@Ngài Munger: “Chúng ta thường thấy tánh phản ứng quá mức với bản thân của loài người. Người ta thường tự đánh giá cao quá mức năng lực của bản thân; một thống kê cho thấy 90% những tay lái xe ở Thụy Điển cho rằng mình có tài lái xe hơn người."
Các chuyên gia tâm lý gọi thứ cảm tính này là hiệu ứng sở hữu (endowment effect). Bản chất yêu thích những kết luận của bản thân quá mức còn là một dạng thức cao hơn cả tư duy sở hữu thông thường trên.
Ta thử xem lại các quyết định đặt cược cờ bạc/xổ số ngu ngốc của con người. Chẳng hạn như giá một vé xổ số tự chọn (self-picked) lại có giá cao hơn từ 50% đến 100% so với một dãy số ngẫu nhiên, dù cả hai đều có xác xuất chẳng khác gì nhau!
Chính vì nắm bắt được tâm lý sở hữu này của những kẻ đánh cược khờ dại, những nhà xổ số đã thu được lợi nhuận khổng lồ khi người mua phi lí trí thời hiện đại cao hơn rất nhiều so với những thập niên trước.
Song, khách quan mà nói, đôi khi sự yêu thích bản thân quá mức giúp ta có được niềm tin lớn, vượt qua trở ngại, đạt được những thành tựu lạ trong đời.
Nhân tố này được đúc nên một thành ngữ: Đừng bao giờ khinh thường những kẻ mà tự đánh giá hắn rất cao! Donald Trump là một ví dụ cụ thể như vậy…"
@S.A.F.E team:
@S.A.F.E team:
Trên thị trường chứng khoán, ta thấy phổ biến ra sao việc hàng vạn cá nhân tự cho những ý tưởng/nhận định về cổ phiếu của mình là số một, và tất cả những ý tưởng và quan điểm còn lại đều là “rác rưởi”.
Trên các diễn đàn, mạng xã hội chứng khoán Việt Nam, ngày ngày chúng tôi đều thấy các nhóm người chửi bới, lăng mạ cổ phiếu của nhau nhìn rất nực cười! Trong khi chung quy sự việc cũng âu do cái tôi (ego) và xu hướng tâm lý đánh giá cao bản thân quá mức này.
Đối với kinh nghiệm của riêng chúng tôi, chúng tôi không hề bận tâm nếu chúng tôi có thể may mắn “ăn trộm” được một ít ý tưởng thú vị từ người khác, nếu nó logic và hợp lý. Những ý tưởng đầu tư trên thị trường có thể nói là vô giá (invaluable), nếu độc giả có quy mô vốn lớn để hiện thực được nó.
Ngoài ra, việc tư duy hệ thống như bộ tiêu chí 4M của ngài Phil Town, cập nhật báo cáo tài chính thường xuyên và lắng nghe quan điểm ngược chiều là những phương pháp mà ta cần học hỏi để không trở nên kiêu ngạo.
Việc lắng nghe lời cảnh báo, lời phân tích logic của người khác thực ra không làm ta mất gì cả; thậm chí nó còn là một hành động miễn phí làm lợi cho ta rất nhiều.
Trên các diễn đàn, mạng xã hội chứng khoán Việt Nam, ngày ngày chúng tôi đều thấy các nhóm người chửi bới, lăng mạ cổ phiếu của nhau nhìn rất nực cười! Trong khi chung quy sự việc cũng âu do cái tôi (ego) và xu hướng tâm lý đánh giá cao bản thân quá mức này.
Đối với kinh nghiệm của riêng chúng tôi, chúng tôi không hề bận tâm nếu chúng tôi có thể may mắn “ăn trộm” được một ít ý tưởng thú vị từ người khác, nếu nó logic và hợp lý. Những ý tưởng đầu tư trên thị trường có thể nói là vô giá (invaluable), nếu độc giả có quy mô vốn lớn để hiện thực được nó.
Ngoài ra, việc tư duy hệ thống như bộ tiêu chí 4M của ngài Phil Town, cập nhật báo cáo tài chính thường xuyên và lắng nghe quan điểm ngược chiều là những phương pháp mà ta cần học hỏi để không trở nên kiêu ngạo.
Việc lắng nghe lời cảnh báo, lời phân tích logic của người khác thực ra không làm ta mất gì cả; thậm chí nó còn là một hành động miễn phí làm lợi cho ta rất nhiều.
Như nhà triết gia Epilectus đã nói: “Con người có hai lỗ tai và một cái miệng, để biết cách lắng nghe gấp hai lần việc nói ra."
Trent Hamm:
Mọi người có xu hướng đánh giá quá cao khả năng của họ, đánh giá cao tài sản của họ, đánh giá cao quyết định và ý kiến của họ và có xu hướng tự nhiên thích những người giống mình (vì nếu họ giống tôi, họ phải tốt).
Trent Hamm:
Mọi người có xu hướng đánh giá quá cao khả năng của họ, đánh giá cao tài sản của họ, đánh giá cao quyết định và ý kiến của họ và có xu hướng tự nhiên thích những người giống mình (vì nếu họ giống tôi, họ phải tốt).
Tất cả chúng ta làm điều đó đến một mức độ nào đó; những người khác gần như không thể vượt qua nó.
Khi điều này xảy ra với những thành kiến khác, như tránh đau, nó có thể khiến chúng ta thẳng thắn đưa ra quyết định phát ban thường quay lại cắn chúng ta vì đơn giản là chúng ta không nghĩ đến chúng.
Khi điều này xảy ra với những thành kiến khác, như tránh đau, nó có thể khiến chúng ta thẳng thắn đưa ra quyết định phát ban thường quay lại cắn chúng ta vì đơn giản là chúng ta không nghĩ đến chúng.
Bạn cũng rất có khả năng rơi vào nhóm nơi bạn tụ tập và đánh giá cao ý kiến của những người tình cờ đồng ý với bạn.
Có một số điều tất cả chúng ta có thể làm để vượt qua sự thiên vị này.
Một trong những lớn nhất là không bỏ qua hiệu suất kém. Nếu chúng ta đã đạt được kết quả kém, chúng ta nên nhìn vào bản thân mình trước hết.
Khi chúng ta rơi vào tình trạng tự ti quá mức, chúng ta tìm kiếm người khác để đổ lỗi khi hiệu suất của chúng ta giảm sút. Có thể đó không phải là lỗi của tôi.
Tôi rất tuyệt! Một điều là, hầu hết thời gian, hiệu suất kém ít nhất là do bạn và sự quan tâm bị thổi phồng về khả năng của bạn. Nếu bạn thất bại ở điều gì đó, hãy lùi lại và nhìn lại chính mình. Bạn đã rơi ở đâu?
Có một số điều tất cả chúng ta có thể làm để vượt qua sự thiên vị này.
Một trong những lớn nhất là không bỏ qua hiệu suất kém. Nếu chúng ta đã đạt được kết quả kém, chúng ta nên nhìn vào bản thân mình trước hết.
Khi chúng ta rơi vào tình trạng tự ti quá mức, chúng ta tìm kiếm người khác để đổ lỗi khi hiệu suất của chúng ta giảm sút. Có thể đó không phải là lỗi của tôi.
Tôi rất tuyệt! Một điều là, hầu hết thời gian, hiệu suất kém ít nhất là do bạn và sự quan tâm bị thổi phồng về khả năng của bạn. Nếu bạn thất bại ở điều gì đó, hãy lùi lại và nhìn lại chính mình. Bạn đã rơi ở đâu?
Tránh đổ lỗi cho người khác.
Khi bạn đưa ra quyết định quan trọng hoặc làm theo các thủ tục quan trọng, hãy sử dụng danh sách kiểm tra.
Khi bạn đưa ra quyết định quan trọng hoặc làm theo các thủ tục quan trọng, hãy sử dụng danh sách kiểm tra.
Chuẩn bị danh sách kiểm tra khi bạn không ở trong thời điểm nóng và sau đó dựa vào nó khi bạn thực sự đang làm một việc quan trọng hoặc đưa ra quyết định.
Bằng cách đó, nếu bạn thất bại, bước tiếp theo rất dễ dàng - bạn cần xem lại và cải thiện danh sách kiểm tra đó!
Một chiến thuật tuyệt vời khác là tin tưởng vào phản hồi của những người trung thực trong cuộc sống của bạn. Hầu hết mọi người trong cuộc sống của bạn sẽ không cung cấp cho bạn thông tin phản hồi một-một bị lỗi.
Nếu sếp của bạn đưa ra đánh giá hiệu suất tầm thường, thì hầu như không bao giờ vì sếp của bạn có thù địch.
Một chiến thuật tuyệt vời khác là tin tưởng vào phản hồi của những người trung thực trong cuộc sống của bạn. Hầu hết mọi người trong cuộc sống của bạn sẽ không cung cấp cho bạn thông tin phản hồi một-một bị lỗi.
Nếu sếp của bạn đưa ra đánh giá hiệu suất tầm thường, thì hầu như không bao giờ vì sếp của bạn có thù địch.
Điều này hầu như luôn luôn bởi vì hiệu suất của bạn bị lỗi và sếp của bạn dễ dàng nặn bạn thành một nhân viên tốt hơn là tiếp tục.
Điều tương tự cũng đúng với bất cứ điều gì được nói với bạn trong tình huống một đối một. Tin tưởng vào lời khuyên và phản hồi của mọi người trong cuộc sống của bạn.
Điều tương tự cũng đúng với bất cứ điều gì được nói với bạn trong tình huống một đối một. Tin tưởng vào lời khuyên và phản hồi của mọi người trong cuộc sống của bạn.
Tuấn Anh
Ý kiến mình là đúng nhất, trong tình huống này mình trả lời khôn khéo biết bao...là những câu tự nảy ra trong tâm trí bạn để vuốt ve cái tôi, khẳng định cái tôi, làm ta luôn tự tin, lạc quan dù rằng nhiều khi sự thật không phải thế.
Tránh cái kiêu ngạo này thì 1 cách làm cơ bản là lập ra checklist và sử dụng nó 1 cách kỹ càng trung thực.
Chị em phụ nữ ít nhiễm tính này vì hầu hết họ thường chê chồng mình. Số em khổ, đáng ra phải lấy chồng giàu sang thành đạt chớ không phải vớ vẩn như anh.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét