Tuổi 50

50 tuổi, theo nhìn nhận hiện đại thì đã đi được 1/2 chặng đường. 
Còn thời xưa cụ Khổng tử bảo ngũ thập tri thiên mệnh, tức là khi ta 50 thì ta biết, hiểu, nhận ra và làm theo mệnh trời.
Mệnh trời theo quan niệm bây giờ là các quy luật vận động của xã hội. Người 50 nắm bắt được rồi nên không nghi hoặc nữa mà chấp nhận, xuôi theo hay làm theo mệnh trời.
Nói nôm na là xưa trẻ lấy thiên cân bát tứ lạng nay đã hiểu nguyên lý tá lực đả lực mà dùng tứ lạng trong tay mình để bát thiên cân hoàn cảnh 1 cách nhẹ nhàng mà mấy ông hay châm chọt gọi là tát nước theo mưa.
Hiểu vậy nhưng như các cụ xưa không bao giờ nói hết, nói toạc móng heo mà thường chỉ nói cái ý đầu, ý tại ngôn ngoại (người khôn ăn nói lửng lơ).
Dân Việt có 1 may mắn mà nhiều học giả cứ vịn vào đó để xưng xưng khoe rằng chính dân Việt khai phá ra dịch chứ không phải Chu hi, do đó xứng danh ông tổ của văn minh.
Thực ra có 1 sự trùng hợp chưa ai giải thích được là vì sao tiếng nói của người Việt lại mang 5 thanh âm thần thánh giống như nguyên lý ngũ hành, ngũ âm vậy...rất tự nhiên, lối biến của Kinh Dịch được người TH nghiền ngẫm mãi mới ra mà người Việt cứ tự nhiên thao thao nước chảy cả ngày (phát âm kiểu ngũ âm nên hát nhạc vàng sến bolero là nhất, hát kiểu khác lại khó nghe).
Giờ chúng ta lần giở xem ngoài chữ thiên thì tuổi 50 còn có:

- Thiền: 
Người ta đến với thiền vì nhiều lý do nhưng nguồn gốc bản năng của nó là sau 50 thì nhịp sinh học trao đổi chất chậm lại. 
Bản năng mách bảo phải làm cái gì đó để cân bằng cái nhịp này với nhịp điệu tự nhiên của vũ trụ. 
Vậy là thiền ra đời với mong muốn làm tâm bình hơn, khí được nạp mang hiệu suất cao hơn và trí não chuyển sang vận hành theo kiểu tổng hợp, trực giác nhiều hơn. 
Có vận hành vậy mới ngộ được thiên cơ, cơ giời chứ.
Cũng từ đây phát sinh kiểu sống chậm, nay đã trở thành phong trào nhằm cân bằng cuộc sống vì con người nhận ra sống không chỉ chiến đấu, học tập, làm theo mà còn thụ hưởng cuộc sống bao la bát ngát với tư cách cá nhân.

- Thiến: 
Cũng tuổi này nhiều người nói đùa: thôi thôi pháo đã tịt ngòi, gia tài còn lại 1 vòi nước trong. Nỗi sợ, cái sợ bị thiến đầu tiên nằm ở sinh lý. Tuy nhiên thiến không chỉ nằm ở đó. 
Con người ta còn có thể bị thiến nhiều thứ khác quan trọng không kém là bị thiến về ước mơ, hoài bão, đường công danh, sự nghiệp...
Tuổi 50 cũng còn có thể vung dao tự thiến những kỷ niệm, quá khứ mà mình xấu hổ, chối bỏ, không thấy tự hào...biệu hiện tự thiến, bị thiến nếu các bạn quan sát sẽ thấy biểu hiện rõ ở những người trí thức, văn nghệ sỹ...
Thiến thế là ngược với sám hối nhỉ.

- Thiển: 
Khi quỹ thời gian nói cho oai còn có 1/2 thì con người ta cuống lắm, đêm mất ngủ thấy ta là thác đổ, đếm ngược là chuyện thường tình. 
Nên ở tuổi này thay vì minh triết nhiểu người lại đâm ra nghĩ ngắn, lẩn quẩn theo kiểu giàu bỏ bạn, sang bỏ vợ.
Cuống quít làm giàu, cuống quít hưởng thụ theo kiểu trẻ không chơi già sanh tật gọi là sống gấp lừng danh, ngược hẳn với sống chậm.
Cái này cũng thấy rõ ở quan chức sắp về hưu thì mong con trâu bạc, bổ nhiệm tay em, con cháu...chuyến vét ào ào hay nhuần nhuyễn hơn, cao cờ hơn là tư duy nhiệm kỳ. 
Cái gì tốt khi ta đương mần thì làm, ảnh hưởng tới trước kệ, kế nhiệm đổ vỏ kệ.

- Thiễn: 
Cũng như các tuổi khác, con người cũng vẫn khoái, vẫn tập trung làm, ngắm nhìn, ngợi ca những thứ vô nghĩa, vô bổ, vô giá trị. 
Nhưng với 99% nếu không làm thế thì biết tiêu thời gian vào đâu, trút bỏ năng lượng vào đâu.
Thực ra cơ thể cũng cần những phút giây vô bổ, vô nghĩa để refresh lại mình. Không có cái vô nghĩa sẽ chẳng có cái có nghĩa.

Thiện: 
Chìm dưới thiên thiền thiến thiển là thiện. Thực ra, bạn có mấy cái kia rồi mà thiếu thiện thì không văn minh được, không thành người nổi.
Nên người xưa đặc thiện ở giữa, chân và mỹ 2 bên. Hàm ý rằng thiện là gốc, là trục của con người mà từ đó chân lý, cái đẹp sẽ tung cách đưa con người lên với tư các thiên thần. 
Nếu thiếu thiện tài năng bao nhiêu cũng chỉ trở thành quỷ dữ.
Cái đó chẳng nói suông, ví dụ sống động nhìn xa nhìn gần ta thấy đầy rẫy.