Cửa sổ vỡ

Thường thường mọi việc được sửa, uốn ắn từ trong trứng như bé không vin cả gãy cành hay dạy con từ thửa còn thơ, dạy vợ từ thửa bơ vơ mới về.
Các cụ oai hùng thế mà mấy ông nhà văn quốc doanh sau cứ bẻ ẹo đi nói đàn ông Việt sợ vợ.
Xưa không sợ. Giờ sợ mà cũng mới sợ từ hồi bao cấp gần đây thôi.
Tức là mọi việc được phòng ngừa từ bé, từ nhỏ. Tây cũng như ta.
Vậy còn khi việc đã tầy quầy ra thì giải quyết ra làm sao.
Thời Xuân thu, loạn lạc lắm. Vua quan không có cách gì lập lại trật tự. 1 quan tiến lên nói thần đã có cách.
Bèn yết thị giữa chợ: ai vác khúc gỗ này tới cổng phía đông chợ, thưởng 100 lạng bạc.
Cả tuần trôi qua. Ai đi qua đi lại cũng nói: nhảm. đi 100 bước, lấy 100 lượng, chắc lừa thôi.
Cuối cùng 1 người nói, vác thử xem, công có bao lăm.
Vác xong quả nhiên được 100 lạng bạc thật. Từ đó vua tuyên gì dân nghe răm rắp.

Còn Tây có:
Lý thuyết cửa sổ vỡ ra đời từ thế kỷ 19. Khi cửa sổ vỡ thì thợ kính có việc, người bán bán được kính. Nghĩa là có chi tiêu, kinh tế phát triển.
Thuyết này giải thích cho tại sao thỉnh thoảng gây chiến, chạy đua vũ trang để kích thích kinh tế. Hay sau tai nạn, thảm họa thì kinh tế lại phát triển.
Nghe có lý nhưng quên mất một điều là tiền bỏ ra để khắc phục hậu quả. Nếu không phải chi để khắc phục hậu quả thì tiền đó sẽ chi đầu tư việc khác. Còn việc nghe có lý là do cách tính máy móc của GDP.
Cửa sổ vỡ cũng được nêu ra để giải thích về trật tự xã hội. Nếu quan sát thấy nhà bỏ hoang ở khu vực nào cửa sổ bị phá bể tức là nơi đó kỷ luật lỏng lẻo, tệ nạn có môi trường tốt để bùng phát.
Thập niên 70 NY cũng loạn, đái bậy, cướp giật, vẽ bậy...không cách nào dẹp được. Viên CS trường bèn áp dụng LT cửa sổ vỡ.
Điểm quyết chiến là chống lại tụi thanh niên chuyên vẽ bậy lên tàu điện ngầm.
Cuộc thi diễn ra, cứ ngày toa tàu bị vẽ thì tối sơn lại liền. Sáng ra sạch sẽ, đồng thời truy bắt tụi vẽ bậy, mở địa điểm cho chúng tha hồ quậy- thanh niên mà.
Sau thời gian, phe vẽ bậy thua. Từ đó dân tin CS trưởng, tin chính quyền và các tệ nạn khác được dẹp sạch sẽ.