, em chẻ cục đá cho vô ly rồi múc nước sông thành ly trà đá, ở dưới xuồng mới thấy sóng là to và sông thật rộng. 

Bây giờ bờ sông nhà xây nhiều khang trang hơn trước nhưng cửa hậu vẫn ra tới mép nước và có cầu xây hoặc cầu gỗ để xuồng ghe cặp, cả một quãng sông dài hầu như nhà nào cũng vậy. 

Dạo đi tới sông Tiền đường lòng khấp khởi vì sắp được ngắm nơi Kiều trẫm mình và hy vọng rửa tay rửa chân ở đó nhưng rồi thất vọng vì đường xe chạy sát bờ có lan can sắt và kè bê tông phẳng lỳ không có bậc lên xuống. Vậy là chỉ còn đứng ngắm từ xa. 

Ngược với bờ sông Hàn ở Seoul, cả bờ sông rộng rãi làm công viên, bến du thuyền, nơi đậu xe hay bờ sông Tokyo, NewYork du thuyền to nhỏ đậu san sát, xem ra nhìn bờ sông có thể thấy được dân ở đó giàu có tới mức nào. 

Bờ sông miền Nam cũng giống như bờ sông bên Cam pu chia hay Thái lan, các quán nổi ven sông ngồi nhậu thật đẹp, gió sông mát rượi, xa xa thuyền ghe chạy thật yên bình. 

Nói tới bờ sông lớn thì cũng không thể quên được đôi bờ rạch nhỏ, nước lên 2 bên rừng tràm rừng đước, xuồng chạy tới đâu cây như rẽ ra tới đó, có lúc tưởng đâm vô bộ rễ cây đước-móng chim đại bàng thì chàng lái xuồng điệu nghệ bẻ cua hoặc chui qua đám rễ cao nhòng, ấn tượng thật khó phai.

VÌ SAO CHÍ PHÈO GIẾT BÁ KIẾN 

Chí phèo là tay sai của Bá kiến, cả làng ai cũng sợ vì hắn liều lĩnh, khỏe và rạch mặt ăn vạ. Làm nghề ấy phải có sức khỏe và liều lĩnh vì dân quê cũng rất khỏe, thấy yếu yếu là họ bẻ cổ. Vậy bí quyết giữ sức khỏe của Chí phèo là gì trong khi hắn uống rượu tối ngày? 

Tuệ tĩnh nói: bế tinh dưỡng khí tồn thần...và Chí phèo xưa không chịu bóp đùi cho bà ba đến nỗi đi khỏi làng đến mấy năm thì ta thấy bí mật giữ sức khỏe của Chí phèo co lẽ ở chỗ bế tinh này đây. 

Tới khi cậu Chí say vật thị Nở có 1 đêm là hôm sau ốm bệnh liền, hôm sau nữa tới thì Nở ẩy cái té ngã chổng cẳng vì Chí phèo đã mất gin nên giờ yếu nhớt. Tương lai thế là tuyệt vọng vì yếu vậy đằng nào cũng chết, thế là Chí phèo vác dao lụi Bá kiến.

CHUYỂN ĐỔI SỐ 

Trong đợt Covid vừa qua, 1 trong những ngành ít chịu ảnh hưởng nhất là Thị trường chứng khoán. Có nhiều lý do nhưng cốt lõi là các CTCK đã chuyển đổi số tương đối sớm. 

Năm 2000, khi TTCK đi vào hoạt động thì các CTCK có đại diện giao dịch tại sàn. Từ đây lệnh được nhập từ bàn phím vô hệ thống giao dịch của Trung tâm giao dịch chứng khoán. Tất nhiên làm như vậy thì bị nghẽn lệnh nên nhanh chóng sau đó HOSE nâng cấp cho phép giao dịch từ xa. 

Các CTCK được cởi trói nhanh chóng mua core giao dịch từ nước ngoài và 1 làn sóng nước ngoài mua, góp vốn vào CTCK đã diễn ra và 1 trong những công cụ chính để cạnh tranh chính là việc số hóa từ mở tài khoản, giao dịch, margin, thanh toán sau giao dịch...và việc áp dụng giao dịch theo thuật toán AT, xài robot AI diễn ra trong lúc HOSE chậm trễ đổi mới hệ thống giao dịch đã làm lệnh bị nghẽn một thời gian không ngắn. 

Kể từ khi HOSE xài phần mềm FPT HNX V.2 thì tắc nghẽn được giải tỏa. Có thể nói đây là biện pháp có sức mạnh giống như việc triển khai giao dịch từ xa ngày trước. Giá trị giao dịch nhanh chóng tăng gấp rưỡi, gấp đôi và sẽ nhanh chóng gấp ba. 

 Đó là minh chứng cho hiệu quả của việc chuyển đổi số trên TTCK và chúng ta có quyền hi vọng khi hệ thống KRX đi vào vận hành, hệ thống lưu ký thanh toán bù trừ cho phép giao dịch trong ngày, thanh toán ngay thì thanh khoản còn tăng cao hơn nữa. 

Vậy bài học rút ra là chuyển đổi số sớm và theo chuẩn mực quốc tế sẽ giảm thiểu được rủi ro do dịch bệnh và những sự cố nghẽn lệnh, hành xử thiếu chuyên nghiệp gây ra.

ĐỌC SÁCH ĐÔI KHI GIẬT MÌNH 

 Câu Phật tại tâm nghe quen tới mức thành mặc định. Vậy mà có người mới hỏi vậy tâm đó là tâm của mình, tâm của người khác hay tâm của Phật hay tâm là 1 vô hình vô ảnh hiện hữu bên ngoài con người?

BA TRỤ CỘT TRU CỘT BA 

Bên TQ có 3 trụ cột của quyền lực là: 

Băng nhóm các bà vợ, cái này rõ rồi, nữ là nội tướng, lệnh ông không bằng cồng bà. 

 Băng nhóm trợ lý. Cận thần thái giám tham mưu thì quyền luôn lớn, mọi người phải cầu cạnh, cáo mượn oai hùm, gần chùa ăn oản. 

Băng nhóm trưởng phòng, chức không lớn nhưng có thực quyền, thủ kho to hơn thủ trưởng, lại nhũng nhờ quy trình thủ tục là đây. 

Thế nên mới có mấy loại thị trường đen, thị trường xám và thị trường đỏ chính là thị trường quyền lực.

Thái bình thiên quốc

 TRUY TÌM THỦ PHẠM 

 Chuột kia, sao mày đục tường? 

Thưa, vì tường chắn gió. 

 Tường, sao chắn gió? 

Vì gió đuổi mây. 

Gió, sao đuổi mây? 

Vì hắn che trời. 

 Chà, thằng đầu có tội mà thằng cuối lại có công.

HƯỚNG THƯỢNG 

Tầng lớp sĩ phu, văn thân có nhiệm vụ phục vụ vua và hướng thượng trau dồi đạo của người quân tử. Khi làm được như thế thì hệ thống tôn ti trật tự được hài hòa. 

Thời Trần tinh thần Nho giáo lên cao tới mức dù biết nhà Tống yếu vẫn liên minh với họ để chống quân Nguyên Mông nhung địch xâm lược. 

Khi Pháp sang đe dọa, trước thế giặc mạnh thì tầng lớp văn thân không nghĩ mình cần cải cách, tiếp thu cái mới mà lại khư khư bảo vệ nồi cơm, bảo vệ Nho giáo tới mức không nghe lời vua và tiến hành Bình tây sát tả. Mà tây mạnh quá nên quay sang diệt đạo là chính. 

Vậy khi từ bỏ hướng thượng thì tầng lớp này trở nên bảo thủ, cực đoan hơn cả hương nguyện bên Trung hoa và tất nhiên hơn xa lắc võ sỹ đạo Nhật bổn.

NHỜ TRẮNG DA MÀ THOÁT HIỂM 

 Cậu tôi trong đoàn 23 bác sỹ đi B, sau 75 còn đúng 2 người còn sống là cậu và 1 bs khác bị liệt. Cậu kể có hôm đang đi kiếm cá ở rừng đước Năm căn thì nghe loạt xoạt. Hóa ra tụi biệt kích Mỹ vận đồ bà ba đang phục kích, thế là ổng quăng giỏ cá chạy thục mạng, may thoát. 

Về cứ nghĩ mãi mới hiểu do mình da trắng như Tây nên tụi nó ngờ ngợ, chậm phản ứng nên mình thoát.

ĐI BỘ XUYÊN ĐÔNG DƯƠNG 

 Má của 1 chị đồng nghiệp. Chồng tập kết, bà ở lại SG. 1 hôm bà cùng 2 con nhỏ, đứa bé mới tầm 2 tuổi rời VN, qua CPC, Lào để tìm chồng. Cứ vừa đi vừa kiếm việc, hết tiền thì dừng, có tiền thì đi. Cứ thế ròng rã 2 năm thì tới TQ. 

TQ liên hệ, tìm ra chồng bà ở C500. Không ai tin ở mắt mình, không ai ngờ 1 phụ nữ nách 2 con nhỏ lại có thể gặp lại chồng 1 cách anh hùng như vậy.

THÁI BÌNH THIÊN QUỐC 

 Thái bình thiên quốc là 1 cuộc khởi nghĩa lớn khiến cho nhà Thanh chao đảo, suy yếu và Mãn tộc đã phải dựa nhiều vào Hoa tộc để đánh dẹp. Thủ lĩnh là Hồng tú toàn, 1 hôm đọc được kinh thánh thì thoát ngộ lấy đó chỉnh sửa theo ý mình làm chính sách khởi nghĩa còn bản thân mình là em chúa Giêsu. Cứ thế mọi người theo rất đông, chiến thắng liên tiếp và ổng tự xưng Thiên vương. 

Hồng tú toàn sở trường về chính sách, đại cuộc nên giao công việc xử lý hàng ngày cho Dương tú thanh và các phó dưới quyền. Trong hội tiền khởi nghĩa thấy chiêu lên đồng nhận làm em chúa Giêsu lợi hại quá nên 1 hôm có 2 ông lên đồng, Dương tú thanh tự nhận là cha của thiên vương còn Tiêu triều quí nhận làm con. 

Bình thường họ cung kính lễ phép nhưng khi cần làm theo ý mình là lên đồng truyền chỉ thị của phụ hoàng nên Hồng tú toàn buộc bấm bụng nghe theo. Dần dần Hồng tú toàn chỉ có hư danh còn thực quyền Dương tú thanh nắm trọn. 

 Việc này làm các đầu lĩnh bất bình vì họ chỉ kém có 1 bậc mà lại bị sai như con. Tới khi Hồng tú toàn thấy Dương tú thanh lộ ý muốn làm vua thay mình thì bí mật điều đình với mấy phó tướng kia hạ sát Dương tú thanh. Tất nhiên là sau đó thế lực các phó tướng lên cao nên Hồng tú toàn lại tìm cách xử tội. Mất Dương tú thanh tài giỏi, Thái bình thiên quốc cuối cùng bị đánh bại. 

 Ở VN nhà Nguyễn theo dõi rất kỹ nên mới rút kinh nghiệm đề ra mấy quyết sách như bế quan tỏa cảng vì khởi nghĩa Thái bình thiên quốc mạnh nhờ 1 phần mua vũ khí tây và có cả người tây tham gia. Nhà Nguyễn cũng quyết cấm đạo vì Thái bình thiên quốc dựa vào kinh thánh, đả phá Khổng Lão...

XÀI TIỀN NGƯỜI 

 Ông bà ta nói đồng tiền liền khúc ruột rồi của đau con xót...tuy nhiên với kinh tế thị trường thì không thể chỉ xài tiền của mình mà muốn lớn, muốn phát triển thì phải xài tiền của người khác như đi vay, góp vốn, phát hành trái phiếu, cổ phiếu...ngân hàng, thị trường chứng khoán là những cỗ máy như vậy. Khi xài tiền của người khác sẽ dẫn tới vấn đề là động cơ của 2 bên sẽ lệch nhau. Khi tốt khi xấu nhưng dựa vào mục tiêu lớn hơn làm được việc, tất nhiên trừ khi bị lừa đảo.

 Nhà môi giới bđs sẽ không giúp được người bán bán giá cao nhất và người mua mua giá thấp nhất nhưng anh ta giúp thương vụ thành công nhanh chóng vì hoa hồng. Đi vay làm dự án sẽ xông xênh hơn, đỡ ke re cắc rắc tiết giảm chi phí. 

Như Pháp hồi quyết định quyết chiến ở Điện biên phủ là nhờ có tiền của người Mỹ, có phương tiện hỗ trợ của người Mỹ chớ nếu chỉ dựa vào sức mình thì bố bảo vì quá sức. Nhưng dựa vào Mỹ quá nên mới ra 1 quyết định liều lĩnh, thiếu cẩn trọng dẫn đến thảm bại như vậy. 

 Hay xài tiền người khác quen tới khi họ cắt cầu thì đánh liều ăn vạ tùy nghi di tản với hi vọng Mỹ quay lại như TT Thiệu cũng là 1 trạng thái. 

 Lò cháy phừng phừng cũng vì món OPM này làm lệch động cơ quá xá đây.

9 BỎ LÀM 10 

Cấu trúc 9,10 trong tiếng việt chỉ sự tối đa như tả cảnh không thống nhất được ý kiến là 9 người 10 ý. Nhưng còn câu 9 bỏ làm 10 thì cách hiểu nào đúng nhất? 

A. Bỏ ra 9đ thu được 10đ 

B. Cố gắng nhường nhịn vì đại cục 

 C. Buôn chung mà riêng mình phải bỏ ra 9 để thu lợi chung là 10 

D. Khác

HÀNH KHÚC THỔ NHĨ KỲ 

 Người Thổ có khiếu giải trí, hài hước thì phải. Mấy hôm nay anh đầu bếp thịt bò rắc muối nổi quá xá mới nhớ ra hồi nhỏ đọc truyện cười Azit Nexin suốt, ổng kể chuyện dân Thổ nhĩ kỳ dạo chưa biết đá banh y như dạo VN bắt đầu tham gia Seagame với lão tướng Quản trọng hùng mồ hôi nhễ nhại và trận nào cũng cả sọt trứng.

 Có lần tôi lên tàu của họ ở cảng SG. Khi không làm việc có 2 cậu thủy thủ ra bắt chuyện vì thấy có bóng chị em. Cậu vạm vỡ thì khoe bắp tay rồi cười chê tôi thanh niên gì đâu ốm nhách, cậu trẻ dáng nghệ sỹ thì móc zippo ra biểu diễn các kiểu đánh lửa, từ mài vô quần jean, cà gót giày,...bật lên quay vòng vòng không tắt, đóng mở lách tách theo điệu nhạc rất vui. Họ vui thật, thế mà trong đầu mình dạo đó toàn hình ảnh râu rậm với kiếm cong. Bản hành khúc TNK.

KHOẢNH KHẮC LÓE SÁNG 

 Với Youtube, Facebook hùng mạnh thế mà Tiktok vẫn len vào đúng chỗ được và cười tươi như hoa nở vì 1 phát kiến đơn giản mà sáng nước là clip thật ngắn. 

 Bao nhiêu nhà hàng làm món thịt bò nướng vậy mà với chiêu rắc muối hài hước khác biệt đã định danh được là thánh rắc muối. 

 Dù to dù nhỏ thì những khoảnh khắc lóe sáng này sẽ giúp sự nghiệp của bạn, doanh nghiệp của bạn thăng hoa.

LÀM BÁNH HAY CHIA BÁNH TQ 

lấy đà để vượt qua bẫy thu nhập trung bình trong khi tìm cách tránh con sóng lừng chênh lệch giàu nghèo và thuyền trưởng Tập CT hướng tàu về phía xã hội thịnh vượng chung. Không bao lâu sau các trở ngại xuất hiện và câu hỏi làm chiếc bánh to ra thì quan trọng hơn hay chia bánh cho đều quan trọng hơn. Giải được câu đố này thì Tập CT sẽ vượt qua cả Mao CT để trở thành số 1. 

Trong khi đó thì VN cũng đang tìm cách vượt qua mức trung bình thấp. Để giải bài toán này thì trước tiên phải xác định được máy chính cây gậy và củ cà rốt phải to hơn hẳn để đẩy tàu đi còn hệ máy phụ chạy cờ đèn kèn trống công suất phải nhỏ hợp lý chớ đừng kiểu máy phụ to hơn máy chính, thủ kho to hơn thủ trưởng.

LÓE SÁNG, LÓE SẢNG VÀ LOE LÓE 

 Khi học tập, làm việc hay giải quyết vấn đề gì đó thường có 1 khoảnh khắc thông minh đột xuất giúp ta hoàn thành công việc sau nhớ lại cứ đắc ý sao mình giỏi thế mãi gọi là lóe sáng. 

 Tuy nhiên do nhiều lý do như cầu toàn, tính tới tính lui, do dự...hay ngược lại bộp chộp hoặc quyết liều thì những cái đó gọi là lóe sảng. Cũng có trường hợp giả điên lóe sảng để làm cho sếp không giao việc đó cho mình nữa. 

Như Trần bình thừa tướng khi muốn cho Lữ hậu không nghi ngờ mình có ý lật đổ họ Lữ nên suốt ngày rượu với gái làm Lữ hậu hoàn tòan an tâm.

 Đó là nói tới 2 khoảnh khắc đặc biệt, 2 loại người đặc biệt chớ trong cuộc sống thực ra chỉ cần loe lóe như đom đóm thôi cũng thành công vượt bực rồi