Chủ Nhật, 16 tháng 9, 2018

Lời dạy con gái xưa

Chúng tôi may mắn được sở hữu một quyển sách chép tay loại nầy của một vị hiệu là Để Nghi ( 弟 ) chép năm Bảo Đại thứ năm (1930) tựa là Thánh Nữ Chân Kinh (聖女眞𦀇).
Sách gồm 20 tờ đôi khổ nhỏ, chữ Nôm viết chân phương, có thể là dụng ý của người sao chép để cho sách được phổ biến rộng rãi. Trong nầy ngoài lời tựa còn có những bài thơ bài văn khi thì Hán khi thì Nôm của những công chúa, thánh mẫu như:
Đệ tam Thánh mẫu (bài Đệ Tam Thánh Mẫu Giới Khẩu Quá Ca nghĩa là bài ca của Đệ Tam Thánh Mẫu dạy răn về tránh lỗi lẩm từ miệng người ta mà ra.)
Đệ Nhất Thánh Mẫu (bài Hội Đào Lý Thiên Luân), Đệ Nhị Thánh Mẫu (bài nói về phận đàn bà).
Cũng thấy một bài khác tựa là Vân Hương Đệ Nhất Thánh Mẫu Ca, vậy thì bà Đệ Nhất Thnáh Mẫu có hiệu là Vân Hương.
Liên Hoa Công Chúa Ca.
Giám Thương Công chúa Tự Tự thi.
Đệ TamThánh Mẫu sương phụ ngâm.
Mai Hoa Công chúa tuế hàn tri tùng bách ngâm.
Vân Hương Đệ Nhất Thánh Mẫu Thi.
Những bài trên đại ý tương tự nhau cũng đều là dạy con người ăn ở cho phải đạo. Tôi xin phiên âm bài đầu. Trong tương lai nếu có hoàn cảnh sẽ phiên âm những bài còn lại. Xin nhắc đây là bản văn độc nhứt vì nguyên tác là bản viết tay. Bài nầy giúp ích cho người làm văn hóa thiệt nhiều mặt trong đó có sự giúp hiểu về những bài văn có được ở những buổi ngồi đồng của đạo thờ Mẫu mà ta có thể tin tưởng là nguyên văn, sự hiểu biết về lòng thiết tha của người đầu thế kỷ 20 trong việc dạy dỗ con cái nhứt là con gái.
Đệ Tam Thánh Mẫu Giới Khẩu Quá Ca.
Con người ta hay nhằm hay lỗi,
Cho nên nhiều đôi chối đôi co.
Sự nhỏ to sự chi cũng vậy,
Khuyên nhau rằng chớ lấy làm khinh.
Người xưa giữ miệng như bình,
Há rằng người trọng người khinh tơ hào.
Dẫu trên dưới người nào cũng vậy.
Nói dễ ra không lấy được vào.
Hỏi rằng là cớ làm sao,
Chỉ vì miệng nói bụng nào nghĩ cho.
Nói hết cay chua mặng chát,
Sau rồi là lạt lạt như không,
Miệng mà ở chẳng như lòng,
Ăn càn nói rỡ nào hòng về sau.
Khuyên ai đấy ở đâu cũng vậy,
Cứ nghe lời ta dạy mà theo.
Một là dạy chớ nhiều điều,
Hai là dạy chớ có nhiều đong đưa,
Ba là dạy đi trưa vè sớm,
Chớ đàn hòa nên xóm thị phi.
Bốn là dạy khi đi lễ bái,
Cứ tâm tâm mà khấn bái Bụt Trời,
Chớ hề nhiều tiếng nhiều lời,
Phúc thời chưa thấy tội thời thấy ngay.
Năm là dạy từ thời còn bé,
Ăn nói cho có lễ có nghi,
Thờ cha kính mẹ đình vi.
Mẹ cha có hỏi con thì sẻ thưa,
Sáu là đạy khi đưa khi đón,
Mẹ cha chồng thời nhẻ nhẻ nhỏ to.
Chớ hề khi bán khi mua.
Rằng nhiều rằng ít, xem chì xem khinh.
Bảy là dạy nghe kinh tụng niệm,
Cứ chăm chăm khuya sớm chuyên cần,
Chớ hề miệng nói lăn nhăn.
Rồi mà điều được điều chăng ích gì.
Tám là dạy khi đi bè bạn,
Hễ mau thân thời chóng chán nhau.
Chớ hề nói trước nói sau,
Nói thời sẻ nói ai hầu dám khinh.
Chín là dạy lấy mình làm trước.
Ở làm sao cho được như lời.
Đừng ai chê đừng ai cười,
Mười điều giữ được cả mười như kinh.
Mười là đạy thất tình hĩ nộ,
Dẫu mừng vui chớ có nói càn.
Nói được tội, nói được quan,
Một lời ta nói thiệt quan hệ nhiều.
Hễ ai giữ được mười điều,
Thời là người ấy khá theo thánh hiền.
Mấy câu niệm bức hoa tiên,
Nôm na kể hết một thiên chuyện đời.

Bài văn suông sẻ, gieo vần không lạc vận, ý tứ trôi chảy chẳng lập đi lập lại. Dạy ăn nói lựa lời, dạy đối đãi với chồng, với cha mẹ mình, với cha mẹ chồng… Là bài học tốt cho mọi người.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét